Wijn en zuurstof, een verkenning

De thema’s rondom wijn en wijnproeven zijn schier onuitputtelijk. Ga maar na: de druiven, de invloed van het klimaat, terroir, wijnmaakmethodes, de filosofie van de wijnmaker, nieuwe technieken, etc. We hebben al veel thema’s de revue laten passeren. Wijn en zuurstof is een leuk thema. Rob van Ginneken is als wijndocent een van onze meest ‘studieuze’ leden, dus dat belooft veel. Maar alras blijkt dat het thema zuurstof óók breed is: de invloed van zuurstof vóór de vergisting, tijdens de vergisting, na de vergisting én na het bottelen. En dan hebben we ook nog de invloed van zuurstof door decanteren. Eigenlijk kan dit thema in ieder seizoen terugkomen zonder dat we ons gaan vervelen. Met steeds boeiende proeverijen.

Rob zet ons een proeverij voor met een amontillado, twee ‘kwetsbare’ wijnen, een gemanipuleerde serie, niet kapot te krijgen wit, niet kapot te krijgen rood, gevolgd door oxydatief én reductief zoet en een vintage port als uitdrinker. Hieronder de – zoals altijd – subjectieve keuze.

Château Musar (blanc) 1999, Libanon

De witte wijnen zijn geouderd nóg mooier dan de rode wijnen, zegt Nello na het onthullen van de identiteit van de wijn. En hij vertelt hóe mooi de 1969 nu nog is… want het drinken van deze veertien jaar oude wijn is ook nu nog als kindermoord te betitelen – zo begrijpen we. Gemaakt van  Merwah and Obaideh. De smaak valt mij niet mee, kortaf, bitter en niet zo aangenaam. Maar de neus van de wijn is fantastisch: ananas, citrus en een vage honingimpressie. En… viooltjes! Noël ruikt zoethout en witte amandelen.

L'Érèbe, vin de France, 2010, Domaine des Maisons Brûlées

Natuurlijke wijn, van een querulante wijnboer Michel Auge uit Tourraine (Loire) die wijn maakt van Cabernet franc en Cot. Zonder toegevoegd sulfiet. Zó mooi als ik de neus beoordeel, zo moeilijk vind ik de smaak die niet overeenstemt met wat de neus belooft. Nogal astringent en met bitters. Mist wat breedte en vulling. Ik krijg zin om hier steeds maar aan te blijven ruiken. Deze wijn opent zich als een pauw in het glas: zwaar geparfumeerd, morelkers en toffee, Provençaalse kruiden. Ook wat mineraal.

Château Paul Mas 2010, Clos des Mûres, Coteaux du Languedoc, is de wijn uit de gemanipuleerde serie, waarbij een magnum is overgegoten naar een fles op respectievelijk zondagavond, maandagavond en dinsdagavond. De proevers bemerken dat de wijn uit de geblindeerde flessen wel héél veel verwantschap vertoont. Het merendeel van de proevers waardeert de wijn die zondagavond in de fles is geschonken veruit het beste. Dit is de wijn die, zegt Rob, relatief het minste zuurstof heeft gehad – de maandagavond en dinsdagavondwijn heeft immers in de magnum véél meer zuurstof gehad. Mijn aantekeningen van de maandagavondwijn (die ik het beste vond): vuursteen, cederhout. Berry ruikt florale tonen, cassis en lavendel. Ik ook nog wat terroir en dennennaalden. De wijn heeft een goede balans en nog flink wat toekomst.

In de dialoog hierover dringt zich een conclusie op: beluchten kan de gepercipieerde smaak van een kwaliteitswijn verbeteren, maar beluchten heeft niet zoveel zin bij heel eenvoudige wijnen. En natuurlijk: oproep tot verdere discussie door Rob! Zie de kleine lettertjes onder dit artikel, reageer gerust.    

Domaine Baumard 2007, Savennieres, Trie Speciale

Zéér geparfumeerde wijn, in mijn aantekeningen staat: viool-viool-viool! Ook een brandnetelimpressie. Mooie harmonieuze wijn, stevige smaak en duidelijk aanwezige alcohol.

Barbaresco 2001, Produttori

Coöperatiewijn van Nebbiolo. Frank was helemaal in zijn sas met de wijn: cassis en framboos in de neus. Ook wat munt. Een gebalanceerde wijn. Mijn aantekeningen: bruine rand, framboos en kers, een mooie neus bij een smaak die een breed palet van indrukken beslaat: kreupelhout, vuursteen, laurier. Goed op dronk en eigenlijk valt er bij deze wijn niet zo veel te wensen. Voor mij de mooiste wijn van de proeverij.

