Bekend raken met Barbera

De wijntijdschriften zijn met artikelen en proeverijen een bron van inspiratie voor wie beter wil leren proeven. Perswijn proefde Barbera’s. Hans van der Horst liet zich daardoor inspireren, kocht en verzamelde een proeverij met alleen Barbera bij elkaar. Een simpel maar doeltreffend concept: we proeven na één referentiewijn nog negen Barbera’s en krijgen de tien omschrijvingen van die wijnen, van a tot en met i. Geef na iedere wijn maar aan welke omschrijving erbij hoort. Ik vind het fantastisch denkwerk van Hans. Eérst proef je de wijn en benoemt wat je proeft. Daarna zoek je overeenkomsten met de omschrijvingen. Nou werkt dat natuurlijk alleen als je goed proeft én als jouw proefvermogen en vocabulaire overeenstemt met dat van de Perswijn-proever. Bramen en bosvruchten, ja dat proeven we allemaal wel. Maar wat te denken van een beschrijving als “gelikt, room, hout, kaneel, zoethout, bramen, zwarte bes, pruimen, vijgen, breed”. Herkennen we de wijn als gelikt? Ruiken en proeven we kaneel en zoethout? Herkennen we dat deze wijn breed is?

Barbera Briccotondo 2012 Fontannafredda doc

De referentiewijn, een eenvoudige Barbera, verkrijgbaar in de supermarkt. Een ongecompliceerde wijn, zo een waar je met graagte een fles van open maakt, ieder moment en elke dag zonder je zorgen te maken over wat de fles kost en met de zekerheid dat je een lekker glas gaat drinken. Diepe kleur. Kruidig, warme neus, terroir impresie in de smaak, drinkt soepel en prettig en is voor mij ook herkenbaar als Barbera. Ik hoor ook nog als omschrijvingen kersen en chocolade, tabak en leer. Valt overigens niet bij iedereen meteen in goede aarde. De critici hebben moeite met de bitters in de wijn.

Barbera d’Asti Superiore 2011 Lurei, Tenuta Il Fachetto

Opgevoed op grote vaten. Ik zie toch al wat bruin in de rand, veel vanille en hout, rubbertje in de rijke neus. Kersen op sap. Elegantie. Rondeur. Hangt mooi na in de mond. Nello noemt de wijn wat ‘gemaakt’, Rob prijst de goede balans in de wijn.

Barbera d’Alba 2012 Vignota, Tenuta Conterno Fatino

Het valt me op dat bij de kleur de jonge wijnen die normaal gesproken alléén paars zijn, toch vaak al een bruine tint hebben. Rijke neus met diepte, kracht en elegantie, zoethout. Claartje benoemt specerijen, roos, een gebrande neus, leer. Noël valt op dat de zuren beperkt zijn, hij benoemt jodium en leer. De wijn hangt mooi na.

Barbera d’Asti superiore 2011 Bricco Paradiso, Tenuta Il Fachetto

Donkere kleur. Toos prijst de complexiteit van de wijn, waarin ze Buijsman herkent en drop. Rob vindt dat de wijn véél van alles heeft. De neus vind ik geparfumeerd, vanille, kruiden, laurier en rood fruit, de smaak heeft veel power en lengte, op de tong krijg je echt een gevoel van diksap concentraat. Goede balans, heel fraaie wijn.

Barbera d’Asti superiore 2010 docg Nizza, Titon l’Armangnia

Hartendief van Hans. Prima commentaren op deze wijn! Ik ben vooral onder de indruk van die rijk uitwaaierende neus. Wow! Zoethout en bloemen, de smaak heeft kracht én lengte én rondeur. Nello prijst de complexiteit van de wijn, er is veel te ontdekken en dat is leuk.

Barbera d’Asti superiore 2009 Nizza, Tenuta Olim Bauda

De oudste wijn uit de proeverij, roodbruine rand, dominante mineralen in de geur, ik mis wat fruit, wel duidelijk houttonen, later ook chocolade en mocca. HansL proeft amarene kersen, oordeelt de geur een pietsie muffig en benoemt felle zuren. Ik vind dit als geheel een elegante wijn, die wel wat spanning mist nu het fruit minder dominant is.

Barbera d’Asti superiore 2009 Ca’di Pian, La Spinetta

Hartendief van Hans. 12 maanden houtrijping. HansL noemt de wijn rustiek door wat belegen tonen, de wijn ruikt fris en naar eucalyptus, zoete aanzet, tikje alcoholisch. Claartje prijs de neus met wat rabarbertonen. Voor mij is dit een van de mooiste wijnen van de proeverij: bruine rand, mint, eucalyptus en rozen, tabak, leer en brandnetel, een hele rijke geur. Volstrekt harmomische aandronk en mooie zuren. Hangt ook goed na.

