Karaktervolle Italiaanse wijnen die groeien ‘in de schaduw van’

Frank Geerts zet wijnen op tafel die ‘in de schaduw van…’ staan. In de schaduw van Barolo staan Barbera d’Alba en Gattinara, we proeven Italiaanse karaktervolle wijnen. De proeverij bewijst dat Frank zijn hart aan Italië heeft verpand.

 

Coda di Volpe 2011, Terredora

Wijn in de schaduw van Fiano, Greco di Tufo en Falanghina. Uit het centrum van Campania. Ik vind het een curieus flesje, want gemaakt van de coda di volpe druif. Groenzweem. Lichte bloemassociatie in de neus, ik hoor ook banaan en citrus. Fris sappige wijn met heel hoge zuren en ook fikse bitters. Geen allemansvriend, die coda di volpe, maar wel veel karakter en een lange afdronk.  Vier trosjes in de Duemillavini.

Tenuta Rapitala 2011, ‘Grand Cru’ IGT

Een houtgerijpte chardonnay uit Sicilië, 12 maanden houtrijping. Goudgeel. Véél hout in de neus, maar ook bloemetjes. Ik ruik wit fruit: peer en meloen. De wijn zit hoog in de bitters, heeft een aangename botertoon  en vette viscositeit. Schreeuwt om voedsel, dan komt de wijn nóg beter tot zijn recht.

Barbera d’Alba 2010 Superiore ‘Vigna Vigia’ DOC, Bricco Maiolica

Hartendief van Frank. Deze Barbera komt uit Diano d’Alba, liggend tussen de twee prominente DOCG-regio’s Barolo en Barbaresco. Aan deze Barbera is veel zorg besteed: twintig maanden op Frans eiken (de helft ervan nieuw), gemaakt van veertig jaar oude stokken. De wijn is vernoemd naar Oma. Roodpaars. Romige neus met prettige rondeur. Pruimen en kersen. Hoge zuren, heel fijne wijn met jeugdige charme.

Gattinara ‘Tre Vigne’ 2006, DOCG, Giancarlo Travaglini

Hartendief van Frank. Fors noordelijker liggend dan wijnhoofdstad Alba (alwaar de geprezen DOCG’s Barolo en Barbaresco tegenaan liggen) wordt hier in vergelijkbare stijl ‘langgelegen’ Nebbiolo gemaakt. Kruidig, krachtig, complex, eigenwijs en beloond met 93 punten door Wine Spectator. De wijn is wat aardser dan concurrenten Barolo en Barbaresco. De wijn rijpt in totaal 40 maanden, waarvan 30 maanden op Sloveens eiken. Daarna wordt een deel verder gerijpt op Franse barriques en een deel zonder aanraking met hout. Het resultaat? Een belegen neus met herfstbos en vuursteen. Nello benoemt tabak, rozen en viooltjes. De proevers zijn onder de indruk. Vier trosjes in de Duemillavini.

Taurasi 2005 DOCG, Feudi di San Gregorino

Feudi di San Gregorino is een producent in Campania. Gemaakt van aglianico druiven, achttien maanden lagering op eiken. Diep zwart donkere kleur. Een complexe neus met asfaltassociatie, zoethout en kruiden. Rijke en verfijnde wijn met prachtige bitters. Te jong nog, concentraat en prachtige bitters doen vermoeden dat de wijn best nog even kan liggen. Langer in het glas komen mooie rozengeuren los. Vijf trosjes in de Duemillavini.

‘Sol Doré’, Provenza, Benaco Bresciano IGT

Provenza biedt  naast een diversiteit aan Lugana-wijnen ook dit curiosum. Van de trebbiano én chardonnay, is een passito-type wijn gemaakt. Curieus: een deel van de  druiven is ingedroogd - een ander deel wordt ingevroren en pneumatisch geperst, zoals bij eiswein. Rijping op kleine houten vaten Voortreffelijk glas met honing, stro en abrikoos. Goede balans en mooie zuren. Paul benoemt citrus, krenten en appelstroop.

Fijne proeverij.

