Belegen wijnen, op de top van hun spanningsboog

Vertwijfeling slaat toe bij het uitwerken van de aantekeningen van de proeverij van Noël Geisen. Niet vanwege de wijnen: de proeverij bleek een ware sterrenparade, allemaal fraaie wijnen. Maar ik zit nu na te denken, en vraag me af wanneer een wijn belegen genoemd mag worden. Of gerijpt. Dus even snel op internet snuffelen naar terminologie, wijn abc’s. En dan blijken ‘gerijpt’ of ‘belegen’ daar niet in te staan. Noël gebruikte ook de term spanningsboog, die laat meer ruimte voor interpretatie. Kom op, studieuze soosleden, wie helpt? Wanneer noemen we een wijn gerijpt, wanneer belegen? Lezers, let eens op de kabouterletters ‘reacties’ onderaan de artikelen op deze blog. Daar staat vaak nuttige en interessante informatie. Maar komaan, laten we de wijnen gaan beschrijven, want het was een heerlijke proeverij, precies de honderdste proeverij op deze website. We proefden veertien wijnen.

Duval Leroy Champagne 1999, Premier Cru Brut Millesime

Het valt me op dat we dit seizoen stiekem steeds meer bubbels zijn gaan proeven. Dat is… geweldig. De waardering groeit ook, zo lijkt het. Deze champagne is gemaakt van 100% chardonnay. Wat je ruikt proef je ook, stelt Toos bij deze wijn. Groene appels, noemt Toos. Richard roemt de beheerste lange afdronk met amandel en walnoten. Ik vind het een hele fraaie champagne met een mooie mousse, brooddeeg en gist in de neus, waarin ik ook poire william herken. De gistdeeg impressie zet zich door in de smaak met een positief oxy toontje in de afdronk. Fraaie jaargang champagne.

Domaine de le Landelle 1999, Muscadet Sur Lie, Cuvee l’Astrée

Deze wijn stond naast een fraaie Pouilly Vinzelles van Verget. Een bijzondere wijn, hoor ik Hans H zeggen. Interessante Coupe de Coeur, zegt Noël. David noemt de wijn een tikje ranzig en – wijnfreaks wegen zijn ondoorgrondelijk! – hij noemt dat positief. Onkruid tussen kiezels, zegt hij ook. De neus vind ik expressief met duidelijk wat boenwas. De smaak is zo ziltig dat ik meteen aan Muscadet denk. “Schreeuwt om mosselen” staat in het aantekenboekje. Amandel-in-het-kwadraat. Hangt ook lang na. Heel boeiende wijn.

Château Musar 1999 (blanc), Bekaa Valey, Libanon

Aah, verdorie, daar is ie weer. Precies een week terug proefden we deze wijn en toen herkende ik Libanon. Nu niet. Jura staat er onterecht in mijn aantekeningen, en dat komt door de fraaie flor tonen in de wijn. Oud gouden kleur, positieve madérise in de neus. Veel expressie, mooie balans. Het is en blijft een curieus glas. Adam noemt de afdronk wat eendimensionaal, de smaak belegen met iets zoets. David beschrijft de wijn het mooiste: oud hout en koperpoets en… daar komt ie: ‘statige ouderdom’. Mooi gevonden. 1999 is voor de witte wijn een van de mooiste jaren ooit. Gedurfd ook om dit naast die ongelofelijk fraaie Gewürztraminer van Domaine Trimbach te zetten.

Gewürztraminer 1999 Cuvee des Seigneurs de Ribeaupierre, Domaine Trimbach, Alsace

Geel gouden kleur. Expressieve neus met overrijpe perzik, ananas, kruidige rondeur. Dit is een voleptueuze wijn met hoge viscositeit, alcohol komt vrij goed naar voren. Ik weet wel, het is politiek incorrect, maar drink deze wijn bij een hapje Foie Gras en o, o, o…. dat is een schitterende combinatie. Heerlijk glas wijn is dit, met een prachtige balans.