De Barbera werd in het verleden niet zo serieus genomen, schrijft Perswijn, maar die tijd ligt nu ver achter ons. Barbera was in het verleden een fruitige wijn met veel zuren. Die zuren zijn gebleven maar de druiven worden rijper geplukt bij lagere opbrengsten. Dat geeft evenwichtige wijnen, de zuren geven frisheid en spanning.  De serieuze Barbera’s verdragen rijping op hout en kunnen ook ouderen. Het maakt de karakteristieken van de druif soms moeilijker te proeven dan een generatie terug, want er zijn immers allerlei soorten Barbera – een fenomeen dat voor meer druiven geldt. De infographic boven dit artikel combineert Barbera met worstjes, pizza’s, gegrilld vlees van de barbecue of grillplaat en bij chili gerechten. Dit is een heel nuttige proeverij om de Barbera te leren kennen, en om ons proefvermogen en vocabulaire te ‘ijken’ met dat van wijnschrijvers. Ere wie ere toekomt: Hans Lodewijkx weet de meeste wijnen goed te combineren met de Perswijn omschrijvingen en verdient daarmee een fles Barbera. Proficiat. En complimenten aan Hans van der Horst die veel energie stak in deze leerzame proeverij, hij proeft al enkele weken Barbera’s. “Ik heb me voorgenomen er zelf van te willen leren en deze wijnen drinken is geen straf”, zegt hij daarover met gevoel voor understatement.

Witte wijn als de wereld. Van karaktervolle landwijn tot edele contemplatiewijn.

We proeven witte wijnen. In juni is een proeverij met witte wijnen net zo’n mooie combinatie als boerenkoolstamppot met worst. Als oliebollen en oudejaar. Als rokjesdag in april. Paul Heemskerk brengt een mooie selectie op tafel, een knisperend zuivere Cremant de Limoux en van Vinho Verde tot Godellia. Van karaktervolle landwijn uit Gascogne tot edele contemplatiewijn uit Vougeot. Deze blindproeverij verkennen we genot in veel varianten. 

Antech Brut 2011 Cremant de Limoux Grande Cúvee

Knisperend zuivere mousserende wijn. Opmerkelijk mooie geur met heel veel impressies, zoals appel, gist, brioche, tropisch fruit, citrus, vrij geparfumeerd en daarmee krijgen we een indicatie dat het geen Champagne is. Sappige smaak en heel mooi evenwicht. Heel fris, knisperend zuiver, goede zuren en mineralen. Heel mooi. Gemaakt van chardonnay, chenin en mauzac.

Domaine La Salette 2013 Côtes de Gascogne Michel Duffour

De karaktervolle landwijn gemaakt van colombard en gros manseng. Lichtgele kleur, wat brandnetel in de geur, kattepis impressie, brandnetel ook. Sappige wijn met goede zuren, eenvoudig én charmant. 

Godellia  2012 Bierzo

Lichtgeel, schitterende bloemetjes geur, vanille. Fragiele wijn met elegantie, minerale afdronk. Fraaie Spaanse wijn van de godello druif. 

Château Saint Estéve 2013 Côtes du Rhone, viognier

Stuivende neus met meloen, banaan, muskaat en mangotonen, brandnetel ook. Vanille en banaan in de smaak, die veel inhoud heeft. Mooie mineraaltonen en zuren. 

