zaterdag 29 september 2012

Eigen druif eerst: enthousiasme voor ontdekkingstocht


Cinque Terre, achter en boven dit plukje huizen liggen nog net zichtbaar wijngaarden
 

“Wat fijn”, verzucht Nello… “Als jij dit thema niet had gekozen, zaten we nu saai sauvignon en chardonnay te proeven.” Wat in een blinde proeverij onaangekondigd de proevers tot razernij kan brengen (alleen maar wijn van curieuze druiven proeven), brengt de proevers deze avond in vervoering. Eigen druif eerst, is het thema van de proeverij van Hans Lodewijkx. We proeven achtereenvolgens hibernal, picapoll, hondaribbi zuri, carricante, assyrtiko, godello, capo martino, petite arvine, amigne, heida, malvasia delle lipardi en sciacchetrà. Zou je niet beter weten, dan is het geheimschrift, deze opsomming. We proeven wijnen van curieuze druiven, uiterst boeiend – soms zijn er slechts enkele tientallen hectares met een druif beplant. Zulke unieke wijnen zijn een belevenis om te proeven.
K5 Arginaño, Hondarribi Zuri, Txakolina, Spanje
Opmerkelijk glas, past voor mij méér in het voorjaar dan nu in het najaar. Want: in de mond een explosie van zo’n Napoleon zuursnoepje, een bommetje van zuur. De neus biedt vanille en caramelvla. De aandronk is spritzig, riesling-achtig. Opmerkelijk glas uit Baskenland.
Abadal 2011 Picapoll, Pla de Bages, Spanje
Kruisbes, citrus, groene appel, amandelen in de neus. Volle rondeur in de aandronk, wulpse wijn. Heel aanlokkelijk glas wijn met toch ook een pittig bitter in de afdronk.
Benanti Pietramarina 2003, Carricante, Etna, Italië
Wijn van vulkanische grond, goudkleurig. Sebastian ruikt mandarijn en honing, Kees ruikt boenwas, een oude champagneneus, rijpe appels en cider. Mijn aantekeningen: edikneusje met bloemen en roomboterbabbelaars. Tamelijk hoog in de bitters, in de smaak sherrytonen, amandel en champignons. Uiterst interessant glas.
Jermann Capo Martino 2008, Bianco Venezia Giulia, Italië
Blend van vier druivensoorten: Malvasia, Friulano, Picolit en Ribolla. Bleke kleur. Een ontzettend mooie neus van jasmijnbloesem. Pittige aandronk en dan proef je onvermoede krachten, tegelijkertijd een wijn die gewoon lekker is – ik krijg een doorslik-reflex en heb daar ook geen spijt van. Kittige wijn, rank-elegant en ook je-gaat-met-mij-geen-loopje-nemen. De bloesem zet zich door in de smaak. Paul ruikt mint en grapefruit en roemt de lange afdronk. Boeiende wijn.
Petite Arvine de Molignon 2010, Les Pyramides, Wallis, Zwitserland
Hartendief van Hans. Toos ruikt peer en licht exotisch fruit, Sebastian noemt de wijn licht met overheersende zuren, Nello prijst de complexiteit. De wijn is vol en heeft veel kracht met mooi spel tussen zoeten en bitters.
Amigne 2010, Collection Chandra Kurt, Wallis, Zwitserland
Hartendief van  Hans. Jan ruikt in één moeite door een moosputje, amandelen en stallucht. Noel determineert enige kruidigheid, zoals in een pinot  gris. In totaal zijn er een kleine 40 hectare met deze druif beplant. De wijn heeft maar liefst 15 procent alcohol, maar toch storen die niet. Ik ruik in de neus ei en zuivel, maar ook hazelnoten. Een eetwijn vind ik al snel, door het goede concentraat dat tot uitdrukking komt in een sappige, prettige wijn met goede zuren en een bittertje.
Puimsteenmijn op het vulkanische eiland Lipari, alles bedekt onder een laagje stof. Het eiland erachter is Vulcano, daarachter ligt zichtbaar Sicilië
Malvasia della Lipari 2002, Villa Grande Passito
Voor mij de mooiste wijn van de avond: toffee en vijgen. Een verduveld mooie smaak met abrikozen, wat moccatonen, een uitstekende balans en een prachtige afdronk. Willem Jan noemt boenwas en een prettig zuurtje, Gerard ruikt rozijnen en noemt de wijn elegant met veel frisheid. Barnsteenkleurig en héééél lekker, zegt Noël die ook de perfecte zoet/zuur verhouding prijst. Deze wijn komt van een klein vulkanisch eiland.
Adembenemend zicht op Cinque Terre met links wijngaarden.
Als je dit ziet, drink je de wijn toch aandachtiger...
Cinque Terre 2000 Sciacchetra
Willem Jan noemt dit een fascinerend glas, hij denkt aan zelf soep trekken (bouillon) en carameltonen. Nello ruikt wildfond en gedroogde boleten en roemt de fantastisch lange zuren. Gerard noemt de wijn wat branderig, ruikt alcohol en sherrytonen en abrikozen. Jan ruikt appelstroop en walnoten. Kortom: een uiterst complex en boeiend glas. Ik vind het jammer dat deze wijn naast de vorige staat, want zou je deze alleen proeven dan is die hemels, nu ga je toch vergelijken. Mijn aantekeningen: gebrand hout en prachtige zoet/zuur combinatie. Jan formuleerde zijn lof als volgt: “Ik vind dat ze deze wijn in het zorgpakket moeten opnemen als hoestdrankje voor 65-plussers.”
Fijne ontdekkingstocht, deze proeverij.

