Chassagne Montrachet: klassieke wijnen met diepgang

Wijnplukkers maaltijd in Chassagne Montrachet

Witte Bourgogne!  Het is een klassieke wijn, zo’n wijn die altijd pleziert, indruk maakt. Een digitale hug voor Bertram van Zwol die deze proeverij samenstelt. Wat mij betreft hebben we ieder seizoen een witte Bourgogne proeverij – oproep aan de leden. Ik vind witte Bourgogne een wijn met klasse. Geheel in stijl tik ik dit verslag met de rustgevende klanken van Kiri Te Kanawa (Ave Maria van Fauré, Panis Angelicus van Gounod), bijna bezwerend om het genot verder voort te zetten. Chassagne Montrachet is een gemeentelijke appellatie tussen de dorpen Puligny Montrachet en Santenay. Nog maar een generatie terug werd in dit dorp voornamelijk rode wijn gemaakt. De witte Premier Crus van Chassagne Montrachet kunnen schitterend zijn met veel diepgang. Ze winnen het van de rode wijnen in kwaliteit. En dus uiteindelijk ook in prijs. Geen wonder dat de wijnboeren chardonnay om- en aanplanten. In 2009 was er 1.400 hectoliter rode Premier Cru tegen 4.500 hectoliter witte Premier Cru. Bij de gemeente AOP wint rood het nog net. Het zijn populaire restaurantwijnen, zegt Bertram, vooral in Frankrijk zelf.

Chablis Montmains 2009, Premier Cru, Jean Paul et Benoit Droin

Een Chablis als indrinker. Ik laat wat in het glas staan en ruik er gedurende de proeverij steeds even aan. Dan aan het eind van de proeverij gaat die Chablis nog eens over de tong. En ben ik overtuigd van de woorden van Bertram (altijd kritisch zijn met wat wijnkopers beweren, ha!): dit is top, niveau Raveneau maar zonder die prijs, kan lang opgelegd worden en ja, dit is dus een heuse trouvaille. Bloemig bouquet, prettig rokerig en daardoor herkenbaar chardonnay, later ook mineraliteit. In het glas blijven die bloementonen niet alleen hangen, ze worden wat expressiever, de wijn wint aan kwaliteit met beluchting. De wijn heeft goed concentraat, lekkere frisse zuren, een mooi bittertje en fijne spanningsboog. Is er dan niks negatiefs te vertellen over de wijn? Jawel, een ding, er is te weinig van de wijn. Het is een draak van een wijn voor wijnverkopers, want er is niets zo erg als een klant die je net hebt overtuigd ‘nee’ te moeten verkopen. Ieder flesje van deze Chablis siert de kelder, beste lezer. Het chagrijn van Bertram over het nadeel dat er zo weinig is van deze wijn, staat niet in de weg dat hij dit zijn ‘hartendiefje’ noemt.

Daarna proeven we twee Chassagne Montrachet van verschillende jaren van Coffinet Duvernay, een Saint Aubin uit de buurgemeente naast een Chassagne Montrachet, twee Chassagne Montrachet om af te sluiten met een vergelijking tussen een rode Saint Aubin en een rode Chassagne Montrachet. Met een voor wijnliefhebbers aangename uitdrinker: Rivesaltes Ambr.

Chassagne Montrachet, Les Blanchots Dessous, domaine Coffinet Duvernay

2008

Deze wijn is gemaakt op mineraliteit. Seringen in de neus, hazelnoten, tikje groen nog. Een sappige smaak met niet dominante zuren, een fijne wijn.

2007

Een ander jaar en een flesjaar meer rijping geeft een neus die verrassend veel stuivender is, pioenroos, boter, bloemig, prettig en jazeker, een zich ontwikkelende stallucht. Deze wijn is voor mij wat meer op fruit gemaakt, mollig en sappig van smaak.