Château de Francs 1999, Cuvee Les Cerisiers, Cotes de Francs

Deze wijn stond naast een Gevrey Chambertin van Camille Giroud. Wijn gemaakt van 80% merlot, aangevuld met gelijke delen cabernet franc en cabernet sauvignon. Donkere kleur, in de neus morellenkers, zwoel en krachtig, duidelijk rondeur en hap sap in de smaak, mooie zuren en lang nahangend. Peter E noemt laurier en ceder. Fraai glas van de rechteroever. Zeer koopwaardig.

Domaine de Monteillet 1987, Saint Joseph

De wijn is gemaakt van 80% grenache, 10% syrah, 5% cinsault en 5% mourvèdre. Zéér bruine kleur, de neus geeft mij een pauwestaart van indrukken, gewéldig mooi. Vanille, leer, sigarenkistjes. Richard noemt ook mint en stoffige tannines, hij typeert de wijn als elegant. Later ruik ik zelfs kersen in de neus. Zeer complexe neus en volstrekt harmonieuze wijn, wát een kelderschat-van-hier-tot-gunder! Tabak in de smaak en mooi nahangend. Zonder enige twijfel verschijnen er drie *-sterren naast mijn aantekeningen. Voor mij is deze Rhonewijn dé wijn van de avond.

Dan komt er een serie, die een knauw is voor mijn zelfvertrouwen, verdorie. Drie prachtige wijnen, ik denk: laat ik eens stoer doen. Ik benoem ze dus als Margaux, Saint Julien en Pauillac. Eigenlijk had ik beter moeten weten, want Noël is niet zó’n enorme Bordeaux-adept. Heeft die schurk een Spaanse Ribera del Duero (tempranillo druif), Franse Pauillac (merendeels cabernet sauvignon) en een Italiaanse Vino Nobile de Montepulciano (merendeels sangiovese) naast elkaar gezet. En bij die wijnen van twaalf jaar oud is dat dus helemaal niet zo gemakkelijk te proeven.

Valduero 1998, Reserva, Ribera del Duero (100% tinto fino = tempranillo)

Mint en cederhout. Een timmermanswerkplaats ruik ik. Voor mij is dit in deze serie de meest getypeerde Noël-wijn, want heel elegant en met veel finesse. Fraai glas waar ik echt van onder de indruk ben.

Château Lynch Bages 1998, Pauillac, Grand Cru Classé

In mijn aantekeningen staat bij de neus: een stoere, rauwe bonk, heeft niets liefelijks.

Potloodslijpsel. Lijm. De smaak maakt echter veel goed: duidelijk een wijn met elegantie. Genieten is dit!

DEI, Vino Nobile de Montepulciano 1998, Riserva

Gemaakt van 80% sangiovese, 15% canaiolo en 5% mammolo. De rand van het glas is een verrader van de ouderdom, dakpannenbruin is de rand. De neus heeft een licht rubbertje en is volgens mij nog steeds niet helemaal open, of zit in een gesloten fase. David ruikt gepoetst leer en kersen, de wijn noemt hij rijk , warm, modern gemaakt. Volstrekt harmonieuze smaak met veel kracht. De wijn heeft in de aandronk ook iets zoets, duidelijk een rijp jaar.

Wijnen die op dronk komen hebben een periode dat ze mooi drinken vóórdat ze gaan aftakelen. In deze proeverij zat geen enkele wijn die over dat punt was. Maar ja.. ik hou dan ook van deze gerijpte wijnen.

Prijswinnende wijnen en wijsheid achteraf: “Eigenlijk onmiskenbaar, bij nader inzien”

Toos Dusee heeft zich veel moeite getroost om ons een proeverij voor te schotelen van prijswinnende wijnen. Niet zomaar prijswinnaars (die zijn op de hoek van iedere straat te koop), nee: de wijnen van het jaar van Proefschrift. In deze competitie zijn er verschillende proefrondes met een jury, verschillende categorieën, diverse prijsklassen. Veel proevers verheugen zich erop om nou eens de allerbeste wijnen die verkrijgbaar zijn in ons land te proeven. TNT werkte niet helemaal mee, dus we proeven ook enkele piraten. Na afloop zie ik dat we géén Franse wijn proefden. Maar wel: twee Nieuwzeelandse, een Italiaanse, een Duitse, vier Hongaarse, een Australische, een Spaanse, een Portugese en een Libanese wijn. De onthulling van de flessen levert natuurlijk altijd wijsheid achteraf op, die Rob mooi verwoord met de uitspraak: “Oh, eigenlijk onmiskenbaar Portugees, bij nader inzien.” Veel gegrinnik. Hieronder de opmerkelijkste en mooiste wijnen.