donderdag 20 september 2012

Woas is des? biedt top Oostenrijkse wijnen

Affiche ter promotie van Oostenrijk als wintersportland
Aan het begin van de proefavond met allemaal verpakte flessen is het maar gissen wat we proeven. Maar nu terugkijkend naar de proeflijst, vind ik dat Berry Marinusse ons een slim gecomponeerde proeverij heeft voorgeschoteld. Op papier mooi, maar ook op de tong. Laat dat maar aan Berry over. Kritische noot is dat we de witte wijnen te jong proeven (kindermoord). Na ‘pink bubbels’ van Leo Hillinger proeven we twee grüner veltliner, twee riesling, twee rode wijnen met een piraat om af te sluiten met twee zoete wijnen. Topwijnen uit Oostenrijk, allemaal goed voor een 90+ score in Falstaff Weinguide. Na een fraaie filmfragment van Jancis Robinson over de Oostenrijkse wijnbouw gaan we snel aan de slag.
Fritsch Grüner Veltliner 2011 Schlossberg 1e Lage
Zeer fruitige wijn uit het wijngebied Wagram met mineralen in de neus. Gerard ruikt citroen, Kees een tikje honing en amandelbitter. Elegante wijn met sappige zuren en goed concentraat. Dit is een serieus glas met fraai citrus in de smaak. 94P/F
Nigl Grüner Veltliner 2011 Alte Reben
Voor mij op dit moment de mooiste witte wijn van de avond. Een schitterende neus met jasmijn, meloen en Turks fruit. Milde aandronk en – staat in mijn aantekeningen: ‘verrekes’ lekkere zuren van fruit. Perfecte harmonie en echt een geweldig glas. Ogenschijnlijk licht maar met de kracht van een Coryphée balletdanseres.  94P/F
Prager Riesling 2011 Federspiel Steinriegel
Hartendief van Berry. Sebastian ruikt honing, Paul bloemen. Ik ruik mineralen en honing, de neus is sterk mineralig, citrus in de smaak met flinke zuren en een strak bitter. De neus vind ik op dit moment mooier dan de smaak. 91P/F  Deze fles staat naast Knoll Loibner Riesling 2011 Federspiel, die kurkdroog en strak-zuiver is met enorme verfijning. De neus komt pas na uren los.
Kirnbauer 2009 Zweigelt Girmer Burgenland
Frank noemt dit een interessante wijn – en dat is het. Hij ruikt stal en pruimen. Nello noemt de wijn sappig met goede zuren. Mijn aantekeningen: Mon Cherie chocolade, cederhout en pruim. Een fluwelige aandronk met mineralen. Goede balans.
Gager Quattro 2009
Wijn met hip etiket, gemaakt van – dat laat zich raden – vier druivensoorten: cabernet sauvignon, blaufränkisch, zweigelt en merlot. Hartendief van Berry. Henk prijst de wijn als complex, zeer fraai bessensap, evenwichtig en met goede tannines. Rick ruikt sigaartabak en pruim. 95P/F
Kracher 2009 Beerenauslese Cuvée
Wat is het altijd mooi als een wijn niet alleen zoet maar gebalanceerde zoeten/zuren heeft. Deze wijn heeft Botytris-in-het-kwadraat, echt heerlijk! Abrikoos en amandel in de smaak. Volstrekt evenwichtig en lang nahangend. Zo’n gelukswijn is dit – OLH op de kniëen danken, zo’n wijn.
Naast de witte dessertwijn staat een curieuze Kracher Zweigelt 2009 Auslese met aardbei en rozen in de neus, veel soepele rondeur en een bittertje. Moet een droom zijn bij aardbeidesserts.
Van de piraten verdient de Beaujolais Villages 2009 Opale du domaine de Thulon vermelding, die naast de Kirnbauer stond. Briljante keuze van Berry. Deze Beaujolais is a-typisch met enorm concentraat (25 hl/ha) en een waanzinnige neus: zoethout, chocolade, kruiden en kreupelhout. De Oostenrijkse topwijnen zijn uitmuntend. 

zaterdag 15 september 2012

Wijnen uit de Lot: waarom zoveel cuvees?