Saint Aubin 1er Cru 2008, Les Murgers des Dents de Chien, F et D Clair

Deze wijn prefereer ik boven de een jaar oudere Chassagne Montrachet van Fontagne Gagnard. Bertram plaatst een AOP zonder meer, naast een Premier Cru uit de nabuurgemeente. De neus heeft enige complexiteit: banaan, mint, perzik, hooi en romig (Berry), zilt zeewier en later grapefruit (Paul), hout en mineralen (Toos). Mijn aantekeningen: mineraliteit, wat vanille, de wijn is vief en levendig, met veel spel. Frisse zuren.

Chassagne Montrachet 2007, Les Caillerets, Marc Colin

Hier komen we in de categorie feestwijnen, door de complexiteit en last but not least de prijs. Een liefhebberswijn voor iemand die een (niet te groot) prijsje heeft in de postcode- of staatsloterij. Rick benoemt peer, perzik en bloemen, Gerard houdt het op citrus en drop. Noël roemt het evenwicht in deze wijn. Onze proefkampioen heeft gelijk. In mijn aantekeningen lees ik: alles klopt. Jasmijn in de neus, een heel verfijnde neus. Op de tong fijne zuren, een heel harmonieuze en verfijnde wijn, die ook dat lekkere botertje in de neus heeft. Hangt bovendien heel lang na. Ik dacht te bemerken dat Bertram (die een zekere bravoure niet vreemd is) onder de indruk is… en ons op het hart drukt om toch vooral goed te proeven. Dat is niet aan dovemansoren gezegd. Voor mij is dit dé wijn van de avond.

Chassagne Montrachet 2009, Grandes Ruchottes 1er Cru, Bernard Moreau

Ik krijg een wat verwonderende (of is het vernietigende?) blik van Bertram als ik zeg dat deze wijn wat complexiteit mist in vergelijking met de vorige. Deze wijn heeft what-you-see-is-what-you-get, en dat is heel wat, beste lezers. Hazelnoot en druiven in de neus, peer ook. Boersere smaak dan de vorige wijn. Maar dat alles gezegd hebbend: hier doe je mij beslist een plezier mee!

 Chassagne Montrachet 2009, La Cardeuse 1er Cru (monopole), Bernard Moreau

Een blockbuster zegt Kees van deze rode wijn, en dat ben ik totaal met hem oneens. Hij ruikt bramen, leer en pruimen. Ik ruik toffee en het karakteristieke vanille van een wijn die is opgevoed op nieuw hout, hmmmm, dat ruikt zo lekker… RIJK! Paarse kleur nog. Een wijn met rondeur, een pleaser met inhoud, gewoon adembenemend lekker. Hangt bovendien na. Een droom van een lunchwijn op zo’n zomerse dag dat je buiten kunt lunchen, de hele wereld de wereld wilt laten zijn en denkt: genieten vandaag. Lekker puh.

Een mooie Bourgogne avond. 

Méér van Mas: wijnen van domaine Paul Mas

Fameus affiche van Cassandre

Wijn maken is één ding, wijn verkopen weer iets anders. Waar wijnbouwers ziel en zaligheid leggen in het werk in de wingerd, zwoegen bij de vinificatie, de wijn vertroetelen bij het opvoeden… als de wijn vervolgens niet verkoopt, is het werk niet doelmatig. Hans van der Horst heeft een proeverij gemaakt van wijnen van Paul Mas, een verkooptalent. Oorspronkelijk was het domein 32 hectares groot; inmiddels bestaat de onderneming uit 320 hectares eigen wijngaarden en heeft het bedrijf ook 800 hectares onder contract. Dat betekent dat er jaarlijks 4 tot 5 miljoen flessen Paul Mas (of met een andere benaming) over de toonbank gaan. Voor het label Arrogant Frog heeft de onderneming zelfs een Nederlandse website. Door een combinatie van ecologisch verantwoorde wijnbouw in combinatie met een Nieuwe Wereld stijl van wijnmaken haalt Paul Mas het beste uit het terroir, zo claimt men. Wij nemen de proef op de tong.

