In elf Chardonnays de wereld rond

Een wereldreiziger noemt Willem Jan Withagen de druif chardonnay. En in zijn uitstekende documentatie bij de proeverij staat dat er185.000 hectare met de druif is beplant. Van 12 hectare in Luxemburg tot bijna 45.000 hectare in Frankrijk. De druif staat ook in tal van andere landen van Oekraine tot Texas, van China tot Israël. Met elf chardonnays de wereld rond is het dus maar de vraag wat we in het glas krijgen bij deze blindproeverij. In de levendige dialoog discussiëren we langs de as van de feiten, maar ook duidelijk langs de as van smaak/lekker. En dan in de 3e dimensie ook nog eens de afweging van de prijs. We drinken wijnen in een prijsrange van 7 - 106 euro. Een leerzame proeverij.

Als indrinker proeven we een mooie Blanc de Blancs van Bacarat uit het Zwitserse Valais. Een fijne mousserende wijn.

Boschendal Chardonnay 2013 Zuid Afrika West Kaap

Van de chardonnays zonder houtrijping is dit een zuiver en lekker exemplaar. Twan ruikt rabarber, Kees stuivende neus met mango en papaya. Zelf haal ik vooral mineralen uit de neus, en vuursteen. Lekkere frisse zuren, sappige smaak. Zuivere wijn, goed gemaakt.

Cloudy Bay 2011 Nieuw Zeeland

Deze wijn uit Marlborough neemt mij voor zich in: rijke neus met mooi nieuw hout. Rokerig en aards, zegt Rob, met perfecte balans. De maker noemt de wijn in de omschrijving crême-ig, en dat is een passende omschrijving. Ook wat mineraal in de neus. De wijn heeft een heel heldere kleur en een elegante smaak, fijnzinnig. Hap sap wijn, lekkere zuurgraad.

Bernardus 2010 Chardonnay Rosella’s vinyeard Californië

Deze wijn is goed in balans, zegt HansvdH. Hij ruikt noten en caramel. Noël ruikt zoethout en perzik. Hij zegt: het hele kruidenrekje zit in deze wijn! Ik vind deze wijn een fraaiere neus hebben dan de Meursaults die ernaast staan: caramel en toffee, mineralen. Die mineralen zetten zich door in de smaak, heel mooi in balans,lang nahangend.

Puligny Montrachet 2009 Les Combettes 1e Cru Domaine Leflaive

Hartendief van Willem-Jan. De mooiste Franse wijn van de proeverij, voor verschillende proevers waarschijnlijk de mooiste wijn van de hele proeverij. Heldere kleur, mineralen in de wat kleine neus. Mineralen zetten zich door in de smaak, hazelnoot en verfijning, een heel zuiver glas. Prima notities, zelf mis ik wat charme, geen wow-factor. Ook Rob noemt de neus klein, hij prijst de mooie balans, ruikt paddestoelen en noemt de wijn smakelijk. Twan ruikt wat amandelspijs. Just prijst de neus met kruidigheid, vuursteen en hars. Hij proeft  mandarijn en tropisch fruit in de smaak. De fermentatie van deze wijn vond plaats in eikenhouten vaten, waarvan eenvijfde nieuw. De wijn verblijft daarna twaalf maanden op eiken vaten en nog zes maanden in tanks voor de wijn gebotteld is.

W dreams 2009 Venezia Giula Friuli

Deze wijn van Jermann vind ik adembenemend. Hartendief ook van Willem-Jan. Just benoemt ananas, een botertje en groene kruiden; Twan benoemt mandarijn. HansvdH geeft aan dat de wijn meer body heeft dan de Franse wijn. De kleur van oud goud. De wijn heeft een bouquet dat zich opent als een pauwenstaart, rijk en voornaam. Tropisch fruit en ananas. Een vettige en dikke wijn, lang nahangend. Voor mij de mooiste wijn van de proeverij.

