Riesling uit de Elzas, we weten het even niet

In de jaren negentig werden de Rieslings in de Elzas zoeter. Dat leek slim van de grootste witte wijnregio. Meer variëteit. Maar voor de consument is het toch lastig, je weet bij een Riesling uit de Elzas meestal niet wát je gaat proeven. Trimbach bleef de droge wijnen trouw. “De laatste tien jaar kiezen veel wijnbouwers die vielen voor meer zoet – een vals soort rijkdom - toch voor een drogere stijl”, zegt Jean Trimbach. We proeven Elzasser Riesling.   Annemiek bezocht het gebied, de wijnbouwers. We krijgen een selectie op tafel. Aangekondigd zijn de rieslings, maar we proeven meer en breder. Ook komen interessante weetjes naar voren. Zoals het feit dat maar liefst een kwart van de 150 miljoen flessen uit de Elzas bestaat uit Cremant. Dat zijn dus 37,5 miljoen flessen per jaar. We proeven de Cremant d'Alsace van Jean Marie Haag uit Soultzmat. Extreem veel bubbels, prettige fruitgeuren, licht citrus, wat banaan, prettige smaak, goede balans, Noël roemt de veel fijne mousse, zachte aanzet, blijft zwoel, niet helemaal droog, zuurtje eronder, limoen en meloen.

We proeven – zonder dat te weten – vier witte wijnen van Riesling. Dat blijkt pas na het uitpakken van de flessen. We weten het even niet bij het proeven. Iedereen is bedachtzaam. Iemand mist appeltjes. Een ander zuren. Een ander vindt dat er veel kruidigheid te proeven is. Zelf dacht ik aan pinot gris.

Riesling PFAFF 2016 Cave de vignerons Pfaffenheim

Lichtgeel, zwoel meloen sappig goede zuren, bittertje in afdronk, ook best veel zuren. Berry benoemt citrus, frisheid en noemt de wijn te jong om nu te drinken. 

Riesling Steingold 2015 Cave de vignerons Pfaffenheim

Mineralig, licht kruidig, goede balans, minder zuren, rondeur. Berry benoemt een zoetje in de aanzet, voller dan de vorige wijn. Niet gek, want deze wijn komt van Grand Cru wijngaarden. 

Riesling Grand Cru Eichberg 2016 Odile Weber

Geurig, kruidig, expressief, breder, pauwenstaart neus, piepklein zoetje, goede balans, charmerend, lang nahangend, heel harmonieus. Ik vind dit een indrukwekkende wijn van een wijnbouwer die biologisch werkt. De opbrengsten zijn laag (30 tot 50 Hl/ha voor Grands-Crus): dit garandeert een goede kwaliteit in alle weersomstandigheden. Het sap vergist zonder toevoeging van gist, SO2 of vitaminen. Geen chaptalisatie. De wijnen fermenteren op hun eigen ritme met de inheemse gisten van de wijnstok, en verkrijgen daardoor een meer gevarieerde aromatische expressie. De wijnen fermenteren van nature langzamer bij lagere temperaturen, wat de uiteindelijke kwaliteit van de wijn ten goede komt

Riesling 2009 Goldert Grand Cru Cave de vignerons Pfaffenheim

Expressief, peer, scheermes scherp met ook zekere verfijning, mooi glas, mooie zuren, ook wat caramel, eetwijn, bittertje. Berry vindt dit veruit de interessantse en spannendste wijn, kruidig, mooi filmend, goede balans, zachte aanzet. 

Elzasser zuurkool

Riesling wordt in toenemende mate gebruikt in blends, zoals dat vroeger ook het geval was. We proeven een goed in balans zijnde BLACK TIE 2017 met appeltjes en limoen. 

HAAG IMAGINE ALL THE WINE Riesling Pinot Blanc Pinot Gris 2016

Van twee Pinot Noirs krijgt de 17 maanden op houten vaten gerijpte cuvee 1621 de handen op elkaar. 

Cuvee 1621 Pinot Noir 2015 Jean Claude Koehler   

Aardbei en framboos, frivole neus, veel tannines in de smaak, bitters, neus is fijner dan de smaak. Eric benoemt het zoetje en kers, beetje hout, lang van smaak. Angelique ruikt pijptabak. 

Van drie Gewürztraminers maakt de volgende op mij de meeste indruk. 

Gewürztraminer 2016 Grand Cru Pfersigberg, Odile Weber

Geëvolueerde kleur, perzik, mango, zachte zalvende aandronk, heel harmonieuze wijn, zoetje in de smaak. Toos zet tropisch fruit te ruiken, een zwoele aanzet. 