Bij de witte wijnen proeven we een viognier 2010 (hint van vanille, jasmijn, goede zuren) en een chardonnay 2011 (eleganter, iets voller, verfijnde neus en lekker bittertje in de smaak).

Les Faisses, Chardonnay 2010 Limoux

Goudkleurige zweem, fruitvolle en volle smaak, zegt Gerard. Nello prijst de mineraliteit, Kees noemt de wijn bloemiger dan de chardonnay-zonder-meer. Ik vind dit vooral een heel serieus glas met veel stevigheid en bitter-achtige zuren. Mooi gemaakt!

Arrogant Frog 2010, vin de pays d’Oc

Kees vind dat de wijn iets deftigs heeft, dat zullen de Britten die de Fransen graag voor ‘Arrogant Frog’ uitsch…..wel passend vinden. Op de website heet maker Jean-Claude Mas echter de ‘nederige’ wijnmaker. Dit is gewoon een lekker glas: met wat leer, zoethout en drop in de neus. Maceration Carbonique zónder yoghurt-associatie, zegt Noël, en dan heb je vooral veel fruit in de neus. Lekkere framboos. Dit is een sappig glas wijn, een echte thuiskomwijn. Krijg je dit na een dagje werken in het glas, zit je op balkon of in de tuin… dan kom je weer heerlijk tot jezelf.

Paul Mas 1892, Pays d’Oc 2010

Met deze wijn brengt de maker een ode aan zijn opa. Die staat met oma dan ook afgebeeld op het etiket, een grappige wijn voor filatelisten. De opbrengst bedraagt 42 ha/hl. Van carignan, grenache noir, grenache blanc, syrah, cabernet, merlot en mourvedre. Dat klinkt mij als veel druiven in de oren, maar ach… in Châteuneuf du Pape gaan ook veel druivensoorten en dan komen er harmonieuze resultaten van. Ik zet meteen twee *-sterren in het proefschrift, want de wijn heeft een mooie neus van Mon Cherie chocolade en tabak, mocca en een jodiumzweem. Gerard merkt een zoetje op in de aandronk. De wijn is sappig, aangenaam en heeft een hele goede balans.

Het oorspronkelijke domein van Paul Mas in Pezenas

Château Crès Ricards 2009, Coteaux du Languedoc

Als ik het goed begrijp, was dit een domein van een wijnboer die zelfstandig niet meer echt goed rond kon komen, en heeft Paul Mas dit domein aan zijn bezit toegevoegd door aankoop. Wijn gemaakt van syrah en grenache. Een serieuze open neus met rood zomerfruit die ik als ik de neus wat langer in het glas steek als ‘kers’ definieer. Man, wat een bek vol wijn krijg je bij de eerste slok! Warm, soepel, mooi. Nello determineert een jamachtige toets. In mijn boekje staat: past goed bij eendeborst met rood zomerfruit.

Château Paul Mas 2010, Clos des Mûres, Coteaux du Languedoc

Kijk, en dit is dan net weer iets beter. Complexer, rijker en van hoger niveau, zegt Nello. Wil ruikt wat munt, Noël krijgt associaties van paard. Ik heb ook ‘stal’ in mijn aantekingen staan en morelkers. Cacao en vanille, En een licht stinkertje. Enorm concentraat, dit is power: een wijn met veel kracht en fluwelige handschoenen.

Mas des Mas 2006, Grés de Montpellier, Languedoc

Een wat meer gerijpte wijn, om te beoordelen of de wijnen mooi uitrijpen? Geëvolueerde kleur en een neus met zowel kreupelhout als zoethout. De wijn is nog straf, vind ik, smaak met veel laurierdrop.

Fijne proeverij van Languedoc wijnen.  

Cru de Beaujolais: een lievere vrouw en trouwere vrienden!

Wijnaffiche

De schrijver Gabriel Chevalier schreef de roman Clochemerle die zich afspeelt in de Beaujolais. Er is een prachtig klein fragment op you tube te zien, waar we een romantisch beeld zien van het oude Frankrijk en specifiek het mooie Beaujolais gebied, klik HIER. De roman is een pleidooi om meer Beaujolais te nuttigen. De stelling in de roman is: “hoe meer Beaujolais men drinkt, des te liever je vrouw wordt, des te trouwer je vrienden, des te bemoedigender de toekomst en des te genietbaarder het mensdom.” Voilá, wie wil dat nou niet?   