Proeve van bekwaamheid

Het glas, de entourage, de temperatuur, het licht, de stoel waarop je zit, het gezelschap…. wat is er allemaal van invloed op blindproeven? Nou, in ieder geval ook die grijze hersencellen. Die zijn eenvoudig te beïnvloeden, door bijvoorbeeld de vorm van een fles. Of de cryptische opmerkingen van Jan Schop, die dan bijvoorbeeld zegt: “Nu gaan we hoperop”. We proeven witte in- en uitdrinkers en allemaal rode wijnen, alles blind. Oók de volgorde van de wijnen stuurt die grijze cellen. Na een serie Catalunya en Alentejo krijgen we een Medoc en Saint Julien in het glas. Misschien lag het aan het feit dat de biodynamische kalender een ‘wortel’dag aangaf, dat is niet gunstig voor het proeven van wijn… of het feit dat Jan Europa had aangegeven als thema… of we laten ons verleiden tot raden in plaats van determineren. Maar de verbazing is groot als de flessen worden onthuld. Onze proeve van bekwaamheid valt deze proeverij niet erg gunstig uit.

 

Riesling 2007 Grand Cru Brand, Cave de Turckheim

Raszuivere riesling van deze goede coöperatie, knisperend, fris en sappig. Vanille en roomboter in de neus en een associatie van sinaasappel en veel kracht in de smaak. Fijne indrinker.

 

Mercurey 2008, Remoissenet Père & Fils

Deze Bourgogne staat naast de Duitse spätburgunder. De pinot noir is licht en soepel, een fantastische lunchwijn met wat thee, herfstbos en stal in de neus. Een true to type Bourgogne die wellicht wat vulling mist.

 

Deutzerhof 2008 Ahr, Cuvee Balthasar C, Spätburgunder

Hartendief van Jan. Bruine rand. Een complexe neus met heel veel impressies: héél duidelijk rozen, pruimen eaux de vie, ook kruidigheid (eucalyptus, kruidnagel), Mon Cherie. Een toets van chocolade in de smaak, hele elegante wijn waar ik alleen de branderigheid van de alcohol als aanmerking op heb. Maar schenk deze bij een wildschoteltje en de hemel is open.

 

Barolo 2007 Ricossa

Heel complexe neus met vanille, opent zich langzaam als een pauwestaart en je ruikt steeds nieuwe dingen: peperkoek, kruiden, krenten, rozijnen, salmiak en kreupelhout. Ja, dat is wel fijn, om lekker eindeloos aan te ruiken. Want eenmaal in de mond is de wijn ‘ondrinkbaar’, vind ik. De wijn van 100% nebbiolo zit namelijk heel hoog in de bitters. Wie hiervan ’s avonds een glas inschenkt, die kan net zo goed meteen het Markies de Sade boek openslaan. Laat het zo ver niet komen en drink de wijn bij de maaltijd.

 

Barbaresco 2005 Asij, Ceretto

Maar dan de wijn naast de Barolo! Wow, wat een neus: Buijsman gebrande suiker, romig, kersen en vooral heel veel rozen. Edel, rijk en geparfumeerd. Waar de Barolo onze tong beroert met een bitter-zweepje, is deze 100% nebbiolo juist een fluwelige streling van de tong. Wat een rijke wijn, met veel finesse en mooie zuren. De maximale drie *-sterren in mijn aantekenboekje, een Grand Seigneur met weinig te wensen. Schitterend.

 

Fraai opgebouwde proeverij, Jan. De proeve van bekwaamheid stemt tot bescheidenheid. 