Een visie op Cahors van de onvolprezen striptekenaars Dupuy et Berberian
In geld, in vrouwen en in wijn, is deugd en vreugd, maar ook venijn. Zegt het spreekwoord. Laten we eens stilstaan bij de bedrijfskundige kant van een wijngoed runnen. Neem nou Clos Triguedina, een familiebedrijf in Cahors, waarvan we al eerder prachtige wijnen proefden, zoals de Prince Probus 1995 en 1998. Clos Triguedina beslaat een terrein van zo’n 65 hectare. Eigenaar is Jean-Luc Baldès, de zevende generatie van dit familiebedrijf. Hij studeerde af in Beaune en werkte als manager op Château Coutet in Barsac.In 1991 volgde hij zijn vader op en in 1995 werd hij door Gault Millau uitgeroepen tot beste Franse Wijnmaker. Er worden maar liefst een tiental cuvees gemaakt op dit domein. Dimph en Jac Oerlemans lieten ons deze avond de nieuwe mousserende Buls Rosé gemaakt van malbec druiven proeven, de droge witte wijn en de zoete wijn van chenin blanc. Als Triguedina alleen een rode wijn zou maken, zijn wijnliefhebbers al volmaakt gelukkig. Toch is die wijn er in verschillende varianten, bijvoorbeeld om de druiven van oude percelen (vieilles vignes) goed tot hun recht te laten komen. Met grote prijsverschillen. De gewone rode wijn kost op het domein 16 euro, Prince Probus 30 euro en er is een prestige cuvee New Black Wine van 50 euro. Uit de fiches technique van het domein leren we dat Clos Triguedina bestaat uit 75% malbec, 20% merlot en 5% tannat van 30 jaar oude wijnstokken. Helaas staat de opbrengst per hectare er niet bij. Prince Probus is 100% malbec, net als de New Black Wine, waarvan staat aangegeven dat deze wijn 20 tot 30 jaar bewaard kan worden. De speciale cuvees zijn liefhebberswijnen. Ik kan geen andere dan bedrijfskundige redenen bedenken om ook witte wijn, rosé en zelfs mousserende wijn te gaan maken – er moet geld in het laatje komen. De droge witte wijn vind ik sappig en prettig, een terraswijn. Lekker, zeker, maar niet bijzonder. Dat geldt ook voor de Buls bubbels. Onder wijnliefhebbers is er vaker discussie over de vraag of een domein er nou goed aan doet om één uitstekende wijn te maken, of te werken met speciale cuvees. Deze proefavond kunnen we die vraag ook stellen en beantwoorden aan de hand van de wijnen van Triguedina en Eugenie.
Montplaisir Blanc 2011, vin de pays de Lot
Ik vind deze witte wijn van chardonnayen viognier een klasse beter dan de droge Sec du Clos van Triguedina gemaakt van dezelfde druiven. En als dat dan zo is, dan vraag ik me af: waarom maakt zo’n gerenommeerd domein die eenvoudige witte? Dat moet toch zijn om geld in het laatje te brengen? Enfin. Hier ruik ik jasmijn in de neus, mooie fruitrondeur in de mond, méér verfijning, elegantie en een hoge zuurgraad. De wijn hangt na. Jac geeft toe niet altijd het plezier in biologische wijnen te proeven, maar in deze dus wel!
Château Eugéníe van de familie Couture (klik hier om naar de mooie website te gaan) heeft vier series rode Cahors wijn. De Tradition is gemaakt van 80% malbec en 20% merlot en een gemiddelde opbrengst van 50 hl/ha. Deze wijn is zelfs bag-in-box beschikbaar. Bij Cuvee Pierre Le Grand varieert de verhouding tussen malbec en merlot per jaar en is de opbrengst net iets minder, 45 hl/ha. Cuvee Reserve de l’Aïeul is genoemd naar grootvader en ook hier varieert de verhouding malbec en merlot en gaan we naar iets meer concentraat, 40 hl/ha. Haute Collection is gemaakt van 100% malbec en een lage opbrengst van 25 à 30 hl/ha. Deze wijn moet het plus ultra nectar van het domein zijn, de fles voor feestelijke gelegenheden, want ook flink kostbaarder. Proeven we dat ervan af? We gaan het zien. Dimph en Jac laten ons wijnen proeven uit de laatste drie serieus.
Château Eugéníe 1995, Cahors, Cuvee Reserve de Tsars
Hartendiefje van Dimph. Gemaakt van 85% malbec en 15% merlot. We proeven deze wijn naast dezelfde cuvee van 2001. Ik ben reuze enthousiast over deze uitgerijpte wijn met een bruin belegen kleur. Fijne stallucht met wat salmiak tonen. Enorm fluwelige rondeur, trekt nog een beetje maar is duidelijk wel op het toppunt van rijpheid. Ook iets van lijm en zoethout. Een fantastisch mooi glas wijn. Claartje ruikt mineralen, vleesjus en inkt. Jan kreupelhout, aarde en champignons, bramen en bosbessen. Complexiteit van jewelste dus.
Château Eugéníe 2002, Cahors, Cuvee Reserve de l’Aïeul
Hartendiefje van Dimph. Ook hier 85% malbec en 15% merlot. We proeven van deze cuvee 2003, 2002 en 1992 naast elkaar. Als grootvader van bovenop een wolkje naar beneden kijkt, zal hij tevreden zijn over deze tien jaar geouderde wijn. Nello ruikt getoast hout, hazelnoot en typeert de wijn als elegant met zoet fruit. Ik zet al twee *-sterretjes in mijn notitieboek bij de neus alleen: ontzettend mooi, heel rijke neus met veel ceder- en kreupelhout. Fluwelige rondeur in de smaak met een prachtige balans. Een droomwijn om in de kelder te koesteren.
Château Eugéníe 2006, Cahors, Haute Collection
 