Wijndrinkers zijn waarheidzoekers. We willen de verschillen doorgronden tussen wijnen en wat de redenen zijn van die verschillen. Wat maakt een Moulin-a-Vent nou zoveel verschillend van een Chiroubles? De druif is hetzelfde, gamay, dus daar kan alleen een leeftijdverschil van de wijnstokken meespelen. Of de grond natuurlijk, van verschillende terroirs komen verschillende wijnen. De beroemde wijngaard Clos de Vougeot uit de Bourgogne heeft zes terroirs! En niet te vergeten de wijnmaker, die kan flinke invloed doen gelden. Peter van den Ende treft in Frankrijk een volledig gamma Cru de Beajolais van één propriétaire-eleveur, Louis Tête, en twijfelt geen moment. Dat is een proeverij. Als de wijnmaker en de druif dezelfde zijn, moeten we de verschillen tussen de terroirs het beste kunnen proeven, stelt Peter. Het is een redenering waar geen speld is tussen te krijgen. In de proeverij staan ook nog enkele piraten én we proeven een uiterst curieuze uitdrinker.

Beaujolais Rosé 2010, Louis Tête

Zalmkleurig, een zweem van framboos in de neus, sappige wijn met mooie afdronk.

Beaujolais Blanc 2009, Louis Tête

Blind geproefd naast  een Bourgogne Blanc van Desertaux Ferrand en Bourgogne Aligoté van Fr. Buffet vind ik dit de mooiste wijn – maar ik was een van de weinige porevers met die mening. Rokerige neus, smaak met wat rondeur, frisse zuren en goede body. Ik geef de voorkeur aan deze wijn vanwege de mooiste balans van de drie wijnen.

Chiroubles 2010, Louis Tête

Deze uiterst vriendelijke lichtgewicht Cru krijgt van mij deze avond de hoogste score. Ik vind het een OER-type Gamay. Swingend in het glas, een sappige en lichte spring in het veld , héél zacht glas wijn, is een volmaakte lunchwijn – zeker voor iedereen die ’s middags nog moet werken. Dimph ruikt viooltjes, karakteristiek voor Chiroubles. Levensvreugde in het glas.

Brouilly 2009, Louis Tête

Bloemetjes in de neus, de neus vind ik in eerste instantie mooier dan de smaak, maar iets later kom ik daar op terug. Een goede balans, lekker zacht. Niet iedereen waardeert het glas, Nello noemt het een voorbeeld van te veel zuren. Paul ruikt gerookte ham. De karakteristieken van Brouilly (zwarte bessen, frambozen en pruim) ruik ik niet terug.

Chenas 2009, Louis Tête

Gerard ruikt framboos en benoemt een pittig zuurtje. Ik vind dit glas een diepe kleur hebben en ik ruik wat kreupelhout en banaan. Aangenaam glas wijn in de mond door inhoud en rondeur. Gul glas.

Moulin a Vent 2010, Louis Tête

Hartendiefje van Peter van den Ende. Aalbesjes, goede rondeur en veel kracht.

De conclusie dringt zich op dat de ultieme verschillen tussen de Crus in deze proeverij – ondanks de sluitende verstandelijke redenering - toch moeilijk naar voren komen. Het blijft uiterst boeiend, dat wijnproeven.  De wijnen missen complexiteit en lijken tamelijk veel op elkaar, de een heeft wat meer rondeur, de ander wat meer bouquet, maar om nou te zeggen dat de Cru-karakteristieken helder naar voren komen… nee, dat niet. Een deel van deze wijnen heeft bovendien voor Beaujolais een wat kleine neus, ze zijn niet zo expressief.

