Wijnen uit Zuid Afrika overtuigen

Groot Constantia

Het Zuidafrikaans is een taal om verliefd op te worden. Op de CD van Micheline van Hautem La Musique met chansons van Jacques Brel staat Ne Me Quitte Pas in het Zuidafrikaans: moenie weg gaan nie, moenie weg gaan nie. Práchtig! Een land met zo’n mooie taal, daar moeten ook wel mooie wijnen vandaan komen. In mijn herinnering (die als de grijze breincellen willen teruggaan tot 1991) is dit pas de derde proeverij van onze sociëteit die helemaal in het teken staat van Zuid-Afrika. Maar ik ben er vast een vergeten. Hans van der Horst weet veel van Zuid Afrika, zijn zoon woont er. Hans stelde een proeverij samen van wijnen die in ons land verkrijgbaar zijn. Alleen al bij de plaatselijke grootgrutter in Boxtel telde hij zo’n dertig Zuid Afrikaanse wijnen in de schappen. Dat was dus boffen. Daarnaast komen wijnen van de lokale slijter en zijn favoriete wijnhandelaar. Voorafgaand aan de proeverij horen we veel interessante weetjes. Zuid Afrika telt ongeveer 100.000 hectare wijngaarden. Da’s net iets minder dan het hele Bordeaux gebied. Gemiddeld drinken de Zuidafrikanen maar zeven liter wijn per hoofd. Levensmiddelen en comestibles, zegt Hans, zijn ongeveer de helft in prijs van wat je bij ons betaalt. Een hovenier verdient ongeveer 70 Rand per dag, 7 euro. Dus voor de inheemse bevolking is het leven kostbaar. Sommige wijnbouwers maken wijn feitelijk alleen voor het begeleiden van gerechten, vaak in de eigen restaurants. Tijdens de proeverij geeft Hans per wijn commentaar uit de Platters Zuid Afrika wijngids. De 2011 John Platter's Wine Guide is een wijnbijbel van 604 bladzijden waarin 800 Zuid-Afrikaanse wijnproducenten en 6.000 Zuid-Afrikaanse wijnen beoordeeld worden.

Monro 2005, methode Cap Classique, vijf sterren Platters Wineguide 2011

Dit is één van de twee vonkelwijnen die de maximale score krijgt van Platters. De proevers uiten veel instemming over de kwaliteit van deze mousserende wijn: gist in de neus, een heel zuivere smaak. Fijne belletjes. Peter vdE proeft een broodsmaak, Paul noemt zoete ananas, Ronald roemt de hazelnoten in de neus. Prachtige wijn.

La Motte Sauvignon Blanc 2010
Hartendiefje van Hans. De condities om goede wijn te maken waren erg moeilijk in 2010. Deze wijn is gemaakt van druiven uit verschillende wijngebieden: Elgin, Franschhoek, Walker Bay, Nieuwoudtville, Darling en West Coast, Durbanville en Elim. Claartje ruikt appels en een teerimpressie, de neus is mooier dan de smaak, zegt ze. Viooltjes en brandnetels zijn mijn ruikimpressies, de lichtgele en transparante wijn is fris, knisperend en met een aanlokkelijke balans.

Palladius 2008 Swartland

Héle boeiende wijn, van cult wijnmaker Eben Sadie. David noemt salmiak en suikerspin in de neus, een warme witte wijn, hoog in zijn alcohol (de wijn kan het hebben) en duidelijk een wijn met spanning. Toos roemt de vele smaakimpressies van deze stevige eetwijn, met onder andere zoethout en mooie bitters. Deze wijn is gemaakt van viognier, chenin blanc en chardonnay (en als ik Hans goed begrijp nog vijf druivensoorten). De kleur neigt naar goudzweem, ik ruik hooi en een schildersatelier in de zuivere neus. Mijn aantekeningen: rondeur! Heel soepel, tikje branderige afdronk, veel body en een duidelijke krachtpatser.

