Ode aan de entrepeneur - genieter Dirk Niepoort

Stel je hebt een wat onrustige natuur. Je bent niet in de wieg gelegd om op de traditionele manier te leren. Jouw kwaliteit is dat je een tikje rebels bent, en vooral veel ideeën hebt. Als je dan je passie ontdekt, dan kan je daarin helemaal opgaan. Dirk Niepoort is zo iemand. Hij dwingt bewondering af. Van de te vroeg overleden wijnschrijver René van Heusden: “Niemand anders in de wereld belichaamt wijn zoals Dirk Niepoort dat doet. Letterlijk. Hij maakt wijn, drinkt wijn en leeft wijn. Zonder enige remming, intens, altijd op zoek naar iets nieuws. Een fenomeen zonder weerga. Hij heeft geen diploma oenologie, maar creëert wel de ene wijn na de andere.” Bewondering van zus Verena: ”Dirk wil unieke wijnen creëren. Open, onbevangen; rusteloos om nieuwe wegen te bewandelen. Met hem samenwerken, is even uitdagend als bevredigend. Hij is altijd druk, maar toch beschikbaar. Kom alleen niet aan met kledingvoorschriften, agenda’s of vergaderingen. Daar heeft hij een broertje aan dood.” De proeverij van Hans Lodewijkx is een ode aan de entrepeneur – genieter Dirk Niepoort.

De wijngaarden waar de druiven voor de Charme groeien, Vale de Mendiz

“We hebben een historie van 2.000 jaar wijnmaken, maar 1.950 jaar van slecht wijnmaken.” Tja, wie dat zegt… heeft iets te bewijzen. Het is een provocatieve man, die Dirk. Vader Rolf vond Dirks eerste wijn, Robustus 1990, een ramp. De wijn werd gemaakt van de wijngaard die nu de Batuta voortbrengt. Een wijn die ook in onze proeverij indruk maakt. We proeven dertien wijnen. Waar ik enkele interessante uitlicht.

Bioma Tinto 2013 Douro

Biologische wijn. Hartendief van Hans. Van schist en leisteen terroir. Twaalf maanden gerijpt in gebruikte 5.000 liter portvaten, niet geklaard en niet gefilterd. Zwoele geur. Zoethout. Zachte aandronk, harmonieuze en krachtige smaak. Rondeur, aangenaam. Elegant, zegt Claartje. Spannend, zegt Leila. Boers, zegt Berry. Ik noteer verder: elegant, kers, aardbei, tabak.

Conciso 2012 Dão

Van graniet bodem. 80 tot 100 jarige stokken. Merendeels gemaakt van Baga en Jaen druiven. 50% met steeltjes vergist, dat geeft tannine. 20 maanden gerijpt op fusten van 2.500 liter. Voor mij is dit dé wijn van de proeverij. Een rijke geur, die zich als een pauwenstaart ontvouwt. Morellenkersen. Ik vind de geur spectaculair, Bourgondisch. Kreupelhout en bospaddenstoelen. Een zachte aandronk met een elegante, sappige, verfijnde smaak. Ik noteer verder: eucalyptus, kersen, stal en leer. 

Poeirinho 2012 Baïrrada

Hartendief van Hans. Gemaakt van 100% baga druiven. Die 100 jaar oud zijn. Kleine opbrengst dus, zeer geconcentreerd. Niet gefilterd, 20 maanden gelagerd op gebruikte vaten. Het is niet zo’n gemakkelijke druif, die baga, waarvan de wijn pas in de loop van de tijd zijn ware charme laat zien. Een heel doordrinkbare wijn, zachte aandronk. Geparfumeerde geur met aardse tonen. Lijm. Dennengeur. Ik noteer: aards, tikje groen, tannine in het kwadraat. Laurier. Zoveel is zeker: een wijn die heel geschikt is voor de liefhebberskelder. Geweldig leuk om te volgen.

