Ultiem leerzame proeverij: let's get ready to rumble!

  De opdracht aan leden aan de Brabantse Wijnsociëteit bij het samenstellen van een proeverij is niet: stel een mooie proeverij samen… maar: stel een leerzame proeverij samen. Vaak gaat dat toch samen. De proeverij van Berry Marinussen is ultiem leerzaam. Hij herhaalde een thema dat hij eerder bracht: Let’s get ready to rumble! In de vorige proeverij zette hij bijvoorbeeld Nieuwe Wereld Shiraz naast een Hermitage. Deze proeverij start met twee mooie witte wijnen. Na het onthullen van de flessen, blijkt dat Berry in de wedstrijdproeverij de witte Bourgogne en Bordeaux voor elkaar aanzag. Nu fopt hij ons door Bourgogne en Bordeaux naast elkaar te zetten. Géén van de proevers herkent de blind geserveerde wijnen. Je voelt je dan toch een beetje in je hemd staan na het onthullen van de flessen. Verdorie. Het maakt bescheiden. En het doet denken aan de bekende uitspraak van de Britse wijnkenner Harry Waugh (1904-2001), die op de aan hem gestelde vraag: “Have you ever mistaken a Bordeaux for a Burgundy?” met onmiskenbare Britse understatement-humor als antwoord gaf: “No, not since lunch.”

Bourgogne versus Bordeaux

Auxey Duresses 2010 Domaine Jean Philippe Fichet

Niet mijn type wijn, schrijf ik op. En dat komt door de stinkende geur, ik ruik zwavel, die pas na enige tijd in het glas doet denken aan mineralen. Een moeilijk glas wijn met een hoge zuurgraad. Ook na het onthullen kan ik maar moeilijk chardonnay karakteristieken herkennen. 

Clos Floridene 2010 Graves, Denis Dubourdieu

Dit proefden we precies een week geleden óók… Geen van de proevers die dat opmerkt. Hmmm… draagt ook weer bij aan bescheidenheid als het gaat om proefkwaliteiten aan jezelf toe te kennen. Waar de witte Bourgogne mij voor vraagtekens stelt, komt hier een *-ster bij de wijn. De kleur is iets bleker dan de Bourgogne, de neus in het glas ruikt meteen mooi fruit. Peer, meloen en Paul ruikt perzik. Rondeur in de smaak, iets filmender dan de Bourgogne. Goede zuren, een verfijnd bittertje en fraaie hazelnoten in de afdronk. Heerlijk glas wijn van voornamelijk semillon. 

We proeven daarna een Oostenrijkse Zweigelt naast een Cru de Beaujolais Gamay. En dan komt een serie die goed is voor het vertrouwen, Piëmonte versus Ahr. Veel proevers herkennen de Italiaanse en Duitse wijn.

Piëmonte versus Ahr

Barbaresco 2009, Roberto Fossatie

Barbaresco is gemaakt van nebbiolo. Goed herkenbaar aan de lichtbruine kleur, Italiaanse dakpannen noem ik die kleur. Het is een mooie wijn met duidelijk viooltjes, rozen en turf in de neus. Kees ruikt sigaren en hooi. Nello noemt tabak en mint. Noël ruikt wat velpon. Alle proevers kijken gelukzalig. Ik heb altijd moeite met Piëmonte wijnen die een wat straffe smaak hebben, ik vind ze nooit echt lekker, en dat is dat ook weer een manier om te determineren. Ook al kijken andere proevers meewarig als ik die mening uit. 

Spätburgunder 2010, Meyer-Näkel, Ahr

Dit is daarentegen een werkelijk prachtig glas. Hier komen meteen twee *-sterren bij de aantekeningen. Waarom? Ook die lichte en bruine kleur. Een geur met caramel en toffee. Wijn met een mooie balans. Wat is dit toch een goed wijnhuis. Kees benoemt kersen en noemt de wijn nog geconcentreerder dan de Barbaresco. Noël benoemt de wijn als zwoeler. En dat is toch een prestatie voor zo’n Noordelijk gelegen wijndomein. 

Mendoza versus Rhône

De mooiste wijnen van de avond staan in deze serie: Argentinië versus Frankrijk. Verduveld lastig te onderscheiden, vind ik althans.

