In nevelen gehuld

‘Het determineren van blind geproefde wijnen’. Dat is het thema van Claartje Grielis. Determineren doen we graag, dus kom maar op! Om al bij het eerste glas in lichte wanhoop te vervallen. Want ja, het is een mousserende witte wijn, wat rijker van smaak. Met een fijne mousse. ‘Nee, juist een grove mousse’. Ergo: ‘een bek vol schuim’. Is het champagne? ‘Te rijk, te vol’. Cava dan? Zo flitsen de mogelijkheden voorbij. Appel, pepertje, chardonnay wordt geoppperd. Bij de onthulling wordt duidelijk; dit kan een zware avond worden. Land: Frankrijk (toch champagne?). Druif: blend van chardonnay en pinot noir. Gebied: Jura! Jaar: 2013. (Champ d’ Etoiles, Cuvée Chanson, zero dosage) En als je dat zo hier ziet staan dan lijkt de champagne-associatie zo gek nog niet. Maar in de mond: nectarine, ananas, zwoel en rijp. De (biodynamische) producenten geven eet-suggesties: pruimen in bacon of tarte tatin. Zo zwoel dus.

-

De lezer dezes vraagt zich inmiddels af: wat doet die sterrenhoop ‘in hemelsnaam’ op een blog over wijn proeven? Welnu: om de argeloze lezer het gevoel te geven hoe het voelt om ‘lost in the stars’ te zijn. Verdwaald in eigen hersenpan. Hopeloos verloren in een zee aan weetjes, smaaksensaties en -herinneringen die maar niet zinnig op een rijtje willen verschijnen. Wat valt hier te determineren? Waar hebben we houvast? We verdwijnen als Bowie’s Major Tom in het niets. Wat zien we, wat proeven we, wat moeten we? Weten we wel iets? Hulpeloos. Reddeloos. Radeloos.

-

Het tweede paar doet de verwarring slechts toenemen. Wijn 2 blijkt uit Griekenland te komen. Een zuivere en bloemige malagouzia, met ver weg een buxustoontje. Sauvignon blanc of verdejo? Spanje dan maar? Oostenrijk wellicht. Veel rijp wit fruit, zachte zuren. Voor niemand leidt het spoor naar Griekenland, terwijl in februari nog een malagouzia is geproefd. Wijn 3 is een 50/50 blend van Chardonnay en Savagnin. Cuvée stellaire - Castor. Wederom uit de Jura, van dezelfde makers als glas 1. De zuren van de Savagnin treden duidelijk op de voorgrond. De wijn wordt - mede door behoorlijk wat hout - in de Bougogne gedacht. Ook Chablis wordt genoemd.

-

Gaan wij dan even terug naar de beginfoto. We kijken naar een gedeelte van het sterrenbeeld Tweelingen. De sterren Castor & Pollux zijn de belangrijkste herkenningspunten in de constellatie. Pollux is helder en goudkleurig, Castor is zwakker en wit van kleur. We menen de twee nu te herkennen.

-

Wanneer wordt het makkelijker, smeken we Claartje. De volgende serie zou meer herkenningspunten moeten hebben. Maar niet heus. We vervolgen met Fié Gris (lees: Sauvignon gris) uit de Loire (Ampelida)en een Meursault. De Meursault (Les Grand Charrons, 2012) wordt vooral in Zuid-Afrika geplaatst, vanwege veel warmte, hout en toffee.

Met de rode series gaat het al niet veel beter: de serie Toscaanse wijnen wordt eerst in Italië geplaatst, maar verhuist later naar Chili. (Le volte dell’Ornellaia, 2013 en Collosorbo, Brunello di Montalcino, 2010). Tot wanhoop van Berry: “zit ik al een week Brunello’s te proeven [voor zijn proeverij over 3 weken], maar nog nooit proefde ik zo overduidelijk cassis!” Bij de volgende serie van 3 revancheert Berry zich: hij determineert loepzuiver Argentinë en Malbec. (Don David, uit Calchaqui valley, zo’n 1700 meter hoog, 2013) De ‘ster’ van de avond is wijn 4.2. Leer, chocolade, floraal, rozen, pruimen, kers en koffie. De rozen voeren ons naar Noord-Italië. (“het is gewoon een barolo, punt uit!) Dat klopt (weer) niet. De volbloed negroamaro is een Salice Salentino riserva (Vigne delle Monache, Cantina Sampietrana, 2012). ‘Evenwichtig, rond, met sappigheid en een fantastisch spel’, aldus de Roermondse importeur. De prijs/kwaliteitsverhouding is voorbeeldig. Aanrader!

