zaterdag 28 maart 2015

Tureluus van Toscane

Twan Vermeulen brengt een serie Toscaanse wijnen op tafel. Het is een leerzame avond, in verschillende opzichten, maar niet vanwege de kwaliteit die op tafel staat. De voorbereidingen voor het oorspronkelijke thema blijken wat zwaarder dan gedacht. Een proeverij voorbereiden vergt toch snel enkele weken (soms maanden): wat inlezen, het thema uitwerken, bij verschillende importeurs en slijters de wijnen aanschaffen, en natuurlijk de voorpret: het proeven. Om daarna af te ronden met het samenstellen van de documentatie. Deze proeverij is door de tijddruk uit nood geboren.  

Bianco 'Costa di Giulia' 2012, Michelle Satta
Licht frivole neus, ik ruik viooltjes. Lekker frisse wijn met een zeer hoge zuurgraad, ik vind het een type Muscadet wijn. Hartendief van Twan. Alles zit erop en eraan, zegt Paul over deze wijn uit Bolgheri.

Bolgheri Rosso 2012, Michelle Satta
Violetrand, zegt Noël, framboos in de neus, pruimen, modern gemaakt. Mijn aantekeningen: frisse wijn, licht. Rood zomerfruit in de geur, Viefe wijn met hoge zuurgraad. Bosbessen impressie in de smaak, eenvoudige wijn. 

Een Toscana Rosso 'Cavaliere' 2006 kan me niet bekoren. De mond trekt samen van de wijn, die enkelvoudig is en diepte en gelaagdheid mist. Zowel de witte als rosé wijn van Massa Vecchia vallen tegen, de witte doet denken aan cider, de rosé wijn mist charme. Dat patroon zet zich door, zonde. Beide Chianti wijnen maken geen enkele indruk. Twee Siciliaanse wijnen zijn op de lijst gekomen omdat ze worden gemaakt in Siena. De Tenuta di Aglaea Etna Rosso 'Thalia' 2013 heeft bescheiden rood fruit in de neus met aardbeitjes en steeds meer caramel naarmate de wijn meer lucht krijgt. De hogere cuvee ruikt vies, naar oud frituurvet en oud karton. 

La Serena, Rosso di Montalcino 2012    
Deze wijn maakt me enthousiast: leer, tabak, later ook rozen in de geur. De wijn is volstrekt zuiver, een kruidige en volle smaak, een stevige meneer. Gek genoeg maakt de dubbel zo kostbare Brunello di Montalcino 2008 van hetzelfde huis helemaal geen speciale gevoelens bij mij los: tabak in de geur, harmonieuze smaak, maar géén wow-wijn, of een wijn waar je bij denkt: hap sap! Zin in een volgende slok.

We worden dus tureluus van Toscane in deze proeverij; omdat er zoveel wijnen op tafel staan die niet voldoet aan de verwachtingen, zelfs fout zijn. Het is een zoekplaatje wáár de reden ligt. Volgens de biodynamische kalender was het een worteldag. Wie erin gelooft, heeft daar een reden te pakken. Deze proeverij is van één leverancier, die het gestelde vertrouwen beschaamt. Het bevestigt onze ervaring dat een proeverij het best kan worden samengesteld uit wijnen van verschillende leveranciers.    

zaterdag 21 maart 2015

Rustiek of elegant? Wel een goede vraag, maar niet om te determineren


Handmatige selectie bij Château La Reyne in Cahors
Blindproeven om wijnen te determineren is steeds moeilijker geworden. De technologie helpt wijnmakers om steeds betere wijnen te maken. Binnen een herkomstgebied hebben wijnen vaak niet één dominante smaakstijl, maar komen verschillende stijlen voor. Een Saumur Champigny uit de Loire kan een uiterst fruitige en frivole wijn zijn om binnen een, twee jaar te drinken; er zijn ook Saumur Champigny wijnen die jong ontoegankelijk zijn en pas na vijf à zeven jaar hun charmes gaan tonen. Peter van den Besselaar nam een indeling uit het boek Smaak van Peter Klosse als uitgangspunt voor een proeverij rustiek of elegant? De rustieke wijnen kenmerken zich door een groffe structuur, terwijl de elegante wijnen een verfijnde structuur hebben. Proeven  we dat terug? 