Henriques & Henriques, Madeira 10 jaar oude Bual

Hartendiefje van Rob. Licht groene rand, krentjes in de neus, zwoele neus en prachtig uitgebalanceerde smaak. HansL is onder de indruk van de kleur: amberkleurig met oranje reflectie, intense neus met hars en noten, de wijn ‘opent’ je neus, zegt Hans. Ook wat tonen van vijg en chocolade.

Tokajer Aszu 2000, Hétszóló, 5 puttyonos

Hartendiefje van Rob. Groen-gouden kleur, abrikoos en Turks fruit. Prachtige zoet-zuur balans, heel spannende wijn met veel complexiteit. HansL noemt kruidigheid, caramel en noemt de neus interessant. Levendige wijn met impressies van ingeblikte mandarijnen.

Met dit thema kunnen we driftig verder gaan ontdekken. Rob, bedankt!

Maidenproeverij van wijnen met een verhaal

Er gaat niets boven een wijn met een verhaal. Het karafje anonieme wijn in het restaurant krijgt met een verhaal  ineens charme. De fles Rioja van ogenschijnlijk 13 uit een dozijn krijgt allure als we weten welke oenoloog adviseert en hoe de vatenkelder is vernieuwd. Wie aan de keukentafel heeft gezeten met de wijnboer, is rondgeleid door de wijngaard en het verhaal heeft gehoord van het terroir… die opent een fles behoedzaam en laat herinneringen tot leven komen. Zulke wijnen zet Just Krijn op tafel. En zo horen we hoe Just en zijn partner om een rondleiding vragen bij een wijnboer… die verbaasd kijkt en de armen spreidend zegt: Kijk om u heen, dit is de rondleiding. Want Just bezoekt graag kleine wijnboeren, van het type die álles zelf doet. Dat is dan weer een milde miskenning van de domeinen waar geld is voor investeringen in kwaliteit, vaak de grotere. Hoe dan ook: Just heeft een heel geslaagde maidenproeverij neergezet op de dag dat het fileleed in ons land door sneeuw boven de 1.000 kilometer groeide. Uw redacteur stond daar uuuuurenlang in – zelden ben ik met zoveel plezier ’s avonds gaan wijnproeven.

Gramona Allegro Cava Brut

Allegro betekent plezier. Een slimme wijn om daarmee te openen. Bovendien een Hartendiefje van Just. Ik zou zweren dat ik Champagne in het glas heb: mooie gistneus, appeltjes, vleug van kruisbes – maar vóóral loupe en loupezuiver. De smaak is verfijnd, eetlustopwekkend, hap sap. Deze bubbel rijpte 18 maanden op fles voordat de Cava te koop is aangeboden. Gemaakt van de druiven Chardonnay, Macabeo en Xarel·lo. Oke, na het onthullen heb ik ook oog en oor voor het feit dat de mousse wat grof is, maar who cares?  Dit is een heerlijk glas.

Daarna krijgen we twee ‘stinkerds’ in het glas, 2 verdejo’s.

Oro de Castilla  2011, Bodega Hermanos del Villar, Rueda

Kees ruikt blijmakend tropisch fruit: meloen, guave, papaya en roomboterbabbelaar. Rob noemt kruisbes. HansL ruikt zeste van sinaasappel en bloesem. Mijn aantekeningen: groengeel, kruisbes en bloemetjes. In de smaak frisse zuren. Jeugdige en opwekkende wijn.

Fuente Elvira 2011, Bodegas Pedro Escudero, Rueda

Organische wijn van stokken van gemiddeld 45 jaar. Kees spreekt nu van lekker in het kwadraat. Maar dat stinkertje is ook in het kwadraat: zweetlucht. Brandnetel. Ik hoor passievrucht, citrus, perzik, kamperfoelie. De wijn heeft een goudgele teint, rondeur en een duidelijk bittertje in de afdronk. Mooie eetwijn. Ik proef warempel ook nog wat viooltjes in de smaak.

Twee witte wijnen uit Gavi verdeelden de proevers qua mening; verschillende proevers vonden de Italiaanse wijnen spannender om te proeven.

Salgado Capricho 2008, Ribera del Duero

Hartendiefje van Just. Ik vind dit een heel prettige wijn. Diepdonker, kruidig (kardemom en laurier), ook veel kersen en een rubbertje. Kreupelhout. De smaak heeft veel concentraat, is nog niet op dronk en hangt enorm lang na. De wijn heeft iets ontoegeeflijks en dat maakt de wijn juist interessant.  

Ontañón Gran Reserva 2001, Rioja

Gemaakt van Tempranillo aangevuld met een klein deel Graciano, die de wijn meer spanning geeft. Voor mij is dit de wijn van de avond. Drie jaar op fust gelagerd en daarna twee jaar in de fles. Dakpannenbruine kleur en een klassieke neus met enorm veel houttonen, kreupelhout. Ook kaneelstok. Verfijnde smaak. En werkelijk mooie zuren. Toos ruikt leer, tabak, wat koffie en waardeert de complese smaak. Hans zegt bij iedere slok van de wijn steeds iets nieuws te ontdekken, een kenmerk van Hoge Wijn.