Alta Vista 2007 Malbec, Single Vineyard Temis

Er komen nogal wat superlatieven op tafel bij het proeven van deze wijn. Het is een ware feestfles! Bijna zwarte kleur. Diep, diep, diep donker zwartrood staat in mijn aantekeningen. De geur is rijk, voornaam met schitterende ingekapselde vanille. Hap sap concentraat, met morelkersen. Mon Cherie chocolade. Erg fraai, bij het proeven ben ik in mijn nopjes. HansH gebruikt voor zijn doen erg enthousiaste termen om de wijn te beschrijven: zwart fruit, bramen, uitbundige wijn, goed in balans met een lekkere balsamicotoets in de smaak. Rob noemt de wijn floraal en proeft toch ook iets chemisch. Toos noemt de wijn peperig, jammig en prijst het lekkere zoetje. Mooiste rode wijn van de avond. En logisch: hartendief van Berry.  

Châteauneuf du Pape 2010, Delas

Een iets meer doorzichte kleur, heel open geur, kersen in de neus, de wijn heeft een wat ontoegeeflijke smaak staat in mijn aantekeningen. Ik zie de wijn aan voor een jonge Cahors. Ron prijst de rijpere tannines in deze wijn, HansH prijst het goede evenwicht en benoemt het zoethout en de kruidigheid in de geur. 

Australische sémillon versus Sauternes

Berry is als liefhebber van fraaie rieslings géén adept van Sauternes, het is zeer te prijzen dat hij die wel op tafel brengt. En niet de minste, een premier cru classé: Château Coutet, een zeer gereputeerde wijn. Daarnaast een ook gereputeerde Australische botytris-wijn. 

 

Château Coutet 2003, Sauternes

Oud goud gele kleur. Ingetogen geur, ook al is deze wijn al elf jaar oud en 2003 een extreem warm jaar. Een caramel-zoete smaak, met wat amandel in de smaak. Ook wat mooie bitters. Een mooie wijn die echter volstrekt wordt weggeblazen door de extreem uitbundige kracht en smaak van de Australische wijn.

Noble One 2008, botytris sémillon, Australië

Hartendief van Berry. Ook dit is een absolute feestfles. Toos ruikt rabarber, mooie zoetzure balans. Het zijn juist de aanwezige zuren die dit tot zo’n expressieve fijne wijn maken. Rob prijst honing in de geur en de perfectie in de smaakvoortzetting. Mijn aantekeningen: honingkleurig, perzik in de neus, een wijn met een ongelofelijk perfecte balans, het is niet alleen nectar op de tong (veel zoet) maar zuren die de wijn een jeugdig elan, wat gepaste overmoed geven: frisse, filmende smaak met wat amandel in de mond, geweldige zoet/zuur verhouding. Topwijn. 

Speciale vermelding verdienen de twee indrinkers van de proeverij: een zeldzame rosé van Domaine de Chevalier (Pessac-Léognan) en een knisperende Blanquette de Limoux, fraaie bubbels van een Nederlandse wijnbouwer op Château Rives Blanques.

Graves en Pessac Léognan wijnen maken indruk

De Garonne

Het Graves gebied ligt ten zuiden van de stad Bordeaux. Het gebied is ongeveer 55 kilometer lang en 10 tot 20 kilometer breed. Er komen schitterende wijnen vandaan, dat is bekend. En toch hebben we bij mijn herinnering er nog nooit een hele proeverij aan gewijd met exclusief de wijnen uit dit gebied. Sebastian Therou stelde die proeverij samen. Beroemde châteaux zoals Haut Brion en Pape Clément liggen tegenwoordig door de opkomende urbanisatie temidden van woonwijken. Meer naar het zuidoosten bevat de bodem zand en klei. Het natuurlijk landschap van Graves bestaat uit bossen en valeien. De naam komt van graveleux, kiezel en grindhoudend betekent de term. Voor de witte wijn zijn drie druivensoorten toegestaan, voor de rode wijn zes druivensoorten. In de proeverij komt goed tot uiting dat de wijnen jong prettig zijn, maar ook langer kunnen rijpen. Dat maakt ze natuurlijk uiterst geschikt voor de liefhebberskelder. Trouwens ook voor de restaurantkaart, een wijn uit dit gebied stelt niet vaak teleur. De wijn die Sebastian op tafel zetten, maken zelfs indruk.

Witte wijnen

Grand Enclos du Château de Cérons 2010, Graves 

Gemaakt van 60% sémillon, 30% sauvignon en 10% sauvignon gris. Eigenaar Giorgio Cavanna is de zoon van de eigenaar van het Toscaanse Castello di Ama. Heerlijke indrinker met mooie mineraliteit, vanile, bloemetjes (viool), goede bitters in de smaak. Kes ruikt mango en papaya, Paul ook stro en meloen. 