Prijs en kwaliteit

Iedere wijnliefhebber kent de vraag en de daarop volgende dialoog: proef je dat er nou echt wel vanaf? De vraag die veel mensen stellen als ze de onverwacht hoge prijs van een fles wijn horen. In de krant stond dat wij het redelijk vinden dat er salarisverschillen zijn. We vinden het legitiem dat bijvoorbeeld een directeur vijf keer zoveel verdiend als de laagstbetaalde medewerkers. Er stond ook bij dat we 'denken’ dat die directeur in werkelijkheid niet vijf keer, maar elf keer zoveel verdient. En het onthutsende was dat in realiteit de directeur zeventien keer zoveel verdiende. Niet echt goed voor ons gevoel van rechtvaardigheid. Enfin, ik weet niet meer op welke cijfers het bericht gebaseerd was en welke medewerker en directeur ze hebben onderzocht. Ik weet wel dat er wijnen zijn die vijf keer of tien keer zoveel kosten dan de karaktervolle landwijn. En ook twintig keer zoveel. Of honderd keer zoveel. In deze proeverij kost de duurste wijn ongeveer twintig keer zoveel als de eenvoudigste wijn die op tafel staat. En het punt is dan dus: proef je dat er aan af? De vraag achter de vraag is: betalen we teveel voor die dure wijn of is de wijn zijn geld waard? De vier wijnen die ik hierna beschrijf behoren absoluut tot de edele wijnsoorten. Daar betalen we veel meer voor. Ze komen van wijngaarden die met hun terroir volstrekt uniek zijn in de wereld. Wijnen die geliefd en gezocht zijn en daarmee ook kostbaar. Nou zijn er wijnen voor allerlei gelegenheden, voor allerlei gemoedstoestanden, voor op het terras of de maaltijd, voor een eerste glas om elf uur bij schitterend zomerweer, voor een laatste glas om een dag af te sluiten, voor het omschakelen als je thuiskomt na een vermoeiende dag, voor het vieren van een verjaardag, of een eerste vakantiedag, voor het ophalen van mooie herinneringen, voor het vieren van een heugelijk feit zoals het behalen van een diploma, voor een verloving of trouwerij, het vieren van een jubileum, het ophalen van herinneringen, voor het lessen van dorst, de droomfles die je open wilt maken als je de loterij wint, de fles die je bewaart voor bij een gedroomd diner met een favoriete kunstenaar of de zakenman die je intens bewondert, voor bij een stamppotje met raapsteeltjes, voor bij oesters, voor bij foie gras… noem maar op. Deze edele wijnen zijn wijnen die je met aandacht degusteert, die drink je eigenlijk niet, daar geef je heel veel aandacht aan. Een mooi ritueel. En ja, die zijn onmiskenbaar iedere euro waard die je ervoor betaalt. Het kan voorkomen dat zo’n wijn blind in een serie staat naast de karaktervolle landwijn. Het kan zijn dat iemand die lekkerder vindt. Meestal zijn dat niet onze leden, geoefende proevers, die proeven het verschil echt wel. Het is geweldig als een karaktervolle landwijn goed uit de vergelijking komt, want het leven is te kort om slechte wijn te drinken. Maar deze edele wijnen verdienen aandacht, het zijn wijnen om het leven bij te bespiegelen, het zijn mijn favoriete contemplatiewijnen. Altijd weer een genoegen om die te degusteren. Op zomaar een dinsdagavond in juni die daarmee een gouden randje krijgt. 

Pouilly Fumé 2011 De Ladoucette

De geur van deze wijn, die nog te jong is, is enorm rijk aan impressies. Ik ruik honing en druivensuiker, boenwas en abrikoos, HansH ruikt sinaasappel, Kees rijpe witte pruimen en tropisch fruit. Elegante, vriendelijke en sappige smaak met boter in de mond.

Puligny Montrachet 2011 Roux Père& Fils

Feestwijn, voor mij de mooiste wijn uit de proeverij. Een heel zuivere neus met vanille, chardonnay tonen, boterig en later ook mocca en toffee. Charmeur op de tong en heel mooie balans. Willem Jan ruikt ananas en prijst de mooie bitters in de wijn. Paul ruikt witte amandel, Kees hazelnoot, Toos citrustonen. Voortreffelijke wijn. Edele meditatiewijn. 

Domaine de Vougeraie 2010, Le Clos Blanc de Vougeot

Willem Jan kent deze geur wat meer kruiden toe, Kees noemt de geur van geroosterd brood, citrus, Toos ruikt boter en perzik. Noël ruikt toast. In mijn aantekeningen staat dat de neus wat klein is, maar de smaak krijgt positieve kritiek: prachtige balans, goede zuurgraad, amandel in de afdronk, goede balans, dit is een hoge wijn en dat proef je doordat de wijn enorm lang nahangt. Hartendief van Paul. Een feest om te degusteren. Een van de topwijnen van de wereld. 

Domaine de Vougeraie 2009 Gevrey Chambertin

De rode wijn van dit domein is aanlokkelijk: mooie pinot geur met vanille en al wat lichte staltonen, elegante smaak. Het is een heerlijk glas wijn, om bij thuis te komen, om een dag een zilveren randje te geven, om een verjaardag te vieren. Wat kan een wijnboer in de Bourgogne het beste plaatsen: chardonnay of pinot werd gevraagd. Nou, de wijnen zijn allebei erg mooi, maar de witte Vougeot vertoont echter net even méér klasse.

 

Summumproeverij: Bordeaux drinken op zijn hoogtepunt

Met de tegenwoordige prijzen in de Bordeaux proef je de hogere wijnen niet meer elke dag. Een wijnkelder is goud waard. Letterlijk. Henk heeft zo'n kelder. Met veel mooie Bordeaux die daar jong naar toe zijn gegaan en nu op dronk weer uit de kelder mogen. Naar de proeftafel van de Wijnsociëteit. We beginnen iets na half negen, tijd genoeg. Half elf klaar denk je dan. Doei, geen schijn van kans. De tijd vliegt want dit zijn geen snelle wijnen. Ze vragen aandacht, in het proeven en in het commentaar.  Ze verdienen het ook, ik heb weer veel sterren genoteerd bij mijn proefnotities.