Batuta 2013 Douro

Deze wijn is gemaakt van een mix van druiven met als belangrijkste: touriga franca, touriga roriz, rufete en malvasia preta. We proefden de wijn in 2016 en toen schreef Noël erover. “In 1999 gelanceerd met als doel een kwalitatief hoogwaardige en toch elegante Dourowijn te maken. Genoemd naar de baton, het stokje van de orkestdirigent. De druiven komen van Quinta do Carril, een wijngaard met stokken van meer dan 70 jaar oud, en van twee wijngaarden met meer dan 100 jaar oude wijnstokken op een hoogte van 750 meter. Batuta is een krachtige wijn met groot ouderingspotentieel. Donkerrood, mooie neus met bramen en cacao die ook terugkomen in de smaak. Is nog groenig jong, steeltjes tannines. Niet agressief of overdonderend in de aanzet maar wel vasthoudend. Veel te jong nu nog. Bijzondere wijn.” Twee jaar later noemt Noël deze wijn die 22 maanden in vaten van Frans eikenhout heeft gerijpt een vrolijke wijn. Mijn aantekeningen: kreupelhout, goede zuren en goede balans, mooie bitters, mist wat spanning.

Jonge touriga national is lekker bij bloedworst

Dan denk je: oké, kan die Batuta rijpen? We zijn bofferds als leden van de wijnsociëteit, want er staat óók een dertien jaar oude Batuta op de proeftafel. 

Wijnschrijver Victoria Moore, auteur van de wijn-spijs bijbel, noemt wijnen van touriga national wijnen met diepgang en iets wilds erin - alsof er een afschrikwekkend wezen  op je deur bonst. Jonge wijn van touriga national is schoppend en bokkend als een ongetemd paard, vanwege de aangename botsing van woest en vol, ideaal bij bloedworst.

Batuta 2005 Douro

De druivensamenstelling is net even anders, met méér tinta roriz en ook touriga national. De wijn verbleef 20 maanden in Frans eikenhout. Mij valt op dat het alcoholpercentage in dit jaar iets hoger ligt (14%). Of het nou komt door mijn voorliefde voor gerijpte wijnen, maar deze 2005 bevalt me ineens stukken beter dan de 2013. Noël benoemt de complexiteit: lakritz, drop en chocolade. Hij noemt de 2005 een fijne wijn. Mijn aantekeningen: open geur, kruidig, een bredere geur met pure chocolade, kers, leer, tabak, herfstbos. Kortom: prachtig. Zachte aandronk met veel kracht in de smaak, lange nasmaak. Voortreffelijk glas. 

Charme 2013 Douro

Dit is een cultwijn. Ik hoor proevers die zeggen dat het een lekkere wijn is. En vervolgens wat sippig kijken als ze de prijs horen. In mijn eenvoudige indeling doordeweeks-zondag-feestwijn behoort deze absoluut tot de laatste categorie. Gemaakt van tinta roriz, touriga franca en andere autochtone druiven. Die staan in de Vale de Mendiz, op 300 tot 350 meter hoogte en zijn 70 tot 100 jaar oud. De druiven worden met de voeten getreden en rijpt 15 tot 20 maanden in Frans eikenhouten vaten. Interessant: we proefden Charme 2007 vijf jaar geleden (klik hier en je komt bij de notities). Ik ben heel enthousiast. Roodbruine kleur. Complexe geur met koffie, toffee, leer, tabak. Geweldig rijke smaak die speels prettige bitters op de tong laat komen, uitermate gebalanceerd. Vrolijk en charmant. De opbrengsten zijn erg laag, zo’n 15 hectoliter per hectare. Dirk Niepoort wil met Charme een wijn maken die gemodelleerd is naar Bourgogne met veel finesse. Dat is volledig gelukt. 

Geweldig leuke proeverij waarin de ene mening diametraal tegenover de andere staat. Het zou goed zijn als we dat accepteren en niet geforceerd naar consistente meningen streven. Ik heb zo’n idee dat Dirk die ‘battle’ van meningen met genoegen zou bekijken.