Bordeaux 2000: vitale bejaarden die geluksbrengers zijn

Van alle wijnen ter wereld is maar een paar procent geschikt om te rijpen, om beter te worden, een levend natuurproduct dat zich met de jaren steeds fraaier presenteert. Noël Geisen zet wijnen op tafel die veertien jaar oud zijn. Topwijnen dus. En wij kunnen de sensatie ervaren van gerijpte wijn, de verwondering over vitale bejaarden; deze flessen hebben honderdduizenden, miljoenen andere wijnen uit 2000 overleefd. Dit zijn gelukbrengers, deze flessen met gebottelde zonneschijn van rond de milleniumwisseling. Er zat géén enkele wijn bij die te oud was, geen wijnen waarin de tertiaire tonen gaan overheersen. Maar wél wijn waarbij je het idee hebt: die drinken we te vroeg, daar zit nog potentieel dat tot volle wasdom moet komen (Montrose, Lafite, Margaux). Alle flessen zijn ingepakt en de wijnen blind geproefd. 

Indrinkers

Clos Floridene 2007, Graves Blanc

Zeer zuivere wijn, expressieve neus met vanille en citrus. Frisse aandronk, hel elegant met hoge zuurgraad. Mooie wijn van Denis Dubourdieu.

Bernardus Sauvignon Blanc 2000, Californië

Als ik Noël goed beluister misschien en wat vergeten fles in de kelder. Kan deze Nieuwe Wereld wijn zijn leeftijd hebben? Antwoord: zonder meer. Zeer heldere kleur met goudzweem, Florale neus met boenwas, molliger dan de vorige wijn, vanille en mooie bitters, goed evenwicht. Deze wijn heeft zich prima gehouden, is levendig.

Het jaar 2000

2000 was een moeilijk wijnjaar voor de wijnmakers, in maart waren er meeldauwproblemen, de bloesem zette veel later in dan anders, juni en juli was te koud met te weinig zon. Toen zou géén wijnboer geld hebben gezet op een meer dan gemiddeld jaar. Maar er volgden twee perfecte maanden augustus en september met fraaie weer met net genoeg regen. De oogst start op 20 september en loopt door tot 10 oktober. Bij de oogst is duidelijk: dit gaat een absoluut topjaar worden. Verschillende domeinen meten extractie en tannines in de druiven zoals nooit eerder. 2000 krijgt een legendarische status. De prijzen van de beste Bordeaux exploderen, de Premier Crus worden onbetaalbaar. In deze proeverij staan zeven tweede wijnen van gereputeerde crus, wijnen die altijd een meesterlijke koop blijken te zijn uit grote jaren.

Serie 1

De Prélude steekt de andere wijnen wat mij betreft de loef af, maar doet dat pas na enige tijd in het glas. Superknappe prestatie van Cru Bourgeois Tour du Haut Moulin. Beaucaillou is een traktatie, naast de anderen wellicht iets korter.

Prélude à Grand Puy Ducasse 2000, Pauillac

Belegen neus, licht toffee en out hout. Liefelijke neus die zich steeds verder opent en verbaast met mooie mocca en caramel tonen. Aangename wijn met goede balans en perfect in balans, later in de neus ook zoethout en laurier, knappe wijn.

Tour du Haut Moulin 2000, Haut Medoc

Die dekselse Cru Bourgeois heeft een nog mooiere neus dan de Prelude, omdat er nog wat fruit in zit, een combinatie met kruepelhout. Ook wat koffie. Zachte aandronk, mondvullend. Mooi zuren en fraaie aandronk.

La Croix de Beaucaillou 2000 St. Julien

Neus met lijm, drop en boerderijrozen, lekker geurend. Uitstekende balans in deze wijn, die alleen een tikje kortaf is in de afdronk. 

Serie 2 

De Angelus heeft de wow-factor, een uiterst aantrekkelijke wijn. Latour is klassiek, de wijn verraadt door de paprika in de neus een hoge component cabernet franc. Montrose is een krachtpatser die we nog te vroeg drinken.