Gavi di Gavi 2010, La Battistina, Italie

Gemaakt van de cortese druif. Het jaartal staat echt op de fles, klopt het? Floraal-frisse neus met wat mint. Vluchtige aandronk en goede zuren. Opmerkelijk lenige wijn, heel vief met een bittertje. Elegante wijn. Rob noemt het fruit in de neus heel rijp en benoemt een cocktail van fruit.

St Andrea 2008 Orökke, Eger, Hongarije

Wijn die bekroond is met de Prix Sommelier. De naam van de cuvee betekent Voor altijd. Gemaakt van maar liefst zes druiven: hárslevelü, pinot gris, viognier, rajnai rizling, chardonnay en pinot blanc. De wijnmaker György zei over deze wijn toen wij met de wijnsociëteit zijn domein bezochten: ik hou van stevige witte wijn met écht karakter. Ik herkende de wijn nu niet. Mijn aantekeningen: de neus is floraal en verfijnd, chardonnay? De smaak is heel droog, krijt-associatie, ik denk aan een Chablis en dan wel een hele goede. Later ruik ik ook bloemen. Fraaie wijn. Hartendiefje van Toos.

Château Musar 2001, Bekaa Valey, Libanon

Deze witte wijn herkende ik weer wel. Het is een gastronomische wijn die goed kan ouderen. Gemaakt van de inlandse rassen Obeideh en Merwah. Ontwikkelde kleur, oud goud. Aparte neus met tonen van appelmoes, toast, roomboter en overduidelijk ook flor/sherrytonen. Heel aparte eetwijn, sappig.

Domaine Mondivin 2004, Villány, Hongarije

Als je een wijn vaker hebt gedronken, kan de wijn tóch op enig moment véél beter proeven. Ik was dit keer erg gecharmeerd van de Mondivin, die is gemaakt van cabernet franc. David noemde de stijl licht oxydatief, Hans L geeft aan de neus met eucalyptus mooier te vinden dan de smaak, Dimph ruikt peper, vanille, laurier. Ik heb van de neus opgeschreven: heel klassiek, eerlijke rooie Baai (maar het is dus geen Bordeaux!). Stallucht. De wijn deed me even denken aan een hele mooie Toscaanse sangiovese. De zuurgraad is vrij hoog. Een wijn met boerse trekjes, maar dan wel van een hereboer. Fraai gemaakt.

St. Andrea Egri Bikaver 2008, Merengó, Eger, Hongarije

Hartendiefje van Toos. Paarse rand, kersen in de neus, later ook chocolade. Paul ruikt drop, kruidnagel en peper. De smaak heeft veel kracht en concentraat, maar de wijn heeft heel mooie zuren en is nu goed toegankelijk. De wijn hangt ook mooi na. Doordrinkbare wijn van klasse.

Huguet Gran Reserva 2006, Bodegas Can Feixes, Spanje

Naast een Australische Jacobs Creek springt deze Cava er enorm uit. Wát een heerlijk glas! Deeg in de neus, vanille en wit fruit. Jac benoemt honing, caramel en toast, mineralen in de afdronk. Zeer verfijnde citrustonen, volstrekt harmonieus, een heel fijn glas waar je me ’s nachts wakker voor mag maken.

Béres Magita 2008, Tokaj Late Harvest, Hongarije

Há, een moderne Tokaj, en wat voor een, dit is echt ontzettend lekker. Een prachtige neus met tonen van edele rotting en vooral heel veel perzik. De smaak is dan minder geconcentreerd dan je verwacht, maar o zo elegant. Zeer feestelijk aperitief of een verfijnd glas bij vers fruit.

Een mooie proeverij waarin Toos haar liefde voor Hongaarse wijn goed tot uitdrukking brengt.