Rustenberg Brampton 2008 OVR, Coastal region

Deze wijn gaat aan de haal met de beste prijs/kwaliteit kwalificatie van de avond. Mix van syrah en cabernet sauvigon met veertien maanden houtrijping. Breed verkrijgbaar in de supermarkt, zeven euro-tjes. En daarvoor krijg je heel veel. Berry noemt de neus een tikje vegetaal, met bouillon en rokerige tonen. Richard ruikt teer en paprika. Zelf vind ik wat cocosnoot en anijs in de neus, gevolgd door een straffe smaak die echter mooi in balans is door tannines, mooie zuren, enige rondeur en lekkere hap sap sappigheid. Fraai glas.

Fairview Syrah 2008, Eenzaamheid, Paarl

We proefden deze wijn naast de pinotage van hetzelfde domein, die een mooie morellenkersenneus heeft en verder nogal ontoegeeflijk en boers overkomt (de eerste pinotage die ik lekker vind, stelde Berry). Deze syrah typeert zich door een verfijndere neus, Mon Cherie kersen. Rob ruikt gekookt fruit, vanille en munt. Wil noemt peper, chocolade en jodium. De smaak karakteriseert zich door een vrij hoog alcoholgehalte, veel warmte, rondeur en souplesse. Een hele fraaie dinerwijn.

Rustenberg John X Merriman 2008, Stellenbosch

Deze fraaie wijn is gemaakt van de klassieke Bordeaux blend: cabernet sauvignon, merlot, petit verdot, malbec en cabernet franc, de wijn kreeg 20 maanden houtrijping. Ronald ruikt bramen en eucalyptus, de bramen komen terug in een mooie droge smaak met goede zuren. Paulroemt de combinatie van concentratie, houtgebruik en tannines in deze wijn waarin hij leer en pure chocolade ruikt. Mijn aantekeningen: klassieke neus, laurier, streng. De zuren zijn heel erg aanwezig in deze mooie wijn met wat chocolade in de neus, warmte in de pittige smaak. Geslaagde wijn.

Kaapzicht Steytler 2005 Vision, Stellenbosch

Hartendiefje van Hans. Voor mij was dit dé wijn van de avond, gemaakt van 50% cabernet sauvignon, 30% pinotage en 20% merlot, de wijn rijpte daarna 24 maanden op Franse eikenhouten vaten. Dimph ruikt zwart fruit en peper in de neus en proeft koffie in de afdronk. Ronald zit bij het proeven ook op een wolkje, want hij wil wel in zijn eentje een fles van deze wijn drinken als meditatiewijn. Allemaal heel begrijpelijk, want de neus is expressief en complex met zoethout, vanille en eucalyptus. Rondeur en mooie zuren in de smaak en… jawel, ik proef terroir! Klassieke wijn, wel een powerhouse, herfststal impressies en een bittertje. Verduveld mooi glas wijn.

Columella 2007, Sadie, Swartland

Deze wijn van enfant terrible Eben Sadie krijgt 94 punten van International Wine Cellar. Syrah aangevuld met 20% mourverdre, twee jaar rijping op Frans eiken met 1/3 nieuwe vaten. De wijn heeft een mooie klassieke uitmonstering, vind ik. Ingetogen sobere typografie, zeg maar: eenvoud als kenmerk van het ware. Dimph ruikt caramel, pruimen, bramen en peper. David ruikt kersen, bramen, melkchocolade. De neus is klassiek, rondeur en romigheid in de smaak, véél vulling en concentraat, sappige wijn, vol Rubensiaans. In mijn aantekeningen krijgt de wijn een stem: dit schreeuwt om een hertenfiletje.

Gran Constantia 2008

De uitmonstering van dit halve flesje is een voorbode van een bijzondere proefervaring. Ieder flesje heeft een eigen kistje met de naam erop gedrukt, terwijl het flesje in houtsnippers is gevleid. Ook de uitmonstering met lak over de hals geeft aan: dit is bijzonder. De neus van deze wijn is nog mooier dan de smaak. Geparfumeerd, volstrekt harmonieuze Muscat de Frontignan. Turks Fruit en Abrikoos. Volstrekt uitgebalanceerde wijn. Medidatiewijn in optima forma. Maar ook een mooie fles om iets bijzonders te vieren: een geboorte, een kroonjaar verjaardag, een huwelijk, een diploma uitreiking.

De diversiteit en kwaliteit van de Zuid Afrikaanse wijnen in deze proeverij is hoog. Ik heb het idee dat deze proeverij zich in de grijze breincellen heeft geëtst, een topavond in het proefseizoen, die onthouden we nog lang.