Clos Floridene 2010, Graves

Gemaakt van 55% sémillon, 44% sauvignon en 1% muscadele. Denis Dubourdieu is een befaamd oenoloog, dit is zijn eigen domein. Bij het inschenken denk ik nog: wát een stinkerd, maar dat penetrante neusje is al snel een explosief fruitige neus met stuivend passiefruit, meloen en peer. Dat stinkertje komt van vuursteen (nello) en kruid van vuurwerk (berry). Hoge zuurgraad en een lekkere smaak die roomboterbabbelaar combineert met een vrij hoge zuurgraad. 

Château de Fieuzal 2009 Pessac-Léognan

De druivensamenstelling varieert hier per jaar, maar bestaat uit de bekende combinatie van sémillon en sauvignon, aangevuld (niet altijd) met muscadelle. Dit domein heeft maar liefst 72 hectares druivenstokken voor rode wijn en 8 hectares voor witte wijn. Een deel van de proevers stoort zich aan het houtgebruik bij deze wijn, die gezien zijn prijs in de categorie 'zondagwijnen' en 'feestwijnen' valt. Toch zie ik drie *-sterretjes in mijn aantekenschrift. Een hele rijke neus met hooi en een bloemenboeket, hazelnoot en vanille. Deze wijn vult de hele mond, heeft een uitstekende balans met een harmonieuze combinatie van bitters en zuren. Claartje typeert de wijn met citrus en tropisch fruit in de smaak en een botertje in de neus. 

Rode wijnen

Château Saint Robert 2009 Graves 

Deze wijn van 70% merlot en 30% cabernet sauvignon roept veel discussie op, naast Château Lamouroux 2008 - gemaakt van 50/50 dezelfde druiven. Just typeert de smaak van deze wijn als klassiek meteen geur van leer, tabak en een mix van kruiden. Hij prijst de mooie zuurbalans en proeft toffee en haagse hopjes. Toos noemt de wijn frivool en sappig. In mijn aantekening staat: zit goed in elkaar! Stevige smaak, rondborstig en een geur van amarenekersen, vanille en kardemom. Prachtige prijs/kwaliteit verhouding. 

Château de Seuil 2009 Graves

Gemaakt van 60% sauvignon en 40% merlot. Hartendief van Sebastian. Diepe kleur met een ouderingsrandje. Aanvankelijk denk ik een oxydatie toon te ruiken, maar die verandert als snel in een meer mineraal getypeerde geur. Sappige smaak. Paul benoemt zoethout, leer, tabak en Mon Cherie. Mooi zoete tannines, kersen in het kwadraat. 

Grand Enclos du Château de Cérons 2008 Graves

WineSpectator geeft deze wijn 91 punten. Paul ruikt aardbeienjam, ceder en sigaar. Zéér mondvullende wijn. Noël noemt de wijn lekker gestoofd. Mijn aantekeningen: diepdonkere kleur, verfijnde geur met fruittonen, deze wijn is duidelijk fruitgetypeerd. Prima balans, souplesse met een fluweeltoets. Mooie wijn. 

We sluiten af met een zeer harmonieuze La Tour Blanche 2001 1er Cru Sauternes. Geweldig fijne neus met honing, botytristonen, peer, ananas en perzik. Zoet zonder plakkerig te zijn, fantastische balans. 

Fijne proeverij met uistekende documentatie.

De subtiele nuances in rieslings van Nahe-domein Schäfer-Frölich

Het wijndomein Schäfer-Frölich behoort tot de top van de Nahe; de rieslings van dit domein behoren tot de beste van de hele wereld. Hans Lodewijkx bezoekt het domein en stelt een proeverij voor ons samen met een twaalftal rieslings - en op zijn Hans' enkele bonuskeuzes. We proeven van droge wijn naar Grosses Gewächs naar steeds zoetere en oudere wijnen. We proeven veel wijnen van de wijngaard met een bevoorrechte ligging: Felseneck in Bockenau, 220 tot 300 meter hoog, door bossen en bosjes beschut voor koude windvlagen. De middagzon streelt deze wijngaard door een optimale ligging op het zuiden. De stenige bodem is gemakkelijk op te warmen, de blauwe leisteen zorgt hier voor wijnen met een mooie mineraliteit.