Champagne van récoltant-manipulants

Champagne is een van de meest gerenommeerde wijnen ter wereld. Met hele knappe marketing machines die de roem van de drank steeds opnieuw impulsen geven. Die de romantiek rondom de wijn versterken. Een drank om liefde mee te vieren. Grand Prix zeges. Rob van Ginneken stelt daar een ontnuchterende visie tegenover: champagne is de meest gemanipuleerde drank ter wereld. Ontstaan uit wat moeilijk anders te typeren is als ‘meuk’: ondrinkbare zure witte wijn. Waaraan drie keer suiker wordt toegevoegd om tot iets drinkbaars te komen. Vooral het klimaat en de rijping op gistcellen stelt wijnmakers in staat om uitgebalanceerde en complexe wijnen te maken, aldus Rob.  De proeverij is gebaseerd op een studiereis naar het gebied. We horen tal van leerzame details: over het productieproces, verschillende stijlen, de druiven. En staan stil bij vragen als: moeten we de basiswijn voor champagne laten rijpen op hout of juist niet. We proeven wijnen van récoltant-manipulants, wijnbouwers die druiven uit eigen wijngaarden verwerken. De meeste komen uit de Montagne de Reims en Côte de Blancs. Vaak zijn dit champagnes die alleen maar regionaal verkrijgbaar zijn, tegen aantrekkelijkere prijzen dan de bekende huizen. Drink je ze na een bezoek ter plaatse, dan heeft dat natuurlijk een extra charme. Récoltant-manipulants champagne, noem ze gerust liefhebbers-champagnes. Fijn om in de kelder te hebben.

Indrinker Cava Castillo Perellada, Brut Reserva

Rob zet één piraat in, een referentiewijn, Spaanse Cava. Gemaakt van macabeu, xarel-lo en parellada. Een neus met wat gist, verfijnde bloemetjes en een sappige smaakwaarin een granny smith appeltje naar voren komt, citruszuren dat goed in balans is met een plezierig zoetje. Prima glas. In de serie erna staat een Lanson champagne. Ik heb ze niet naast elkaar geproefd, maar ik drink deze Cava liever, die biedt dan toch echt een uitstekende prijs/kwaliteit verhouding.

Champagne Crépaux, Cramant, Grand Cru Blanc de Blancs

Producent iets ten zuiden van Epernay, 100% chardonnay. Overtuigende appeltjes neus, ik vind de champagne onstuimig in de mond met fraaie citruszuurtjes en ben vooral blij dat de smaak lekker lang blijft hangen.

Champagne Paul Déthune, Blanc de Noirs

Wijnbouwer in Ambonnay, een Grand Cru gemeente in de Montagne de Reims, gemaakt van 100% pinot noir. Hartendief van Rob. Dit is een eetlustopwekkend glas. Ik ruik viooltjes in de neus en een impressie van groene planten, fraaie zuren in de smaak en mooi nahangend. Frank is enthousiast over deze ‘leuke’ wijn: een rijke neus, bijna exotisch. HansL is kritisch: té veel hout. Déthune is juist een voorstander van hout, net als bekende huizen zoals Krug en Bollinger.

Champagne De Carlini Millesimé 2002

Gemaakt van pinot noir en chardonnay, ten minste 36 maanden gerijpt. De Carlini is gevestigd in Verzenay, een Grand Cru gemeente in de Montagne de Reims. Frank benoemt de neus als appel en gras, Just noemt aardbei, ik ruik aanvankelijk niets – later associaties met boter, peer en meloen. Ook wat gist. De smaak is breed met duidelijke finesse en verfijning. Duidelijke citruszuren in de smaak, een heel compleet glas. Voor mij een van de mooiste van de avond. 

Champagne Larmandier-Bernier, Cuvee Latitude

Producent uit Vertus, het zuidelijke puntje van de Côtes de Blancs. Voortreffelijk glas met een lichte kleur, frivole en verfijnde neus met peer en meloen. Opnieuw citruszuren. Ik ruik ook wat vanille. Heel elegant en opwekkende smaak. Fijne afdronk.

 

Een prima proeverij.