Vino Nobile de Montepulciano met Fred Nijhuis

“Ik wil wijn drinken, niet alleen toppers proeven op wijnproeverijen om daarna zin te krijgen in een biertje”, zegt wijnschrijver Fred Nijhuis. Dat valt natuurlijk in goede aarde bij de liefhebbers van de Brabantse Wijnsociëteit, het enige gezelschap van liefhebbers in ons land dat al 31 jaar lang wekelijks proeft.  Fred toonde zich een prima ambassadeur van Vino Nobile de Montepulciano, hij zegt: “Er moet spanning in een wijn zitten”. Op een enkeling na voldoen de twaalf wijnen die we proeven aan dit criterium. De streek van de Vino Nobile heeft een wat rustiger ontwikkeling achter de rug dan Montalcino dat een onstuimige groei van producenten laat zien. Mooie verschillen tussen de producenten, “daarom is het wat wonderlijk dat op een wijnkaart in restaurants ons land soms maar één Vino Nobile de Montepulciano staat”, aldus Fred die uitvoerig vertelde over de D.O.P. classificatie. We proeven drie varianten vanavond: de Rosso krijgt 6 maanden houtrijping, Vino Nobile 2 jaar en Riservas 3 jaar.

Graciano della Seta 2009, Rosso de Montalcino

Wijn van een huis dat werkt in de traditionele stijl. Deze liefelijke lichtorde wijn met een bescheiden neus van wat licht zomerfruit en een toets van zoethout is sappig met hoge zuren, frivool en energiek. Een heerlijk glas om onbezorgd te drinken in de zomermaanden. De wijn zal het goed doen op het terras én is een fraaie wegbereider voor meer geconcentreerde rode wijnen.

Graciano della Seta 2008, Vino Nobile de Montepulciano
Dit is zijn grote broer. Tikje stoffig in de neus. De neus zit ook dicht, aldus Richard. Noël roemt het evenwicht in de wijn. De smaak is soepel en elegant, duidelijk een klasse hoger dan de Rosso. Elegantie typeert de wijn, die goed doordrinkbaar is.

Triacca 2008, Vino Nobile de Montepulciano
De producent werkt zoveel mogelijk biologisch. De kleur heeft dakpannenbruine tinten, vooral langs de rand. Een bescheiden neus, Toos ruikt drop en laurier. De wijn komt lichtvoetig in de mond, zachte fruittonen. De meningen over deze wijn lopen enigszins uiteen, altijd goed voor discussie. Enkele proevers vinden deze wijn wat eendimensionaal. Richard noemt de neus ook ingetogen, maar constateert dat de wijn steeds méér blijft geven als hij langer in het glas walst. En dat is natuurlijk een goed teken. De wijn combineert elegantie en structuur. Wie er wat moeite voor wil doen, treft in het glas een verfijnde en verleidelijke wijn.

Boscarelli 2008, Vino Nobile de Montepulciano
Hartendiefje van Fred Nijhuis. Weer die dakpannenkleur, tuilé. In de elegante neus zitten veel impressies: pruim, drop, zoethout, kruidnagel en laurier. De wijn is vol, ik vind het een bek vol wijn, met goede balans van bitters en zuren, de wijn schreeuwt echt om een mooie maaltijd. Dit is een heel mooi huis om in restaurants te schenken. Fijn glas wijn.

Palazzo Vecchio 2007, Vino Nobile de Montepulciano
Dit is een coöperatiewijn. Jij hebt daar een voorliefde voor, toch? Zegt David. Nou neuh, zó gesteld klopt dat niet, maar ik heb wel een zwak voor goed gemaakte coöperatiewijnen… en jawel, dit is zo’n aantrekkelijk glas wijn, heel open neus met kruidigheid, Ik ruik ook wat stoffige tonen – die geen moment storen. Wat de wijn heel aantrekkelijk maakt is ongelofelijk veel rondeur in de smaak.