Fijne proeverij met uitmuntende documentatie.

Piëmonte, het gebied met de Koning en Koningin van de wijnen

Willem Jan schenkt ons vanavond wijnen uit Piemonte. Hij vertelt dat Piemonte een relatief luxe regio is. Vroeger met koningshuizen en nog steeds met koningswijn en koninginnewijn. En, zo zegt Willem Jan, ook met prachtige kookboeken.

De indrinker Deltetto, V.S.Q., extra brut, 2011, metodo classico is gemaakt van pinot nero en chardonnay. Een nette mousse, met een hint van noten. En volgens Annemiek ook een apart bittertje.

Bij de witte wijnen starten we met La Battistina, Araldica, Nuovo Quadro Piemonte, Gavi, 2017, cortese. Groengeel van kleur. De geur is interessanter dan de smaak, zegt Valerie. Ook Kees benoemt de ‘stevige neus’. We ruiken tropisch fruit als mango, perzik, ananas en zelfs grapefruitbitters. Volgens Paul heeft de wijn ‘lengte en zuren’. De tweede witte wijn, Deltetto, San Michele, Roero Arneis, 2017 heeft zelfs een beetje een roze tint. Frisse zuren als in Granny Smith. Paul doet er nog wat hazelnoot,  stro en een klein zoetje bij om te komen tot ‘een knappe wijn’.

Dan gaan we al over naar rode wijnen. De eerste is Marchesi di Barolo, Piemonte Grignolino, 2016. Een transparante wijn, met lichtbruin randje en besjesneus, zegt Toos. Dan neemt ze een slok; ‘wow, …, te jong, tannines, veel body en houttonen’. Grappig het verschil in neus en mond. Fontanafredda, Briccotondo, 2015, dolcetto is minder transparant en dieper rood, met een paarse rand. Berry beschrijft de wijn als zwarte fruitbessen, leder, laurier, zachte aanzet en ook vlak, saai en geen italiaanse zuren. Oh jee!

Dan gaan we verder met twee wijnen van barbera-druiven. Een keer d’Alba, de andere d’Asti. Barbera d’Asti heeft DOCG-status; d’Alba heeft de DOC-status. Kijk ook eens op youtube (https://www.youtube.com/watch?v=xj_Y2QjSY18).

Wij proeven als eerste d’Alba, namelijk Deltetto, Rocca delle Marasche, superiore, 2015.Roodpaars, mooie neus, beetje branderig en een houtje. Ook wat ‘fruit met fruitvliegjes’, erg rijp, bijna te rijp. Rob vindt het een zwoele wijn, scherp. De barbera d’Asti is La Spinetta, Cà di Pian, 2014, barbera d’asti. Roodzwart, ruikt - vind ik - naar geknakt onkruid. Tannines zijn stevig aanwezig.

Ossobuco

Daarna proeven we drie wijnen naast elkaar. De eerste is een barolo, die wordt gemaakt buiten de barolo-zone. Dat is bijzonder; maar enkele partijen mogen dat. Deltetto, Parussi, 2013, barolo is dan ook gemaakt van door Deltetto in barolo gekochte nebiollo-druiven. Een neus van melkchocolade. Volgens Valerie met rood fruit zoals aardbei, een zoetje en toch fris. Diederick vindt het een fruitbommetje!

Dan het tweede proefglas van deze serie. Fontanafredda, Barolo, 2009. Wow! Ik herken een belegen Barolo-neus en verdrink in de geur alleen al. Lekker, lekker, lekker! Diederick vult aan met kers, leder, roosjes, zwoele aanzet, droog in tannine en blijft hangen. ‘Barolo, Koning van de wijnen en Wijn van koningen’. Deze wijn is één van de hartendiefjes van deze avond.

Het derde proefglas is gevuld met Fontanafredda, 2008, barbaresco. Ook erg lekker, met aardse tonen, bessen en leer. Maar ik ben nog overdonderd door de vorige… En dat terwijl Barbaresco, naast Barolo, dan weer geldt als koningin.

Willem Jan vraagt ons of wij het kunnen proeven welke van de drie de barbaresco is. Ik zocht het nog even op. Voor Barolowijn is een rijping op het domein van minimum 38 maanden, waarvan 18 maanden op houten vat, voorgeschreven. Voor een Barolo Riserva is dat zelfs een minimale rijpingsperiode van 62 maanden, waarvan 18 maanden op vat. Voor barbaresco is - slechts? - een rijping van 26 maanden, waarvan 9 maanden op houten vat, verplicht. De Riserva’s dienen minimaal 50 maanden, waarvan 9 op houten vat, te rusten. Het is dan ook daarom dat een Barbaresco meestal iets lichter en fruitiger is dan een Barolo. Uitzonderingen daargelaten….