Hij selecteerde wijnen die rustiek zouden moeten zijn, van malbec, grenache, carignan en mourvedre:
Château la Reyne 1998 Cahors
Château la Reyne 2003 Cahors                                          
Château Raspail 2010 Gigondas                             
Mas Belles Eaux 2010 IGP de Caux Languedoc
Mas de Martin 2010 Ecce Vino Languedoc                         

Daarnaast proeven we blind wijnen die elegant moeten zijn, van merendeels cabernet sauvignon, cabernet franc en sangiovese.
Château Sociando Mallet 1990 Haut Medoc                      
Château Gloria 2003 Saint Julien                            
Frederic Mabileau Saint Nicolas de Bourgueil 2005 Cuvee Eclipse
Tenuta Il Pallazo 2010 Chianti Riserva                                

Na de onthulling van de flesen blijkt dat de vijftien proevers dezelfde wijn, Château La Reyne Cuvee Excellence, van 100% malbec zowel de meest rustieke als de meest elegante wijn noemen. Volgens de theorie kan dat niet, maar het gebeurt dus wel. Ook de tweede plaats in de Top 3 elegante wijnen gaat naar een wijn die rustiek zou moeten zijn: Mas Belles, gemaakt van 100% carignan. De elegant bedoelde Saint Nicolas de Bourgueil van 100% cabernet franc komt bij de meest rustieke wijnen van de avond, volgens de proevers. Conclusie: er bestaat geen collectief gevoel bij de proevers over de terminologie.


Top 3 Rustieke wijnen volgens de proevers
14 pr   Château la Reyne 2003 Cahors                                          
11 pr   Mas de Martin 2010 Ecce Vino Languedoc Gres de Montpellier
11 pr   Frederic Mabileau Saint Nicolas de Bourgueil 2005 Eclipse


Top 3 Elegante wijnen volgens de proevers
11 pr   Château la Reyne 1998 Cahors
10 pr   Mas Belles Eaux 2010 IGP de Caux Languedoc
8 pr     Tenuta Il Pallazo 2010 Chianti Riserva                                

Château Gloria 2003 Saint Julien
Voor mij de mooiste wijn van de avond, hartendief! Willem Jan benoemt een dakpannenbruine kleur, laurier en andere kruiden in de geur, chocolade, koffie en kersen, goede balans. Je blijft graag aan deze wijn ruiken, zegt Noël. Heerlijk complex, een wow-wijn, zegt Gerard, die de wijn onder meer kwalificeert met zwart fruit, stevige bitters. Mijn aantekeningen: cederhout in de neus, voornaam, zwarte kersen en lichte stalimpressie. Sappige wijn, elegant. 

Château La Reyne, Cuvee Excellence, Cahors
Martijn krabt zich nog eens achter de oren, na het blindproeven van de 1998, die hij aanzag voor een jonge Spaanse wijn, met wat leer in de geur. Henk benoemt een neus met mest, smaak met bessen, oordeelt de zuren aan de hoge kant. De wijn is op dronk, sappig en heeft mooie kruiden en mocca in de geur. Na de proeverij blijkt dat deze 17 jaar oude wijn als meest elegant wordt gezien.
De 2003 heeft een ongekend laag rendement van 10hl/ha. Rijke neus met chocolade en kersen, vrij strakke smaak. Werd door de proevers wel herkend als malbec, maar dan in de nieuwe wereld geplaatst. Deze wijn is de meest rustieke van de proeverij, is het oordeel. Paardenstal, as en paprika in de geur, zegt Willem Jan, die de wijn als grof betitelt, kersen en paprika proeft. 

Domaine Frederic Mabileau 2005 Saint Nicolas de Bourgueil, cuvee Eclipse
Martijn benoemt drop en laurier, Kees laurier, jodium en fris fruit. Een complexe wijn, zegt Kees. Alle proevers geven de voorkeur aan de Mas de Martin 2010 Ecce Vino van 100% mourvedre, die ernaast staat, waar deze Loirewijn is gemaakt van 100% cabernet franc. Peter noemt de wijn een van de parels uit zijn kelder, hij geeft er de voorkeur aan boven de Languedoc wijn. Vuursteen en mineralen in de geur, koffie en espresso, een lichte stallucht. Goed concentraat en rondeur.