De laatste serie voert ons langs Baden met een Rülander auslese (=Grauburgunder, Abril, 2011) en eindigt in de buurt van Valencia met een fles superzoete vloeibare bramenjam. (Laudum Dulcenegra) En zeggen we bramen, dan denken we aan Mourvèdre. Met recht zeggen de Spanjaarden daar Monastrell tegen, want de oorsprong van deze zonliefhebber ligt in Spanje.

-

Nog een keer terug naar de beginfoto: Castor & Pollux. Nou ja, dat denken we, gezien de gegeven informatie. In werkelijkheid zijn dit de sterren die één van de voeten van Castor vormen. We kijken naar nevel IC 1443. In de kern van de nevel bevindt zich een neutronenster, dat is het restant van een ontplofte ster, zo’n 30.000 jaar geleden. Zo spatte ook onze wijnkennis uit elkaar, zo’n 5 dagen geleden. Of waren we gewoon be-neveld?

Verslag en proefnotities van Hans Lodewijkx 

De hand van de wijnmaker

De 'gouden' Schweicher Annaberg in dit jaargetijde

Dezelfde druiven kunnen in de handen van verschillende wijnmakers resulteren in volstrekt verschillende wijnen. De hand van de wijnmaker is het thema van Eric Hoepelman die zich verzekerd weet van deskundig advies van wijn & spijsspecialist Michael Daals. Wáár zitten die verschillen dan in? Bijvoorbeeld een keuze om zo weinig mogelijk of geen bestrijdingsmiddelen ge gebruiken. Het kunnen keuzes zijn in de opbrengst van de wingerd, wel of geen groene oogst, interventies in het wijn-maak-proces. Misschien hadden we daar nog wel wat meer over moeten praten, maar ja… iedere proeverij is ook een oefening in het benoemen en genieten van wijnen. 

In de eerste serie staan – alles blind geproefd – drie fraaie wijnen. 

Wijn 1

Mooi romige geur met vanille, peren, heel geurig, ik ruik ook jasmijn, de wijn heeft veel body en hangt mooi na. Veel mineralen en goede zuren. Just benoemt nog méér smaakcomponenten: cacao en sinaasappel, petrol, cacao en noot in de smaak. HansL benoemt appel en ananas. 

Wijn 2

Geen gemakkelijke wijn, goudkleurig, sinaasappel in de geur, goede balans, bittertje in de smaak, gastronomische wijn schrijf ik op. Maar wat maakt die wijn nou zo karakteristiek? Ik bedenk dat in de geur een eaux de vie associatie zit, ik denk aan mijn moscato grappa en ja, dan gaan die grijze cellen altijd met je op de loop, het zou wel eens muscat kunnen zijn? Just benoemt die geurtoets als hars, hij ruikt en proeft ook ananas en noten. 

Wijn 3

Voor mij de mooiste wijn. Gesloten neus die pas langzaam in het glas iets meer van zichzelf prijsgeeft, meest geel/goudkleurig, prima balans, lang nahangend, mooie citrustonen en vooral héél veel verfijning en mineraliteit. Just prijst de balans en benoemt – waar ik de wijn nogal gesloten oordeel – toch veel smaakcomponenten: zaagsel, mandarijn, stallucht. Claartje benoemt oranjebloesem. HansL benoemt mooie zuren, petrol en gesloten neus.

Verschillende proevers hebben in de gaten dat we drie rieslings in het glas hebben. Van welke jaren vraagt Michael? 

Het blijken tien jaar oude wijnen te zijn.