La Carillon de l’Angelus 2000, St. Emilion

Verfijning in de neus. Dit is zo’n glas waar je aan blijft ruiken en dat dan steeds mooier is: chocolade, laurier en geurende rozen. Mocca in de smaak, geweldig mooie expressie, uitermate lekkere en innemende wijn.

Les Forts de Latour 2000, Pauillac

Klassiek glas met cederhout, tabak en kreupelhout in de neus. Fraaie bitters, mooi evenwicht en goede balans. De wijnen van Margaux en Lafite komen beter naar voren, vind ik.

La Dame de Montrose 2000, St. Estephe

Heel knappe prestatie van deze Super Second. De wijn moet eigenlijk nog wat ouder worden. Herfstbos en amarene kersen in de neus. Stevige mannelijke wijn met veel kracht, alleen op dit moment nog steeds een tikje ontoegeeflijk. De wijn wint mogelijk door een halve dag in de karaf.

Serie 3

Dit is een top serie. Waarbij de Clos Fourtet de wijn is om Onze Lieve Heer op blote knieën te danken, om voorgoed verslingerd te raken aan hoge wijn. Op dit niveau zijn verschillen klein, iedere fles is een feestje. Maar dan zijn de nuances juist interessant: Lafite steekt Margaux in de zak, vind ik, maar dat is een persoonlijke smaak.

Pavillon Rouge de Margaux 2000, Pauillac 

Hartendief van Noël. Deksels mooie wijn met voorname neus, complex ook met kersen, chocolade en drop. Impressie van een herfstbos. Ook wat koffie en bosvruchten. Dikke en mondvullende smaak, nog niet op dronk, heeft toekomstpotentieel.

Clos Fourtet 2000 St. Emilion  

Hartendief van Noël. Schitterende en volstrekt complete wijn, zo’n wijn waarvan je genietend jezelf realiseert, oef, hier is niks meer te wensen, deze wijn is compleet. Rijke en voorname neus, met morellenkersen, cederhout, pruim, laurier, tabak. Prachtige neus en geweldige balans in de smaak tussen zuren en bitters. Ja, dit is pure PERFECTIE. Mooiste wijn van de proeverij, of kortweg gezegd: HEMELSE wijn.

Carruades de Lafite 2000, Pauillac 

Geurige boerderijrozen, vanille, pruimen en eaux de vie. Sappige smaak, goede balans. De wijn werd ook getypeerd met de positieve term hoge (Italiaans overkomende) zuren. Jammige neus.

We hebben in deze proeverij geleerd dat in de beste jaren de tweede wijnen van de grote Bordeaux uiterst koopwaardig zijn. 

Het Goirdeel: Zuid Afrika maakt de beste wijn van de wereld

De goede, oude  Juvenalis (60 – 140 jaar voor Christus) wist het al: panem en circenses, dat is waar het om draait in het leven. Brood en Spelen. Wijnliefhebbers houden van spelletjes. Ze pakken flessen in. Vergelijken glazen wijn met elkaar zònder te weten wat er in zit. Daar kun je zo lang over delibereren, daar verbleken parlementaire discussies in het House of Parliament bij. 

De Brit Steven Spurrier had in de jaren zeventig een vinotheek, een wijnwinkel, in het hart van Frankrijk. Hij kwam op het idee om Franse wijnen te vergelijken met wijnen uit de Nieuwe Wereld. Blind geproefd was het spelletje. Kopstukken uit de Franse wijnwereld proefden mee, ter gelegenheid van 200 jaar Amerikaanse onafhankelijkheid en de Franse rol daarbij. Die proeverij is fameus geworden, omdat de Nieuwe Wereld de grote aristocratische wijnen uit Bordeaux hun hielen lieten zien. Zó kennen wijngekken dat verhaal: de eerste keer dat USA wint. De werkelijkheid lag veel genuanceerder. Als je kijkt naar plaatsing of rangordepunten of groepeert naar USA en France (of welke meer statistische aanpak dan ook), dan krijgt de USA giga-billenkoek van France, zegt onze voorzitter. Maar communicatie is alles en daar hadden de bekakte kasteelheren geen sju van in tegenstelling tot de Amerikanen. 