Il Macchione 2007, Vino Nobile de Montepulciano
In een mum van tijd raak ik bevriend met dit huis, want ik vind dit een hele fraaie wijn. Voor mij een van de mooiste van de avond. Paul ruikt drop en ingedroogde zuidvruchten. Aanvankelijk geeft de neus kreupelhout, de wijn is volrond in de mond, met véél fruit en veel inhoud. Nadat ik de wijn in het glas heb laten staan luchten, ruikt de wijn volledig naar chocolade. Knappe wijn.

Salcheto 2007, Vino Nobile de Montepulciano
Paul ruikt zoete pruimen, de wijn heeft concentraat, zegt hij. Ik zie weer een dakpannenbruine rand in de kleur en ruik aardbeitjes in de neus. De aandronk is sappig, met veel rondeur en mooie zuren in de smaak, veel vanille in de neus en een hint van kreupelhout. Wijn met een rijke smaak.

Carpetino 2005 Riserva, Vino Nobile de Montepulciano
Deze wijn is gemaakt om indruk te maken, zegt David. Hij ruikt kersen, stalimpressies en chocolade in de wijn, die zoveel concentraat heeft, dat hij meteen denkt aan een combinatie met lekker lang  gesudderd draadjesvlees. Jan geeft aan tabak, kreupelhout en een heidegeur te herkennen. Mijn aantekeningen van het bouquet: laurier, kreupelhout, mocca en morellenkersenimpressies. Wijn met veel concentraat, heel serieus glas, fraai!

Graciano della Seta 2006 Riserva, Vino Nobile de Montepulciano

En hier hebben we de Riserva van het traditioneel werkende huis. De Riserva’s zijn mooie flessen voor de liefhebberskelder. Rozen en pruimen ruikt David. Jan noemt paardestal én babyluiers. De neus is rijk, vind ik, de smaak evenwichtig en met veel rondeur en uitstekende balans tussen zuren en bitters. Indrukwekkend glas wijn, echt mooi om een feestdag net even iets meer kleur te geven.

Zoals je Realpolitici hebt, dat zijn politici die nuchter  belangen afwegen zonder al te veel moraliteit, zo heb je ook realistische wijnschrijvers. Die kennis delen én kritisch zijn. Fred Nijhuis hoort daar bij.  Waar collega’s humbug verkopen, heeft hij een helder oordeel: “Sommige critici mogen worden ingemetseld.” De aanwezige leden houden van die open houding, het maakt deze avond prettig en leerzaam.

Indrinkers en uitdrinkers



Banyuls ligt te rijpen bij Celliers des Templiers



Indrinkers en uitdrinkers, is het thema van Noël Geisen. Zelf moet hij ook wel glimlachen over de line up, nogal bizar. Vier bubbels, vier zoete witte wijnen naar keuze aperitief of dessertwijn, vijf rode wijn die als uitdrinker dienst kunnen doen. Ik tel veel *-sterretjes in mijn aantekenboek. Op deze avond ontspint zich een discussie: drink je wel of niet een port als aperitief? Als ik het goed aanvoel, doen de meeste wijndrinkers dat niet. Nou zijn er ook voldoende alternatieven, dat maakt de proeverij van Noël klip en klaar duidelijk! Zo’n proeverij zouden we ieder seizoen moeten hebben, hoor ik iemand zeggen. Een mooi compliment.

Codorniu Cava "Non Plus Ultra" Reserva Brut 2007

Gemaakt van parellada, xarel-lo, macabeo. Deze Catalaanse cava heeft véél te bieden. Toos ruikt appeltjes en typeert de wijn als strakdroog. Ronald ruikt honing en exotische fruit. Zelf kan ik van de neus niet veel meer maken dan een lichte jasmijnimpressie, maar dat is toch niet mis! De mousserende wijn komt met overtuigend enthousiasme in de mond en toont zich sappig. Prettig glas.

Mas Baux 2005, Muscat de Rivesalte

Gemaakt van muscat. David ruikt Arabische gom, ananas en botytristonen. Ik vind dit een adembenemend mooie wijn met abrikoos in de neus, maar vooral… honing! Dat honingconcentraat zet zich door in een zwoele smaak en ronde afdronk. Dronken ze duizenden jaren geleden dit type wijn? Ik nam een volle slok water na een slok van de Muscat in de mond te hebben laten rondtollen… de smaakcomponenten bleven met het water volop proefbaar. Daarom moest ik aan de bruiloft van Kanaän denken, waar Jezus water in wijn veranderde. Waar een dartele geest toch al niet aan denkt op een dinsdagavond… geïnspireerd door een fraaie wijn!