1 Piesporter Goldtröpfchen 2007 Reinhold Haart, GG

2 Marienburg Rothenpfad 2007 Clemensch Busch, GG

3 Kastanienbusch 2007 Ökonomierat Rebholz, GG

In de tweede serie opnieuw drie witte wijnen. 

Wijn 4

In de serie is dit de wijn van mijn voorkeur. Vuursteen in de geur, heel bescheiden geur, mooie mineralen. De wijn heeft een opmerkelijk uitstekende balans en véél verfijning. Berry noemt de wijn speels, hij benoemt hooi, stro, roten schiefer. Toos noemt de wijn zuiver en elegant, met appel en perzik. Na het onthullen van de flessen blijkt deze wijn te zijn gemaakt van hele oude stokken, die zijn geplant in 1906. 

Wijn 5

Toos benoemt rijper fruit, ananas, een krachtiger en rijkere wijn. Berry ruikt botytris, maar de balans is wat minder dan in wijn 4, een hoekiger wijn. Mijn aantekeningen: best wel expressief, jasmijn en peer, een fraai amandelbittertje, goede balans en mooie zuren. 

Het terroir van de Morstein wijngaard

Wijn 6

De wijn met de meeste geur: hooi en mineraliteit. Sappig. Hap sap, slik-reflex, moeilijk om uit te spuwen bij het proeven. Amandelbitters en veel verfijning. Berry zegt mint, floraal. Toos noemt de wijn prachtig, rijp fruit, elegantie met een klein zoetje. 

De wijnen blijken opnieuw rieslings na onthullen:

4 Schweicher Annaberg 2009 Bernard Eiffel

5 Eitelsbacher Karthäuserhofberg 2009 Karthäuserhofberg

6 Morstein 2009 Morstein Weingut Wittmann Grosses Gewachs

Bij de rode wijn hebben we veel discussie rondom twee Pinor Noir wijnen. 

Wijnmakers van de Chanterêves

Chanterêves Bourgogne 2014

Twee talentvolle wijnmakers Tomoko Kuriyama en Guillaume Bott maken Chanterêves sinds 2010. Noel prijst de frisse zuren en noemt de wijn wat smal. Een lichtvoetige wijn, zegt Martin. Ik ben alleen al op het bouquet verkocht voor deze wijn: zéér expressief, een pruimenhemel, cacao. Een uitwaaierende pauwenstaart. Liefelijke smaak met heel hoge zuurgraad, drinkt bijna als limonade (positief) en dan verrassen de wat straffe bitters. Een mooie lunchwijn. 

Gevrey Chambertin 2012 La Justice Gérard Seguin

Klassieke Bourgogne, dat kan geweldig mooi zijn. Ik ruik héél veel leer, mocca, cacao. Hap sap, je verlangt naar de volgende slok, rijke wijn waaraan alles klopt. Prachtige balans. Munt in de geur, zegt Martin. Zwoel en lux, aldus Noel. 

Fijne avond waarop we ook kunnen delibereren over de gedroomde combinaties van wijn en spijs.Dát te weinig doen... daar doen we onszelf mee te kort, maakt Michael Daals duidelijk.

Cool climate wijnen

Gualtallary wijngaard in Argentinië, hoog gelegen, koel klimaat

Bij het determineren van wijn is één van de vragen altijd: is dit een ‘warme’ of ‘koude’ wijn. Het klimaat beïnvloedt de smaak van de wijn. Koele klimaat streken staan bekend om hun mooie witte wijnen met hogere zuurgraad. Rob van Ginneken laat ons een fraaie selectie koele klimaat wijnen proeven, naar eigen zeggen ook om “mijn imago wat bij te stellen.” Van Rob zou het beeld bestaan dat hij liefhebber is van dikke Australische wijnen met veel kracht. Met een betrekkelijk onschuldig gezicht vraagt Rob zich af hoe hij aan dat imago komt – hoewel hij grif toegeeft graag zijn aversie tegen Bordeaux te uiten. Rob van Ginneken benoemt Engeland, Duitsland, Luxemburg, Zwitserland en Oostenrijk als koel klimaat, net als de Franse streken Champagne, Beaujolais, Chablis, Bourgogne en Loire. Tot zover niks aan de hand. Maar óók cool climate zijn in de VS Lower Columbia Valley in Washington State, Oregon, Carneros en Anderson Valley in Noord-Californië, de zuidelijke wijngaarden in Chili en Zuid-Afrika, het Zuidereiland in Nieuw Zeeland. Een koel klimaat wijn kan dus ook uit een nieuwe wereld land komen. Waarmee die vraag over een koude of warme wijn bij het determineren niet zo zinnig meer lijkt. 