Château Raspail 2010 Gigondas
Eric benoemt leer in de geur, een zachte smaak, de wijn zorgt voor tandplak. Lekker, is zijn eindoordeel. Just benoemt cacao en koffie in de zwoele geur, pure chocolade en kersen. Wat zwarte bessen. Rob noemt deze wijn dé wijn van de avond. De wijn heeft duidelijk nog toekomst door de aanwezige tannines. Kersen in de smaak, hap sap concentraat, veel rondeur in de mond. Een frisse afdronk. 

De vraag of een wijn elegant of rustiek is, is een valide vraag maar helpt ons niet bij het determineren van de wijnen. Toch even navraag gedaan bij Peter Klosse, die zo aardig was om snel te reageren. “Het heersende denken gaat over smaakstijlen en ik heb regelmatig betoogd dat je niet moet kijken naar rassen of herkomst, maar naar het uiteindelijke resultaat: wat er in het glas zit of op een bord ligt. Al bij het schrijven van het boek Smaak bleek dat de termen rustiek en elegant niet echt bruikbaar zijn omdat de termen door mensen heel verschillend geïnterpreteerd worden.” Waarvan akte. We zullen bij het perfectioneren van ons proefvermogen beter terugvallen op de smaakstijlen.

zondag 15 maart 2015

Wijn en spijs bij Au Bon Laboureur – Studiereis (6)

De wetenschap dat je na het diner niet meer hoeft te rijden, maar met enkele voetstappen in je bed kunt rollen, maken de diners in Au Bon Laboureur heel prettig. Veel instemmend gemompel als de borden op tafel komen, schilderijtjes. En gelukzalig gehum als de eerste happen zijn genomen. De kreeftconsomme met garnalen, kleine coquilles, zeeduivel en champignons is goddelijk. De kalfsschenkel terrine en eendenlever, kool en zoete aardappelen salade met sesam-soja dressing (foto) memorabel. Een verslag van de studiereis is niet compleet zonder een opsomming van de wijnen. 

Het restaurant heeft een uitstekende wijnkaart, waar wij de volgende wijnen van genoten:

Dit is de huisbubbel van Loire kenner Jim Budd, de pétillant wordt gemaakt van wijn die niet is gechaptaliseerd, waar geen suiker aan wordt toegevoegd en evenmin liqueur d’éxpedition, waardoor vaak het zoetje ontstaat dat karakteristiek is voor de grote merken Cremants de Loire. Géén zoetimpressie in deze bubbel. De wijn is loupezuiver en strak. Grappig marketing detail: een fluwelen etiket.

Quartz 2006 Les Cailloux du Paradis, Claude Courtois
Kent u de wijn? Vraagt de sommelier en er breekt een lach door als het antwoord bevestigend is. 100% sauvignon met heel laag rendement geoogst. Claude Courtois is een cult vigneron met even grote tegenstanders als medestanders. Hij maakt natuurlijke wijnen. Deze wijn is heel evenwichtig en een bewijs dat goede sauvignon blanc zeker kan rijpen.

Domaine de la Butte 2013 Bourgueil Le Pied de la Butte
Topwijnmaker Jacky Blot heeft twee domeinen in de Loire, dit is het domein waar hij aantrekkelijke rode wijnen maakt. 

Domaine Huet 2012 Vouvray Le Mont sec
Topdomein met raszuivere wijnen die ook mooi mineralig zijn. 

Menetou Salon 2013 Isabelle et Pierre Clément, Chatenoy 
Dit is een wijn van sauvignon om heel vrolijk van te worden. Goede wijnmakers kunnen in lastige jaren toch uitstekende wijnen maken. 

Chinon 2010 Les Charmes, Charles Joquet
De grote naam van Chinon, wijn uit rijk jaar. 

Vouvray Moelleux 2002, Domaine du Clos Naudin
Dertien jaar oude wijn, die we ter afsluiting heben genoten. Aanrader van de sommelier. Een wijn om bij te reflecteren en mediteren. Niet superzoet, maar goede balans met zuren.