Trimbach Riesling Vendange Tardive 1998

En zo hoor ik ineens dat Trimbach aanhangers heeft én vijanden, op deze proeverij. Tja, het is prettig als je goed ontvangen wordt op een domein en als dat mis gaat, dan zijn wijnliefhebbers nogal nukkig en hebben een olifantengeheugen. Zelfs Noël herinnerde zich deze riesling te hebben gekocht, zónder op het domein de wijn te mogen proeven. Genoeg gemopperd. Nu is deze dertien jaar oude wijn heel geelwit in het glas. Adam herkent de druif aan het petrolneusje. Ik ruik wat viooltjes, en dan een slok…wow… concentraat, enorm rijk, zo proeft citrus – staat in mijn aantekenboekje. Deze riesling heeft onmiskenbaar een hoge kwaliteit en combineert een hoge zuurgraad met een prettige molligheid. Een echte Hoogheid. Meditatiewijn.

Château Lafaurie-Peyraguey 2001 Sauternes 1er Grand Cru Classé

Gemaakt van sémillon (90%), sauvignon blanc (5%) en muscadel (5%). Adam benoemt de neus als ‘zoet met een plusje’ een mooie manier om complexiteit te duiden: caramel en honing in de neus. Amandelspijs ruikt David. Eerlijk gezegd heb ik aan de neus niet eens zoveel plezier beleefd, maar die smaak! Mollige aandronk, rondeur, honing in een perfecte balans. Dit is een Sauternes type dat rijk en voluptueus is met een prachtige oud gouden kleur. Fabuleus, voor mij de wijn van de avond.

Viviani, Amarone "Casa dei Bepi" 1996 Amarone della Valpolicella Classico

Gemaakt van corvina veronese (70%), rondinella (25%), molinara (5%). Vijftien jaar oude wijn die toch heel vitaal is en tot de verbeelding spreekt. Toos krijgt in de verste verte een portassociatie, ze ruikt drop, laurier en hout in de neus. David haalt van alles uit de complexe neus: rozen en aarde, teer, krentjes, rozemarijn en vleessappen. Mijn aantekeningen: stalluchtassociatie, wijn met veel soepelheid en rondeur, die dat koppelt aan een prettige elegantie. Een Noël-wijn.

Pride Mountain 2004, Napa-Sonoma Counties, Californië

Kers in de neus en caramel, zegt David. Véél nuances, heel complex met concentraat, vanille en terroir in de neus en ook nog veel smaak, aldus Toos. Ik val voor de neus: dit is een vrachtwagentje gevuld met verse aardbeien. De smaak heeft hoge zuren en een prettige bitter in de aandronk. Vanille, zoethout en kreupelhout ruik ik in deze van 100% merlot gemaakt Amerikaan, die enorm tot de verbeelding spreekt.

Mas Amiel, Cuvée Speciale 15 Ans d'Age, Maury

Deze vin doux naturel uit de Roussillon is gemaakt van grenache (90%), macabeo (5%) en carignan (5%). Noël zetten een moderne Mas Amiel (jaargang 2004) naast deze meer klassieke versie. Allebei ontzettend mooie wijnen, maar deze klassieke krijgt toch net een sterretje méér. Een levendige walnotenneus, heel levendig met krenten en amandelspijs, zegt Richard, die ook een associatie krijgt met stroopsoldaatjes. Paul roemt de prachtige structuur met toffee en caramel in de neus. De strakke bitters in deze mahoniekleurige wijn spreken me ontzettend aan, de neus doet denken aan een pepernoten kruidenmix. Fijn glas.

Celliers des Templiers, Banyuls Grand Cuvee Président Henri Vidal 1993

Dé klassieke chocoladewijn uit Roussillon gemaakt van 100% grenache. Voor deze wijn wil ik wel wakker worden gemaakt: een heel ingetogen neus met amandel, walnoten, krentjes. En dan een smaak die helemaal matcht met het dominante smaakpatroon van Noël: pure elegantie. Droomwijn.