Daarom is deze proeverij The Judgment uit 1976 beroemd geworden. Zelfs zó beroemd dat er een film van is gemaakt: Bottle Shock, een vermakelijke film. Rob van Ginneken schotelt ons een proeverij voor die hij perfect modelleert naar het Oordeel van Parijs. Met fragmenten uit de film. Onze proeverij heet het Oordeel van Goirle, het Goirdeel. We proeven blind vijf chardonnay wijnen: twee witte Bourgognes en wijnen uit Californië, Australië en Zuid Afrika, in de prijsklasse van 20 tot 29 euro. En we proeven blind vijf cabernet gedomineerde wijnen: twee Bordeaux en wijnen uit Californië, Australië en Zuid Afrika, in de prijsklasse van 20 tot 30 euro. Rob heeft de proeverij perfect voorbereid, inclusief computertelling (bedankt Sandra!). Met een lekkere Chablis 2012 (JP & B Droin) en Champagne Moët Chandon als in- en uit-drinker.

Witte wijnen

Schug Carneros 2011 Californië

Twee proevers vinden dit de lekkerste wijn. De neus is wat klein met vanille, florale tonen, banaan en citrus. Zuivere smaak, tikje boers en wat kortaf.

Domaine Dujac 2010 Bourgogne

Geen van de proevers waardeert deze Bourgogne als lekkerste wijn. Dat komt vast door de neus, die iets a-typisch heeft, de een noemt het groenig, de ander petrol. Een stinkertje. Wat peper, vanille, citrus. Zuivere wijn met veel mineralen/terroir, prettig en harmonieus.

Domaine Jaeger-Defaix 2010 Rully 1er Cru Mont Palais

Een proever geeft deze wijn zijn hoogste scores. Een brede en expressieve neus: tropisch fruit, rokerig, viool, meloen en ananas. Maar óók heel even een expressie van goedkope zuurtjes. Klein zoetje in de aandronk, hap sap balans, lekker glas dat goed nahangt.

Ataraxia 2012 Zuid Afrika

Maar liefst acht proevers vinden dit de lekkerste wijn. En dat is niet gek, de geur opent zich als een pauwestaart: héél breed en expressief, heel rijk: met honing, perzik, ananas, amandel en hazelnoot. En heerlijke geur. In de mond proef je véél wijn met een prima balans, mooie zuren, zeg maar perfecte balans, je verlangt naar een volgende slok, dus hap sap wijn, met een mooie nasmaak.

Wirra Wirra The 12^th Man 2012 Adelaide Hills Australië

Vijf proevers geven aan deze wijn hun hoogste scores. Ik denk bij deze wijn even aan een Meursault, en dat komt door de dikke vanille en botertonen. Mineralen en terroir, wat amandel. De wijn komt vluchtigjes in de mond, citrustonen, uitstekende balans en dan realiseer je jezelf: dit is echt een elegante wijn.

Rode wijnen

Les Fiefs de Lagrange 2010 Saint Julien

Twee proevers waarderen dit als lekkerste wijn. Duidelijk nog heel jong, met cassisneus, drop, paprika, eucalyptus, vanille en later ook wat toffee, dus met de belofte van een heel brede neus. De smaak is goed in balans en beloftevol, maar nu te straf met een hoge zuurgraad. Dit mag een halve dag in de karaf vóór we het gaan drinken.

Warwick Trilogy 2010 Zuid Afrika

Vijf proevers vinden dit de lekkerste wijn. De neus is heel mooi, maar de primaire fruittonen zijn er al uit. Toffee, wat kruiden, potloodslijpsel, ingekapseld hout, wel een mooie neus, waar Kees door de teerassociatie meteen de link met Zuid Afrika legt. Ik dacht zelf aan een Franse wijn. De wijn is mooi op dronk, hap sap en met mooie balans en lengte.