Dan gaan we terug in de tijd. Naar de jaren 90. Eerst Giovani Corino, Barolo, 1997. Een rijpe wijn, zegt Noël. Met melkchocolade proeft Kees. Ik proef mokka, thee, as, wildfond,

pure chocolade, brandewijn en tannine. Hartendief van Willem Jan. De tweede 90-er is Moccagatta, Cole Barbaresco, 1999. Tertiair en tandplakkend! Krenten en tabak, zegt Kees. Annemiek ruikt en proeft bouillon.

We sluiten de avond af, met een wijn waarmee zijn liefde met wijnhuis Deltetto begon. Jaren geleden zette oudlid Nello deze wijn voor. En Willem Jan was verliefd; zijn echte hartendief, en niet alleen van deze avond. Deltetto, appasito, Bric du Liun, Roero Arneis, 2006. Okerkleurig. Ik ruik verse asperge. Annemiek ruikt en proeft citrus, orange en tropisch. Mooi bittertje en honing.

Willem Jan, dank voor de mooie reis door Piëmonte.

Proefnotities en verslag Eric Hoepelman

Tour por España

Kees van de Wiel neemt ons mee op wijnreis door heel Spanje. We doen bijna alle regio’s aan. Kees vertelt ons dat Spanje het grootste wijnland ter wereld is, wat betreft het beplante oppervlakte. Maar door de relatief lage opbrengst per hectare, neemt Spanje - slechts - de derde plaats in voor wat betreft aantal flessen.

En passant geeft Kees ons een inkijkje in ‘zijn wijnlogistiek’. Marja is zijn steun en toeverlaat en is er vanavond ook bij. De buurman verzorgt het begeleidend typewerk voor deze avond. De wijnleverancier heeft een keurig verzorgde reader verstrekt met wijnbeschrijvingen. En ondanks al deze gedegen voorbereiding maakten Zuid-Afrikaanse gasten van vandaag dat de wijnen net iets te laat in de koeling gingen. Wij proeven ons daar toch doorheen.

Zonder de niet vermelde wijnen tekort te willen doen, haal ik er drie aan.

Bijschrift toevoegen

De cava Anne Marie Comtesse Brut Reserva uit Penedes is biologisch van aard. De bubbel is belegen, volgens Toos, met appeltjes, vol en krachtig. Voorzien van zowel een zoetje, als ook stevige zuren. Paul benoemt perzik, mandarijn, ananas en grote zuren, die Annemiek dan weer bittere zuren noemt. Noël completeert het smaakpalet met snoepjes.

Rias Baixas wijngaarden met Albariño druiven

We proeven Adegas Valmiñor, Albariño, 2015, Rías Baixas. Mooi goudgeel, met voor mij mandarijn in neus en mond. Paul herkent lekkere frisheid, limoen, citroen en vindt ‘m strakdroog. Enthousiast roept hij: ‘laat de oesters maar komen’! Voor Kees is dit een hartendief; hij denkt zelf aan gegrilde sardientjes.

Pagos de Indalia is een jonge, moderne bodega onstaan in 2009. Het doel van eigenaar Diego Ortega is om wijnen te maken met een eigen identiteit. De vrouwelijke wijnmaker Cristina Calvache heeft een master in vinologie en deed ervaring op bij verschillende wijnhuizen in Zuid-Spanje. De bodega ligt in de wijnstreek Almeria in het oosten van de Alpujarras tussen de Sierra Nevada en de Sierra Gador. Het microklimaat is uniek met grote contrasten tussen de warme dagen en de koele nachten. De wijngaarden bevinden zich in kloven en tegen steile hellingen tussen 800 meter tot wel circa 1400 meter. Hiermee behoren ze tot de allerhoogste van Europa. Deze bodega zet muilezels in bij het oogsten, wat grotendeels ’s nachts gebeurt.De muilezel komt terug op het etiket.

Pagos del Indalia, La Cabra & La Bota, 2013, Tempranillo, Cabernet Sauvignon, Syrah ruikt naar ambachtelijk gerookte grove worst. Het zal komen door het getoast hout. Qua kleur ietwat evolutie in rand (Noël). Toos proeft een droge wijn met tannines. Gelardeerd met vlierbes, een pepertje en behoorlijk jammig. Ook Just herkent ‘veel meer fruit’. Superlekker, volgens Paul. En de tweede hartendief van Kees.

Verslag en proefnotities Eric Hoepelman