Michel Schneider 2008 Dornfelder Rosé Eiswein, Rheinhessen

Ik kan me niet herinneren ooit een eiswein van dornfelder te hebben geproefd. Dit is een uiterst curieus glas wijn. De druiven werden geoogst bij -7 graden Celsius en ook bevroren geperst. Hierdoor krijgt de wijn een enorme extractie, de essentie van de druif gevangen in de wijn. Ik ruik en proef veel caramel en toffee in combinatie met een prettig hoge zuurgraad - dat hebben alle eisweinen. Blijft lang hangen in de mond. Mooi bij de blauwkaas van Paul. Dit is een mijmerglas, om stil van te genieten op een moment voor jezelf. Curieus en opmerkelijk!

Bewuste keuze proeverij: de beïnvloeding van ons brein

Wijnaffiche

Wijn kiezen, dat doen we helemaal niet zo bewust. Dat weten de lezers toch? Wie in de supermarkt voor een groot rek met wijnen staat, kijkt wáárvan de meeste flessen zijn verkocht. Want die zal wel goed zijn. Wie in voorkoop wijnen wil bestellen (ze liggen dan nog op fust in Frankrijk) kijkt naar de Robert Parker of Jancis Robinson punten. Een wijn met 86 punten zal minder goed verkopen dan een wijn met 94 punten. En dan de reclametaal. Want die heeft óók sterke invloed! Dit is de lekkerste Chablis die ik ooit heb gedronken. Uitgeroepen tot ’s wereld beste Cava. Als we dat horen, krijgen we ineens een wijn met een verhaal. Dat schenkt beter uit aan vrienden. Gerard van Avendonk componeert een proeverij rondom het thema ‘bewuste keuze’. In de proeverij zitten ook wijnen die op biodynamische wijze zijn gemaakt. Soms staat dat op de fles. Soms kiest de wijnboer ervoor om dat niet te vermelden, ‘die vindt het vanzelfsprekend’.  Omdat wij blind proeven, waarderen we de wijn met de tong. En dan kom je soms voor rare verrassingen.

Neem nou de indrinker. ELYSSIA Pinot Noir Brut, een Cava van druiven die groeien ten zuidwesten van Barcelona. Dit is dus die Cava die werd uitgeroepen tot beste Cava ter wereld. Ik hoor véél proevers aardige commentaren geven bij de wijn. Mijn aantekeningen zijn nogal kleintjes: groffe mousse, nauwelijks neus, matig glas. Voor de prijs van deze wijn koop ik liever twee mooie Prosecco’s. Zeker weten doe ik het niet, maar stel dat deze indrinker ‘open’ was geschonken. En we horen ondertussen het verhaal over de Beste Cava ter wereld. En de officiële proefnotitie: zwart fruit met heerlijke frisheid en zachte afdronk. Mogelijk zou mijn brein het dan een verduveld lekker glas vinden. Want die grijze cellen laten zich graag beïnvloeden.

We proeven steeds twee wijnen naast elkaar. In de eerste serie een Franse Menetou Salon (waar mijn voorkeur naar uitgaat) naast een superexpressieve Nieuwzeelandse Marlborough (waar veel andere proevers voor kiezen). De wijnen van sauvignon blanc zijn fris en sappig. Mogelijk kiest mijn brein voor die Franse wijn omdat ik die smaak veel beter ken.

In de tweede serie twee 100% chardonnay.

Blason de Bourgogne, Montagny 1er Cru 2009                                             

Neutrale neus met een vage impressie van brandnetel. Ook veel hout, dit is een wat vettige wijn, met rondeur in de mond en amnadelbitters in de afdronk. Hangt lang na. Goede prijs/kwaliteit verhouding. Verdienstelijk glas en mijn voorkeur.

Vaudon Chablis 2010, Drouhin

De Chablis waarvan de inkoper zegt: de mooiste Chablis die ik ooit heb gedronken. Ook de wijn die bio-dynamisch is gemaakt, met alleen maar handwerk in de wijngaard. Dat zijn allemaal details die bij het ‘open’ schenken van de wijn onze zintuigen op scherp zet. En ook hier zijn mijn aantekeningen na het blindproeven kleintjes: Houtrijping. Hoge zuurgraad. Mist wat natuurlijke charme.