Francis Coppola 2010 Diamond Collection

Een proever waardeert de wijn als beste. Neus met wat natte wol, anijs, medicinaal, vanille, espresso en mooi cederhout. De smaak is een tikje gemaakt, te zoet, en met een snoepjes afdronk.

Château Picard 2009 St. Estephe

Vijf proevers geven deze wijn de hoogste score. De klassieke neus geeft zich niet zomaar, je moet er moeite voor doen. Maar dan komen er impressies van kreupelhout, aarde, boers, stallucht, inkt en jodium (beetje raar), mineralen en terroir. Sappige aandronk, klassiek, tikje ontoegeeflijk door de wat harde tannines, waar echter fantastisch fraaie zuren tegenover staan. Klassiek.

Langmeil Jackaman’s 2010, Barossa Valley

Twee proevers waarderen deze wijn als hoogste. De neus is de moeite waard: mocca, chocolade, lijm en eaux de vie, een rubbertje die verraadt dat dit geen Franse wijn is. De smaak is heel toegankelijk: een zoetige aanzet, veel rondeur, vol in de mond, een echte ‘pleaser’ voor veel mensen, voor mij iets te zoet.

En de uitkomst van het Goirdeel is….. de rangschikking! Witte wijnen 8,1  Ataraxia 2012 Zuid Afrika 7,5  Wirra Wirra The 12th Man 2012 Adelaide Hills Australië 7,1  Schug Carneros 2011 Californië 6,9  Domaine Jaeger-Defaix 2010 Rully 1er Cru Mont Palais 6,5  Domaine Dujac 2010 Bourgogne Rode wijnen 7,5  Warwick Trilogy 2009 Zuid Afrika 7,1  Château Picard 2009 St. Estephe 7,0  Les Fiefs de Lagrange 2010 Saint Julien 6,9  Langmeil Jackaman’s 2010, Barossa Valley 6,8  Francis Coppola 2010 Diamond Collection Conclusies van Rob’s Goirdeel Conclusie 1  De beste wijnen ter wereld komen vandaag uit Zuid-Afrika

Conclusie 2  De spreiding van de scores is groter bij witte wijn (6,5 tot 8,1)  dan bij de rode wijn (6,8 tot 7,5)

Conclusie 3  Bij wit is meer groepsconsensus over wat wel en niet een goede wijn  is dan bij rood, Berry, Willem-Jan en Toos hebben duidelijk andere  meningen/minority reports

Conclusie 4  Extreme proevers hebben vrijwel geen invloed op de uitslag

Conclusie 5  Bij wit is Berry de ‘groepsproever’, bij rood is Henk de ‘groepsproever’,  voor de hele proeverij is dat Just. Just proeft meest in lijn met de  groep (wel met extremere cijfers).

Een ontzettend leuke proeverij  waarbij we ons veertig jaar terug in de tijd kunnen wanen. Tot in de puntjes voorbereid,  dus met alter-ego bordjes  voor de proevers. Memorabel.

Kunnen Belgen wijn maken?

Wijnkasteel Genoels-Elderen

Wat fijn dat Gerard van Avendonk Belgische wijnen samenbrengt in één proeverij. Naast Genoels Elderen staan na deze proeverij ook Aldeneyck, Waes, Bon Baron en domein De Kluizen in het geheugen gegrift. Tijdens de proeverij merk je dat er twee manieren zijn om naar Belgische wijnen te kijken en te oordelen. Je kunt de wijn beoordelen in het glas zonder de context mee te wegen. Je kunt ook in overweging nemen dat de Belgische wijnbouwers met veel energie in lastige omstandigheden een goed glas wijn willen maken. Van alle wijnen die hier staan beschreven is het een feest als we ze in een restaurant drinken bij een passend gerecht. Jazeker. Belgen kunnen wijn maken.   