Saint Emilion: satelliet wijn op niveau van Grand Cru

Het was weer een flinke tijd geleden dat we Saint Emilion verticaal verschillende jaargangen proefden, daarom verheugde ik me erg op deze proeverij. Chateau de Lussac is een Lussac Saint Emilion, waar sinds 2000 de Belgische wijnmakers Griet Van Malderen en Hervé Laviale de scepter zwaaien. Hun wijngaard is voor 3/4 beplant met merlot en voor 1/4 met cabernet franc. De wijn rijpt 15 maanden in nieuwe eiken vaten. We proefden alle jaargangen van 2002 tot en met 2007; de oudste vond ik vermoeid en de jongste te gesloten. Alle andere jaargangen maakten indruk.

Peter van den Ende zette een gereputeerde Saint Emilion Grand Cru ernaast: we proefden vier jaargangen Château Fombrauge. Deze wijn van 3/4 merlot en 1/4 cabernet franc én cabernet sauvignon is sinds 1999 in handen van Bernard Magrez, die meestal nogal dikke wijnen maakt, Robert Parker stijl. Wijnen die gemaakt zijn om indruk te maken op proeverijen. Fombrauge rijpt 18 maanden op hout, waarvan de helft nieuw is. Alleen Fombrauge 2006 stelde teleur, een typisch ‘off year’ – misschien had de wijnkeldermeester huwelijksperikelen. De wijn uit het niet als goed bekend staande jaargang 2002 vond ik daarentegen imponerend fraai! Uiteindelijk was de score tussen Lussac en Fombrauge in mijn boekje 2-2. Dat mag héél knap genoemd worden voor een satelliet Saint Emilion. Die Lussac is zonder meer heel koopwaardig, een trouvaille. De wijnen staan beschreven in proefvolgorde: Peter koos ervoor om te proeven van jong naar oud.



Château Fombrauge



Château Fombrauge 2007, Saint Emilion Grand Cru

Overtuigend beter dan de Lussac: cederhout en mineralen dominant in de neus, Vanille ook van nieuw hout. Mooie rijke neus, vond ik. Rob proefde pruimen, ik schreef neer Mon Cherie chocolade en een fluwelige aandronk. Toegankelijke mooie wijn.

Château de Lussac 2006, Lussac-Saint Emilion

Overtuigend beter dan de Fombrauge: streng-klassieke neus met een mondvullende aandronk, veel kracht. Nu toch ook al duidelijke rondeur te proeven, bittertje in de afdronk. Geef deze wijn een uurtje of vier, vijf in karaf en we drinken een klassieke beauty.



Château de Lussac

 Château de Lussac 2005, Lussac-Saint Emilion

Een van de mooiste wijnen van de avond. Diepdonkere kleur. Ik ben onder de indruk van de neus: romig, kruidig en verfijnd. Fruitgetypeerde neus ook. Rondeur en hap sap in de smaak, je verlangt naar een volgende slok. Mooi bittertje in de afdronk. Toos: steeds mooiere neus met terroir en kersen, zoetje in de smaak, mondvullende wijn. Kees: fijne neus, koffie, aangenaam. Wil: deze wijn springt eruit. Een klassieke Bordeaux-in-optima-forma. 18/20 in Guide Hachette, gouden medaille op het Concours Mondial de Bruxelles 2008.

Château Fombrauge 2005, Saint Emilion Grand Cru

Ook mooi, maar Lussac wint in dit jaar. Diepe kleur, kardinaalpaarse kleur, ik ruik kaneelstok in de verder gesloten neus. Toos haalt er veel meer uit: kersen, terroir en chocolade. Harde tannines in de smaak. Kees ruikt paprika, cederhout en koffie. Véél kracht staat in mijn aantekeningen, de 14,5 procent alcohol zijn goed verwerkt in een sappige en fraaie smaak, die lang nahangt.

Château de Lussac 2004, Lussac-Saint Emilion

Kijk, zo’n jaargang komt dan langzaam op dronk en dat merk je meteen aan de open neus: pruimen, kreupelhout, drop. Later ook poep en stallucht. Sappige wijn, lekker drinkend nu. Heerlijk zelfs, zei Dimph, die kersen, bramen en stallucht determineert. Kees roemt het fruit dat nog in de wijn zit.