Miguel Merino Reserva 2001, Rioja

Deze wijn lijkt een jongere versie van de vorige, zegt Toos. Dit domein maakt 20.000 flessen per jaar; het is het domein waar de rondleiding 5 minuten duurde (“Kijk om u heen”). Houtgetypeerde wijn ook weer, potloodslijpsel, goede balans en verfijning. De druivenstokken zijn tot 50 tot 80 jaar oud, de wijngaarden liggen op hellingen die naar het zuiden zijn gericht. Ook deze wijn is gemaakt van Tempranillo met een beetje Graciano. Gelagerd in fusten van Frans, Hongaard en Spaans eikenhout.

We proefden een Gramona Imperial als uitdrinker, in theorie een nog betere wijn dan de indrinker, maar dat trekken mijn smaakpappillen aan het eind van de avond niet - mijn aantekeningen laten me hier in de steek. Een pracht van een eerste proeverij van Just. Wijnen met een verhaal zijn interessant, al laat deze proeverij ook zien - glimlach - dat een etikloze fles mét een verhaal tóch door de proevers vooral op de tong een beoordeling krijgt. Het is een fijn idee dat Just veel domeinen zelf heeft bezocht en dus steeds boeiende details kan melden.

Getekend door de wijn, nieuwjaarsreceptie

Babbelpraatje. Zo hertaalt Just Krijn de causerie van onze nieuwjaarsreceptie. Een babbelpraatje met humor over strips. Just observeerde de proevers en vertelde aan welke stripfiguren onze leden hem doen denken.  De proever die wellevend de wijnen beschrijft, maar zelf niet op de vooprgrond komt (Joost uit Olie B Bommel). De proever die in jeugdig enthousiasme 33 flessen op tafel zet (Kuifje). De proever die Bordeaux demoniseert (Dogbert). De proever die met tranen in de ogen een gekoesterde fles op tafel zet (Haddock). De proever die NOOIT koffie in wijn ruikt… wil ruiken (Dilbert). De proever van formaat die wegkomt met verkeerde opmerkingen (Olivier B Bommel).

 

Bij de psychiater mochten we zelf een lid bedenken (Sigmund). De vrouwelijke leden (Would Madams care to taste the wine). Het was een genoeglijk babbelpraatje om naar te luisteren!

De voorzitter memoreerde 39 geweldig mooie proeverijen, vertelde wat voor trots gevoel het geeft als je naam als wijnkampioen in de wijnkoeler is gegraveerd, onze avonturen in Zwolle bij GPSH, memoreerde dat trouwe leden afscheid namen – en de aanwas van evenveel nieuwe leden; Paul Heemskerk werd in het zonnetje gezet voor zijn inspanningen om ons de mooiste charcuterie en kazen te laten proeven.

Reuze interessant zijn de commentaren op de wijnen van de receptie. De Cava is de mooiste wijn. De bubbels, die vallen tegen! 95 Parker Punten? Het is niet waar! Wat een houten bek… Prachtige Rioja, die laatste wijn. Die magnum… geoxydeerde neus. De mysteriewijn is de mooiste van de avond… Ook deze avond staan de meningen diametraal tegenover elkaar. We toosten op geluk en gezondheid met een droge Cava en een liefelijke Rose Cava. Twee typische receptiewijnen zijn door wijncriticus Hamersma voorzien van de waardering ‘9’. De witte Parenchere Bordeaux en de rode biodynamisch geteelde Saint Roche Pays du Gard (jaar in jaar uit verkozen tot wijn van het jaar). Maar daar zijn wel wat flessen van over… hier speelt wat Just zo mooi verwoordde: “Ik ben er achter gekomen dat ik toch wel een kostbare smaak heb” (glimlach, red.). Twee van de mooiste wijnen uit het seizoen stonden op tafel: Chablis Premier Cru van Droin en Clos de los Siete uit Argentinië. Bij de rode wijnen een van rondeur uit zijn fles barstende Rhone Plan de Dieu en een reserva Rioja met inderdaad 95 Parker punten. De mysterieuze magnum met kelderschimmel  en géén etiket was een wijn om de hersens op te pijnigen: uit welk jaar is deze wijn? Bernard raadde het jongste jaartal, 15 jaar oud. Toos raadde het oudste jaartal, 65 jaar oud. Aan de jaren die werden genoemd kon je ook de waardering voor de wijn aflezen. 1961, het jaar van de eeuw. 1972, miserabeler kan niet. Uiteindelijk blijkt Bernard de winnaar met 1997 – hij kreeg zijn hartendiefje van de avond mee naar huis als prijs:  Chablis Premier Cru 2011 Vaillons. Op naar mooie proeverijen in 2013.