Sebastian ruikt pruimen en stallucht. Gerard benoemt rijp zwart fruit, fruitige aanzet in de smaak en de mooie concentratie in de wijn. Mijn aantekeningen: aangename neus met rood fruit. Rondeur in de mond, een erg mooie sappige smaak met – jawel, daar is ie weer – fluweeltoets.
Château Eugéníe 2002, Cahors, Haute Collection
Ondanks dat deze wijn vier jaar ouder is, drinkt de 2006 nu beter. Mijn oordeel: dit is een kindermoord, we drinken de wijn te jong. De mond trekt echt bij elkaar. Nu zal enkele uren in de karaf de wijn véél toegankelijker maken… een oplossing is altijd wel te vinden. Sebastian benoemt de grondsmaak in de wijn. Gerard is onder de indruk van de fruittonen. Noël waardeert deze wijn meer dan de 2006, die hij commercieel noemt. Mijn aantekeningen: rubber in de neus en bakken met fruit, ook tonen van gestoofde pruimen. De wijn is te jong in mijn ogen. Bij langere in het glas staan ontwikkelen zich koffie en cacao in de neus. De wijn hangt heel lang na. Zeer benieuwd hoe deze wijn over twee, drie jaar zal zijn.
Le moelleux du Clos 2011, vin de pays du Comté Tolosan
Wijn gemaakt van 100% chenin blanc druiven die zijn aangeplant in 1994. Waar de droge variant een fijne terraswijn is en de mousserende rosé een leuk curieus aperitief, daar biedt deze wijn meer diepgang om het glas opmerkelijk te maken. Een explosie van perzik en abrikoos in de neus, aangevuld met amandelen. Dat zet zich door in de zachte aandronk en een harmonieuze smaak. De wijnen van Clos Triguedina worden geschonken op het Elysee, het presidentieel paleis, in de Franse senaat en de Assemblée Nationale. Dat is altijd mooi om erbij te kunnen vertellen aan vrienden die je dit glas schenkt. Je schenkt een wijn met een verhaal.