Château Vieille-Tour-La-Rose 2005, Saint Emilion Grand Cru

Eigen import van Peter en verduveld lekker. Terroir en paprika in een likeureuze neus, die ook een Carla Bruni-strakke indruk maakt. De neus is steeds mooier als de wijn wat langer in het glas staat. Chocolade in de smaak. Mooie wijn.

Château de Lussac 2003, Lussac-Saint Emilion

En nu vind ik hem lekker, glimlachte Toos, bij de ongelofelijk mooi op dronk zijnde 2003. Gerard spreekt van een fruitbom in de smaak, milde bitters en een gewoon heerlijke wijn. Jan roemt de balans, ruikt framboos en proeft pruimedant. Nello heeft een kritiekpunt: de wijn is te zoet. Na de donkere kleur op te merken, ruik ik een verfijnde neus met chocoladelikeur. De soepele aanzet zet zich door met véél inhoud, heel veel rondeur en sap. Hangt lang na. Feestelijk glas. Hartendiefje van Peter.

Château Fombrauge 2002, Saint Emilion Grand Cru

Nog een hartendiefje van Peter. Expressieve neus met duidelijk naaldbomen. Adam herkent mint, hij roemt de wijn als complex, dik en in balans. Zéér evenwichtige smaak met Sophia Loren-achtige rondeur. Met Lussac 2005 kreeg deze wijn mijn hoogste score. De gerijpte wijnen bewijzen hoezeer het de moeite waard is om fraaie flessen in kelderhoeken te stoppen waar je ze járen kunt vergeten.

Nieuw Zeeland: wijnen op de drempel van faam

Wie een proeverij organiseert bij een wijnsociëteit wil ruwweg – ik generaliseer nu overdreven –de proevers iets laten ontdekken óf de proevers laten genieten. Helemaal fijn als het samengaat. Bij mijn weten heeft Richard van Oorschot de primeur met een proeverij die helemaal aan wijnen uit Nieuw Zeeland is gewijd. Dat is spannend. Ondanks de inval van het winterweer zijn we massaal aanwezig. Richard vertelt dat hij geïnspireerd werd door een artikel in Decanter (De beste wijnen uit Nieuw Zeeland & twintig aantrekkelijke producenten & verrassende wijnen om het te bewijzen), maar dat het nog niet meevalt om in Nederland een complete range wijnen te verzamelen. “Op de drempel van beroemdheid” is de titel van het artikel. Wij gaan het vanavond proeven.

Number 1 Cuvee, methode traditionelle, Daniel Le Brun
Zó mooi als de fles, zo lelijk is het etiket van deze mousserende wijn. De fles doet aan een exquise champagne denken, het etiket aan een bubbel die je bij een kermisschiettent kunt winnen. De wijn is 2 jaar gerijpt sur lie. Daniel Le Brun is een van de Marlborough pioniers, en is een van Nieuw Zeeland’s meest gelauwerde sparkling wine makers, staat in de documentatie van Richard. Proeven we dat op de tong? Verfijnde mousse. Peer en pruim, brooddeeg in de neus. De smaak is sappig, wat ruw in de mond, maar met frisse citrustonen. David roemt de prettig zachte smaak, Ronald herkent citrus, groene appel en exotisch fruit. Verdienstelijk glas bubbels!

Pinot Gris 2009, de Kleine Schorren, Schouwen-Duivenland (Nederland)
Nog voor we weten dat dit een piraat is (“Nieuw uit Zeeland”, aldus Richard) is er veel discussie over deze wijn. Een groep die de zuren te prominent oordeelt, een groep die onder de indruk is dank zij die rinse zuren. Ik behoor tot de laatste groep. Erg mooie neus met viooltjes, strakke rinse smaak. Ontzettend eetlustopwekkend, staat in mijn aantekeningen. Paul is ook onder de indruk: hij ruikt amandel en prijst de goede balans. KLM schenkt deze wijn in de business class. Goede actie! De Kleine Schorren hebben tien hectare wijngaarden in Zeeland (http://www.dekleineschorre.nl/).

2008 Mount Difficulty - Pinot Gris, Central Otago
Ik ruik jasmijn en viooltjes, ook wat brandnetel. Sappige en soepele smaak met een bittertje. Vanille komt daarna als impressie los en ook roomboterbabbelaar. Mooi glas.