 

Arbois en Jura: eigenwijze druiven, producenten en wijnen



Stephane Tissot

Jura is met iets meer dan 2.000 hectares, een klein gebied. Alleen al Vouvray uit de Loire heeft zo’n omvang en Côtes de Bourg uit Bordeaux is ongeveer twee keer zo groot. In de dikke Guide de Hachette zijn zo’n dertig van de 1.400 pagina’s gewijd aan een combinatie van Jura, Savoie én Bugey. Gert Crum beschrijft de Jura in Proefschrift (augustus 2013) als een paradijsje voor de avontuurlijke wijnliefhebber. Eigenwijze druiven, producenten en wijnen. In een mooi gestructureerde proeverij zet Peter van den Besselaar een dwarsdoorsnede van de Jura neer. Met de lokale druiven Savagnin, Poulsard en Trousseau. Maar ook met Chardonnay. De Bourgogne is per slot van rekening maar een kilometer of 50 verderop. Maar de eigenwijze Jura geeft er toch zijn eigen draai aan.

Bij de wijnsociëteit openen we een proeverij meestal met een bubbeltje. Maar uit de Jura? Jazeker. Domaine Labet maakt van een deel van zijn oudere chardonnay-stokken een hele mooie Cremant du Jura. Goudgeel, kleine bubbels in het glas. Forse neus met brioche, walnoot en appelmoes. Mooie friszure aanzet, fijne mousse in de mond, licht zoetje er onder maar door het appel-rabarber zuurtje blijft het elegant. Een fraai glas.

 

De Savagnin is een van die typische Jura-druiven. We proefden hem pas nog in de typische Vin Jaune. In deze proeverij heeft Peter twee droge Savagnin's neergezet. De bio-dynamische Arbois Traminer 2011 van Domaine André et Mireille Tissot is spekkie naar mijn bekkie. Goudgeel, mooie neus met tropisch fruit, rozen, iets hout en vanille. Lichte aanzet en zeer licht zuurtje, mooie ontwikkeling in de mond naar rijp fruit, perzik, warm maar in een mooie balans en een aangename afdronk. Hele mooie wijn die doet denken aan de Rhône of beter nog aan de Savois Bergeron/Rousanne van vorige week.

Zijn counterpart, de bio Fleur de Savagnin 2010 van Domaine Labet (Côtes de Jura)heeft een heel ander karakter: frisse neus met wit fruit, kruisbes en wierook. Friszure aanzet, groen, granny smith, citrus. Smaller, meer zuur en iets scherper dan de Arbois en een wijn die precies de andere helft van de proevers aanspreekt...

 

De Arbois Tradition 2010 van Benoit Mulin is ook weer zo'n eigenwijze Jura wijn. Niet alleen omdat de Chardonnay aangevuld wordt met een deel Savagnin, maar vooral omdat de wijn "sous voile" gemaakt wordt. Hij rijpt dan onder een laagje schimmelcellen, zoals de flor bij sherry. En volgens Hans lijkt de wijn ook op een fino sherry. Goudgeel, licht oxydatief in de neus, mooi fruit daar doorheen, boenwas en vernis. Typisch fijne fino-aanzet met licht zuur dat zich pas later ontwikkelt in de mond. Hazelnoot. Geen wijn voor elke gelegenheid, maar bij sushi zou hij prima passen.

In het rood verrast de bio-dynamische Poulsard "Vieilles Vignes" van Domaine A et M Tissot. Een "hate it or love it" wijn. Heel lichtrode kleur, troebel, iets bruine rand. Neus met bouillon, leisteen, mest en natte wol. Dat nodigt niet meteen uit tot lekker proeven. Maar de entrée is soepel en egaal, niet dik maar toch verrassend krachtig met licht rood fruit en een fijne uitgebalanceerde zoetzuur combi met een korte prettig beschaafde afdronk. De meningen waren scherp verdeeld met de lovers in de minderheid. Maar toch, als je écht blind zou proeven en de looks even vergeet...

Als uitdrinker had Peter een Vin de paille 2006 Côtes de Jura meegenomen, ook weer van Domaine Labet. Prachtige barnstenen kleur, oxydatieve neus met noot en stroop, zwoelzoete aanzet maar met een verhelderend zuurtje er onder. Rinse stroop, kaneel, concentratie. Een mooie herfstwijn.

 

Een mooie Jura-proeverij met onbekende druiven en boeren die hun karakter als onderdeel van het terroir zien. 

Verslag en proefnotities Noël Geisen