Henk vindt dat een rode Bordeaux proeverij hoort te beginnen met witte Bourgogne. En vandaag gaat hij nog een stapje verder. We proeven twee maal wit als indrinker. De Quartz 2011 van Cantina Terlan (Alto Adige) is in de neus duidelijk herkenbaar als sauvignon blanc. Zweterig, buxus, pipi du chat, iets hout. Maar ook mineralig fris. Iets zwoele aanzet met zuren die pas in het middendeel het sauvignon-niveau bereiken. Mango en papaya. Beetje filmend, mooie afdronk, fijn glas.De Chassagne Montrachet 1e Cru Les Caillerets 2007 van Marc Colin et fils vond ik prachtig. Volgoudgeel, duidelijk ouder in de neus met zelfs iets boenwas. Soepele ronde aanzet, vol en breed van smaak, veel body, hout is aanwezig maar mooi verweven, fijne afdronk. Dit is een waardig begin van een Bordeaux proeverij...

Henk opent het rood met twee wijnen uit 2007. Eén links, éen rechts. Château Pichon Longueville 2007 2e Cru Pauillac versus Clos Fourtet 2007 1e GCC-B Saint Émilion. De wijnen hebben al best veel ontwikkeling, vooral de Fourtet. Geen jaar om nog lang te bewaren. Vroegrijp, maar tjonge wat lekker. Vooral de Fourtet. Zachte fluwelige aanzet, balans, zacht rood fruit, nog ietsje tandplak, veel volwassener dan verwacht. Chocola én een mooi zuurtje. Afdronk is fijn maar niet zo lang. Heerlijke wijn.

In de tweede serie staat Château Grand Pontet 2004 GCC Saint Émilion tegenover Château Clerc Millon 2004 5e Cru Pauillac. En 2004 is duidelijk een stap omhoog ten opzichte van 2007. Iets strenger, meer complexiteit, meer substantie, minder ontwikkeling. En true-to-type. Clerc Millon is een van mijn favoriete huizen. Donkerrood, ietsje gebruinde rand, glanzend. Mooie zachtzure aanzet, lakritz drop, chocola, bessig, nog wel tannines maar mooie balans. Ik ben helaas de bob, dus spugen.

Serie 3 gaat tussen  Château La Pointe 2000 Pomerol en Château Marquis de Terme 2004 4e Cru Margaux. 2000 is een heel fijn jaar en de hogere wijnen gaan nu pas richting hun top. Zo ook de La Pointe. Wat heeft deze Pomerol zich mooi ontwikkeld! Donkerbruinrood, glanzend, evolutie in de rand. Prachtige Bordeaux-neus met ceder, laurier, leer etc. Mooie zuren in de aanzet, bessen, koffie, lakritz. Elegante, mooi geouderde wijn. Iets vegetaal maar heel intens, zegt Toos. Just ruikt én proeft truffel. We drinken deze wijn op zijn hoogtepunt.

In serie 4 en 5 staan twee wijnen uit 1993, die we uiteindelijk naast elkaar proeven. Château Léoville Barton 1993 2e Cru Classé St. Julien en Château Cos-d'Estournel  1993 2e Cru Saint-Estephe.  The Beauty and the Beast. Finesse en harmonie versus stevigheid en structuur. Allebei linkeroever, maar totaal verschillende AC’s.  De wijnen zijn donkerroodbruin, met duidelijke evolutie in de rand. Maar allebei met een nog frisse neus en minder ontwikkeling dan ik verwacht had. De Leoville-Barton heeft inderdaad die St-Julien  zuur-frisse aanzet. Nog tandplak maar ook al iets drogend. En de Cos is geweldig. Natuurlijk was Cos toen al geen typische robuust tannineuze St-Estephe, en na twintig jaar in de fles zijn alle scherpe kantjes er af. Mooi geouderde neus, typisch Bordeaux, ceder en sterke tabak. Just ruikt paddenstoel, hei en thijm. Mooie gebalanceerde aanzet, fijne zuren, rondeur, kersen, prachtige afdronk. Superwijn.

En om het af te leren nog een uitdrinker. Spaans. Sherry. Tio Pepe “Fino en Rama” van Gonzalez Byass & Co in Jerez de la Frontera. Sluit niet echt aan bij Bordeaux,  maar sluit wel mooi af. Heerlijk bij de kaas. Jong drinken, binnen drie maanden. Vol, vettig, aromatisch van amandel en hazelnoot maar met de frisheid van groene appel. Blaast de geitenkaas van tafel.

Mooi om deze toch kostbare Bordeaux in een jaar-opstelling te proeven.  2007 kreeg het al moeilijk. De 2004's bleven stoer overeind. De 2000 en de 1993 waren voor mij de toppers van de avond, met name de Cos. Heimwee-wijn. Heimwee naar de tijd voordat het Parker toverstafje veel wijn in jam veranderde. Heerlijke avond.

Verslag en proefnotities Noël Geisen