In  de derde serie staan drie chardonnay wijnen: een uit Zuid Afrika, een uit Argentinië en een uit Italië.

Lanzerac Chardonnay 2010, Stellenbosch Zuid Afrika

Toos noemt de neus fijn, ze ruikt tropisch fruit en een zoetje in de vettige smaak. Noël benoemt de neus als expressief met exotisch fruit. Mijn aantekeningen: goudzweem, boenwas en viooltjes in de neus, dit is een volle wijn met veel alcohol. Botertje. Krachtpatserig glas wijn.

Planeta Chardonnay 2008, Sicilië

Voor mij de beste witte wijn van de proeverij. Hans noemt de wijn geparfumeerd, Toos geeft kruidig als omschrijving en Noël ruikt boenwas. Ik omschrijf de kleur als oud goud en ruik een combinatie van afwisselend mango, banaan en roomboter. De smaak is rijk en voluptueus.

Dat brein van ons gaat dus gewoon met ons op de loop, afhankelijk van de omstandigheden. In de eerste rode serie gebeurt het opnieuw. Er staat een wijn van grotendeels merlot uit Saint Emilion: Château Franc Bigaroux, Grand Cru, jaargang 2006. Mijn aantekeningen zijn prima, maar ik heb geen *-sterretjes bij de wijn gezet. Na onthulling zie ik dat ik dezelfde wijn uit 2005 na een eerdere proeverij heb gekocht om in de kelder op te leggen. Die eerdere jaargang vond ik dus met zekerheid mooier dan deze. Paul noemt de wijn inktig, Claartje ruikt anijs en Martin benoemt in de wijn drop en tannine. Mijn aantekeningen: expressieve neus met kruidnagel, warm. De smaak is moeilijk, hoge zuurgraad.

Valdivieso Syrah Reserva 2007, Chili

Paarse rand nog, een impressie van paprika in de neus. Klassieke smaak met hoog concentraat. Een wijn die niet zo ‘meegeeft’ staat in mijn aantekeningen. Hans benoemt dat de wijn qua body en balans wat meer brengt dan de volgende wijn, Toos ruikt cassis en chocolade, jam; Noël noemt de wijn ‘net niet fijnzinnig’. En daar kan ik het helemaal mee eens zijn, de volgende wijn heeft veruit mijn voorkeur.

Planeta Syrah 2007, Sicilië

De mooiste rode wijn van de proeverij. Diepdonkere kleur, zwart bijna. Klassieke neus met cassistonen, mocca en chocolade. Zwoele aandronk en héél veel inhoud. In mijn aantekeningen staat dat de wijn uit een warm land moet komen. De smaak is een tikje opdrogend. Al determinerend zou mijn wild guess zijn uitgekomen op malbec uit Argentinië. Niet dus.

Gerard heeft drie prachtige oude sherrys als laatste serie, dat is ontzettend leuk want zo vaak proeven we die niet.  De amontillado komt voor mij in de serie niet tot zijn recht (wat scherp), maar de andere twee zijn werelds!

Sandeman Royal Corregidor, Rich old olorosso, 20 years

Nootjes, toffee, abrikozentonen. Mooie rondeur en goed concentraat.

Sandeman Royal Ambrosante, old solera Pedro Ximenez, 20 years

Fluwelige rondeur, zéér harmonieus. Dit is nectar om te drinken met een compleet smaakgamma van krentjes, basterdsuiker, pruimedanten, vijgen en caramel. Grootse sherry. Drie *-sterrenwijn. Om stil van te worden.

Een boeiende proeverij om nog eens aan terug te denken. Vóórdat we aankopen doen. Op het moment dat we aankopen doen. Én als we proeven/drinken. Wáárom kocht ik deze wijn? Gingen de grijze cellen met mij op de loop? Wie zal het zeggen… Bedankt, Gerard.