vrijdag 7 september 2012

Onbeholpen worstelen om wijn onder woorden te brengen, de werkavond

A dirty mind is a joy forever. Rare jongens, die wijnproevers
Wijn onder woorden brengen. Als het goed gebeurt, vergroot dat het genot. Dan proef je zélf ineens wat de ander benoemt. Ja verdorie… herfstbos, inderdaad. Vanille, nu je het zegt! Eucalyptus, daar was ik nooit op gekomen. Beste lezers, dan voelt een wijnproeverij zó goed. Het gekke is dat je wijn veel beter onder woorden kunt brengen als je vaker proeft, en ook echt wat minder goed als je onnadenkend het edel vocht nuttigt. Na wekenlang vakantie is de werkavond van de sociëteit een feest van herkenning. Fijn om wijn- en proefvrienden te zien, bij te praten. Het héét werkavond en werken is het. Zestien wijnen stonden op tafel en ondertussen heten we nieuwe leden welkom, maken we het proefprogramma en geeft de penningmeester een overzicht. Het is wennen om wijn weer zorgvuldig onder woorden te brengen. Je bent dat een beetje verleerd. Een vraag als 'Hoe proeven mineralen?'maakt dat we nu met de mond vol tanden blijven zitten. Wat ongelofelijk goed dat we weer gaan wijnproeven. Scherp moeten definiëren wat we proeven. En zo ons proefgenot vergroten. Laat maar komen die dialoog in de komende weken.
Sommige wijnen zijn een voorbode van de proeverij die komen gaat. Daar hou ik erg van. In dit verslag daarom aandacht voor deze wijnen.
La Treille du Roy 2011, vin de pays, houtgelagerde chardonnay uit de Lot
Een dikke wijn met hazelnoot in de neus en veel hout, zegt Kees. Claartje noemt de wijn stevig. Ik vind het bouquet stuivend en floraal, de smaak is strak en met een duidelijke mineraaltoets. We proeven dit seizoen wijnen uit de Lot.
Forstmeister Geltz-Zilliken, Saarburger Riesling 2009 Rausch Grosses Gewachs
Zeer verfijnde wijn met een kruidentoets, in mijn aantekeningen staat ook Turks Fruit, licht prikkelend ultiem elegant met een fraai bitter zuurtje in de afdronk. Mooiste witte wijn van de avond.
Bibacchus 2001 Petite Arvine, Valais Zwitserland, Terrasses du Rhône
Pittige witte wijn met goede balans, florale neus, aangename bitters. Die Zwitsers kunnen het ook wel, wijn maken. Zelfs met curieuze druiven. Een voorproefje van de Eigen druif eerst proeverij.
Leo Extreme 2006 Pinot Noir, Pfalz, German Hill
Ik heb veel compassie met onze nestor, die op de blunte vraag ‘Hoe proef je nou mineralen?’ drie seconden nadacht en toen schouderophalend antwoordde met ‘Hoe voelt neuken?’. Aan het eind van het seizoen doen we dat zeker niet meer. Nu was het worstelen om onder woorden te brengen wat mooi is. Wat een orgastisch gevoel geeft. Deze wijn? Aaah, lekker! Mooie pinot neus en ook iets van een zweterig, klam bed: mineralen. Liefelijke wijn, prettige vanille, tertiaire tonen, zachte aandronk. Volgens sommigen te oud, voor liefhebbers van belegen wijnen een genot. Een voorbode van de Woas ist des proeverij, gemaakt door een Oostenrijkse wijnboer.
Pactus 2008, Lisboa
Zes maanden heeft deze wijn gemaakt van 100% Touriga Nacional gerijpt op hout. Het is de wijn die ik steeds openmaak als ik vrienden wil laten proeven wat Portugal in zijn mars heeft, zei Ricardo. Veel fruit in de neus, mooie morelkers, volstrekt aangename balans en harmonie. Jan ruikt chocolade en mineralen. Claartje ruikt koffie en benoemt de rondeur in deze wijn. Net als Paul trouwens die ook de concentratie prijst. Deze fles is de voorbode van de Portugese regio tegen regio proeverij.
Brunello di Montalcino 2004, Donatella Cinelli Colombini Prima Donne
Klassiek glas wijn met cederhout, bramen, pruimen, herfstbos, mint en chocolade. Soepel aanzet, elegant en toch ook nog duidelijke tannines. Mineraliteit en vuursteen. Finessevolle wijn. Een voorbode van de Kelderschatten proeverij.
Voor de secretaris deze proefnotities aan het papier toevertrouwde bladerde hij nog eens door het jubileumboek dat in 2005 verscheen. Daarin werd in een nieuwsbrief van begin jaren tachtig vorige eeuw gerept over een vruchtbare werkavond. Er werden positieve op- en aanmerkingen geplaatst bij de te grote reeks wijnen. Ja lezers, te grote reeks wijnen. Toen al! Het kan verkeren. We gaan in ons nieuwe seizoen kritisch kijken naar de aantallen wijnen per avond. Liever wat  minder flessen bij een blijvend hoog niveau.  En véél aandacht voor het verwoorden van de wijnen. Dan kunnen we daar veel plezier aan ontlenen. Uit de begintijd van de sociëteit stamt de anekdote van de pastoor die op huisbezoek vroeg: ‘U schijnt een zwak voor drinken te hebben?’. ‘Integendeel’, zei de huisvader, ‘het is mijn sterke punt.’