 

We starten met een serie van drie mousserende wijnen blind geproefd. Dan ben ik meteen blij. Het is leuk én moeilijk. De prima Helden Sekt 2011 van Kirsten en Vazart Coquart Champagne staan voor mij wat in de schaduw van de vintage champagne. Best wel wonderlijk, want ik vind die eerstgenoemde twee wát expressiever met duidelijke smaakcomponenten.Iets gemakkelijker te proeven. 

Champagne Barnaut Cuvée Edmond, Millésime 2008 Brut

Een bescheidener geur dan de andere mousserende wijnen, maar wél een die opvalt. Opvalt door een mooie toast toets én vooral door verfijning. Ik hoor ook andere proevers voorkeur uitspreken voor deze bubbel. Deze champagne toont zich het meest rins van de drie glazen. Mooie neus, zegt Noël. Lekker zuiver, aldus Paul. Kees ruikt wat mandarijn en goudreinet. Fraai. 

In de tweede serie gaan we van kurkdroog naar relatief zoet. 

Muscadet St. Vincent 2015 van Michel Delhommeau is een liefhebberswijn, die lang niet iedereen kan bekoren. Zéér true to type, erg ondergewaardeerd. Heel rinse, zuivere smaak met hoge zuurgraad. Gerard ruikt een lychee impressie en noemt de wijn elegant. Geweldig goed inzetbaar bij schaaldieren en vis. De Chablis 2014 van Durup heeft een mooie strakke smaak, mineralen en verfijnde neus. De eerste slok daarna van Viña Casa Marin 2013 Miramar Riesling uit Chili doet me de ogen dichtknijpen. Oef, zoet. Maar bij de tweede slok realiseer ik me, mooie balans, dit is lekker. Prima bij aziatische keuken. Groen gras, wat romig. Gerard ruikt honing. Verrassende wijn. 

Rob heeft twee Pinot Noirs gezet naast een Cabernet Sauvignon in de derde serie. Staetelandt 2014 Pinot Noir uit Marlborough Nieuw Zeeland is geurig, mooie kersenimpressie, bittertje en balans. 

Zuccardi Q 2011 Cabernet Sauvignon, Gualtallary, La Consulta Valle de Uco, Argentinië

Ik heb mooie aantekeningen maar haalde helaas de druif er niet uit. Rijke geur, kruidig, vanille/oud hout, wat paprika, duidelijk een wijn met karakter, geen allemansvriend, wel heel interessant, fraai bittertje in de afdronk. 

De zoeterikken spreken tot de verbeelding, het zijn topwijnen uit hun streek. 

Domaine de Sablonettes 2009 Coteaux de Layon Rablay

Willem Jan constateert een lichte oxytoon, hij ruikt honing. Ik vind de kleur al héél ver voor een acht  jaar oude Chenin Blanc. Rijke neus met mooie rozengeur en gebakken ananas, prima balans met goede zoet/zuur balans. Heel viefe wijn. 

Clemens Busch Mariënburg 2008 Riesling Spätlese

Deze wijn is nu voortreffelijk maar kan ook nog rijpen. Fris, romig, herkenbaar Riesling, mineralen, uitstekende balans tussen zoet/zuur. Heel erg mooi. 

Dat bijstellen van het imago... tja, een imago komt te voet en gaat te paard. Er zijn wel enkele stappen gezet naar een imago als liefhebber van elegante wijnen, Rob!