Genoels Elderen, zwarte parel 2010, Haspengouw bruisend

Onze wijnen kunnen met geen enkel ander product vergeleken worden, staat trots op de website van wijnkasteel Genoels Elderen. Deze mousserende wijn is gemaakt van chardonnay, 18 maanden gerijpt op fles. Wijnbouwer Joyce van Rennes maakt een fraaie mousserende wijn tussen Tongeren en Maastricht,langs de Romeinse heirbaan in de gemeente Riemst. Licht appelige neus met wat briochetonen, lekker zuurtje in de mond, lichte citrustoets, verfrissend, knappe wijn.

Thorn auxerrois 2011, Vlaamse landwijn.

Wijnbouwer Harry Vorselen maakt in Thorn wijn in een wijngaard die ligt in een oude maasarm met een bodem van zand en klei en op enige diepte  kiezel. Lichte buxustoon in de neus, elegante en frisse wijn met goede zuren, prettig aperitief.

Aldeneyck pinot gris 2012, Vlaamse landwijn

Wijnbouwer  Karel Henckens zijn wijngaarden liggen in Aldeneyck, in het hart van de maasvallei nabij Maaseik in  Limburg. Mineraalrijke bodem: 80 cm leemlaag met kiezel en grind laag van 11 meter. De wijn heeft een opmerkelijk heldere kleur, tropische neus met wat lychees en vooral passiefruit, prima balans en goede zuren en een verfijnd positief bittertje in de afdronk. Mooiste witte wijn uit de proeverij.

Waes rood 2012, Vlaamse landwijn

Wijnbouwers  Lieve en Lodewijk Maes maken wijn sinds 2005. Aan de oevers van De Schelde, ter hoogte van Zwijnaarde - bij Gent, liggen de wijngaarden van Wijndomein Waes. De bodem bestaat uit lichte klei en leem. Voor de rode wijn worden de druiven Rondo, Regent en Leon Millot gebruikt. De wijn krijgt 4 maande rijping op Frans eiken. Mooie positieve commentaren krijgt deze wijn: jammige neus met kersen, stroop, laurier, wat vanille, tabak, licht framboos ook. Best een rijke neus dus. Ik vind de wijn van bantam gewicht maar wél lekker aangenaam en uiterst lenig. Hartendief van Gerard.

  

Chateau Bon Baron Acolon 2012, Côtes de Sambre et Meuse

Deze wijn van Jeanette van der Steen van de Acolon neemt mij wel voor zich in. De druif is een kruising van de Blaufränkisch en Dornfelder, gemaakt door Bernd Hill in 1971 Baden Würtembuerg. De wijn kreeg 1 jaar rijpoing op nieuwe Frans eiken fusten. Donkere kleur met paarse rand. Een neus waar véél in te ontdekken valt, heel plezierig. Vooral kreupelhout en wat toffee. Maar ook mocca, laurierdrop, pruimen en eucalyptus. De wijn plakt nog aan de tanden, fijn bittertje. Mooie eetwijn.

Domein De Kluizen 2011, Optima Vlaamse landwijn

Tja, deze wijn blaast me van mijn stoel! Wijnbouwer Herman Troch heeft Optima staan in een wijngaard van 2,5 hectare groot, die helemaal gelegen zijn binnen de muren van abdij Maria Mediatrix in Affligem. Optima is een kruising van Riesling, Silvaner en Müller Thurgau. Een proever benoemt de wijn meteen als de mooiste wijn van de avond. Heel goed concentraat, een verfrissende wijn met een exotische neus, echt heel lekker: mango, citrus, honing, ananas en vooral mandarijntjes. Dit is een kus uit de hemel, deze wijn. Hartendief van Gerard.

Deze Belgische wijnen passen prima in de reeks leerzame proeverijen die we vorig seizoen hebben ingezet.