Dit noem ik drinkplezier, zegt Hans over de Felseneck Riesling Kabinett 2012, een wijn met een stuivende neus en tonen van rabarber, appel en sinaasappel, Mooie zoet/zuurbalans. Later in de proeverij drinken we de Kabinett 2008, een volstrekt harmonieuze wijn met een geweldige zoet/zuur balans. De geur is minder stuivend, of je van deze geouderde wijn houdt is een kwestie van smaak, zeker is dat het een perfecte gastronomische wijn is.

Er zijn ten minste drie varianten van de droge wijn van Schäfer-Frölich: schiefergestein, vulkangestein en de Grosses Gewächs. De verschillen tussen de bodemsoorten zijn te proeven, maar best wel subtiel. Ik snap de proevers goed die de voorkeur geven aan de zoete wijnen. De droge wijnen zijn stuk voor stuk een genot om te proeven, het vergelijken is een lastig karwei omdat we de verschillen moeten zoeken in subtiele nuances. Het proeven is dan écht een intellectuele bezigheid. Terwijl de zoete wijnen je meteen charmeren en het beste van zichzelf geven. Vergelijk het maar met het verschil tussen het genieten van moderne architectuur en de bewondering voor bijvoorbeeld een imposant bouwwerk als de Eiffeltoren. De subtiele nuances onderscheiden op de tong, dat gaat misschien nog, maar dan de beschrijving daarvan... het is moeilijk!

Riesling 2011 Vulkangestein

Ingetogen geur waarin peer en appel te ruiken zijn, een goede balans en een sappige smaak met ook bitters, fraaie citruszuren. Voor mij net iets mooier dan de schiefergestein, erg fraaie wijn. De moderne wijnschrijvers vinden dit een mooie wijn om in de komende zes jaar te drinken, John  Gilman (View from the cellar) geeft de wijn tot 2035 en verder.  

Halenberg Riesling 2010 Grosses Gewachs

Loupezuivere geur met licht mineralen en een jasmijngeur. Dit is een wijn met heel veel spel in de smaak en fijne zuren.

Felseneck Riesling 2009 Grosses Gewachs

Hartendief van Hans. Open geur met een sappige smaak, waarin mineralen en ook wat kattepis associatie, uitstekende balans met de bitters in de wijn.

Felseneck Riesling 2007

Mooi geconcentreerde wijn met een geelgouden zweem. Gerijpte neus, echt heel mooi met een duidelijke honingassociatie, volle smaak, fraaie balans. Erg mooi gerijpte wijn.

Felseneck Riesling 2010 Spatlese Goldkapsel

We proeven deze wijn naast de Spatlese 2006 en deze 2010 is net een fractie spannender, levendiger dan de oudere wijn. Liefelijke neus en duidelijk passiefruit, lekker! Geconcentreerd met prominente zuren. Een eetwijn in optima forma. Kan zeker een jaar of twintig oud worden.

Felseneck Riesling 2003 Auslese

Adembenemende wijn. Pracht concentraat in de geur met abrikoos en honing. Heel erg fraai zoet zonder ook maar een moment klef te zijn. Botytristonen, vreselijk mooi verweven smaaktonen en een prachtige afdronk.

Felseneck Riesling 2009 Beerenauslese

Hartendief van Hans. We drinken deze wijn veel te jong is mijn overtuiging, de neus is relatief gesloten. Eigenlijk vind ik de Schafer-Frolich wijnen naarmate ze ouder zijn steeds lekkerder, in deze proeverij waardeer ik de 2003 en de 2007 erg hoog. Natuurlijk heeft ook de Beerenauslese een uitstekende balans, goede smaak met heel fraaie zuren, ik ruik wat toffee. Briljant gemaakte wijn. Grootse wijn. Weinwisser geeft deze wijn tot… 2050.

Felseneck 2010 Riesling Eiswein

De apotheose van deze proeverij, deze eiswein krijgt mijn maximale score. Vaak valt eiswein tegen, het verhaal is zo mooi: druiven die in december zijn geoogst bij vorst, maar de eiwsein  vertoont zelden zijn ultieme klasse. Wél in deze wijn. Gek is dat ik de vorige wijn te jong vind met een relatief gesloten neus, terwijl deze jongere wijn enorm charmeert met een ongelofelijk breed palet van geurassociaties: abrikoos, stroopwafel, nougat en zelfs rozen! De smaak is een ultieme samensmelting van bitter, zoet en zuur. Geweldige balans, nectar. Diepe buiging naar de wijnmaker en een knipoog naar Onze Lieve Heer.

Deze proeverij is tegelijkertijd erg mooi en confronterend. Mooi vanwege de wijnen en confronterend om dat de subtiele nuances zo lastig te verwoorden zijn.