2007 Craggy Range, Kidnappers vineyard, Hawkes Bay, Chardonnay
Als ik goed heb geluisterd geeft een meerderheid van de proevers deze wijn de voorkeur boven een meer houtgetypeerde Neudorf. Wijngaard kijkt uit over de pacific, schrijft Richard. Wine Advocate 91/100. Mijn aantekeningen: jasmijn, verfijnde neus. Krachtige wijn, sappige, goede zuren, bittertje. In de wijn is nog veel meer te proeven dan ik doe, want Berry ruikt citrus en perzik, boter, mint en Dimph kuisbes. Fraai glas.

2008 Muddy Water Riesling, James Hardwick Riesling, Waipara
Kruidige en mondvullende riesling met exotische trekjes, zegt Hans L. Ik ruik groene appeltjes en bloemetjes, prikkelende wijn in de mond, pittige en sappige zuren, pietsie zoet. Expressieve wijn.

Er ontpopt zich een discussie of New Zealand een goed land is om pinot noir te verbouwen. De neus belooft veel, maar de smaak is wat dun, hoor ik Toos zeggen. Hans H. moppert een beetje dat hij pinot noir écht niet geschikt vind voor het land. We nemen de proef op de tong met vier wijnen, waarvan ik er twee toch wel graag in mijn kelder zou hebben: Staete Landt en Terravin.

Staete Landt 2006, Pinot Noir, Marlborough

Ruud Maasdam, de wijnmaker staat rechts op de foto, is een Nederlander. Hij is ook een promotor van Marlborough als regio. Carameltonen ruik ik. In de smaak veel rondeur met pit. Prachtige pinot noir neus, een echte charmeur, hap sap, ik wil snel een nieuwe slok proeven. Dit is een bijzonder mooi glas wijn.

Terravin 2008, Pinot Noir, Marlborough

Het is niet allemaal positief wat in mijn aantekeningen staat (tikje eendimensionaal) maar als geheel is dit toch echt een sterretjeswijn. Aardbei in de neus, heel duidelijk. Viefe zuren en een hap sap smaak, klein zoetje, wijn met veel rondeur.

Declaration Syrah 2007 C.J. Pask, Hawkes Bay

Bosgrond, champignons, kers, morel, chocolade, koffie en laurier, ruikt Jan in deze syrah. Cederhout en terroir staat in mijn aantekeningen, rondeur in de smaak en goede balans.

Craggy Range 2004, Cuvee Le Sol Gimblett Gravels Syrah, Hawkes Bay

Rijke neus, nog heel gesloten. De wijn opent zich heel langzaam, geeft zich niet zo gemakkelijk. Ik ruik wat vuursteen en vanille. De smaak is geen allemansvriend: veel kracht in het glas, stevige bitters ook. Beslist een heel fraai glas wijn, maar ook wel tegen een prijs waar we wat tegenaan hikken.

2006 Terravin – Noble Sauvignon, Marlborough

Kijk, daar worden we vrolijk van. Een wijn die heel erg zeldzaam is, want er wordt bijna geen edelzoete wijn gemaakt in New Zealand. In 2006 had Terravin ideale omstandigheden waarin zich wat edele rotting voordeed en men besloot de gok te wagen. Druif voor druif werd handmatig geplukt. 630 liter is de totale productie, die niet te koop is. En wij proeven het! De wijn heeft maar liefst 21 maanden op nieuw hout gegist. Botytris tonen in de neus, elegant en soepel. Volstrekt harmonieuze wijn. Zo’n edelzoete wijn kunnen ze dus óók maken in NZ.

De gemiddelde kwaliteit van de wijnen ligt erg hoog in New Zealand, dat kunnen we zonder meer vaststellen. Niet gek dat de wijnen kostbaar zijn, want ze moeten van de andere kant van de wereld komen. Daar wringt zich ook wel een beetje de schoen, want in Europa kunnen we bijna altijd concurrerend kopen. Ik ben onder de indruk van de wijnkwaliteit in een nog betrekkelijk jong wijnland. Decanter zou wel eens helemaal gelijk kunnen hebben: ze staan op de drempel van faam.