Druif en land herkennen

Zoals het nóóit verveelt om Shakespeare te lezen, zo blijven de blindproeverijen om druif en land te herkennen altijd boeiend. Zelfs bij wijnen die we normaliter goed moeten herkennen, blijkt de volgorde van schenken heel bepalend voor de waardering die proevers hebben voor de wijn. Een proeverij zó samenstellen dat iedere wijn precies tot zijn recht komt, is lastig. In deze proeverij stond Domaine Desertaux Ferrand 2005 Creux de Sorbon die ik in de proeverij van 24 februari jl. prachtig oordeelde, maar die nu geen indruk maakt. Een tikje bizar is dat wel. En boeiend tegelijkertijd. In de laatste serie val ik als een blok voor een dikke Garnacha, die naast een verfijnde sangiovese en geraffineerde tempranillo staat waar de meeste proevers de voorkeur aan geven. Ligt dat nou aan de stand van de sterren? Wat ik gegeten heb? Of is het een kwestie van verbeelding? Beïnvloeding wellicht door andere proevers? Shakespeare laat Theseus in een Midzomernachtsdroom zeggen: “Verliefden, dichters en waanzinnigen zijn één en al verbeelding: de ene ziet meer duivels dan de hel kan bergen, dat is de waanzinnige, d’ander, de minnaar, al even dol, ziet ’n schone Helena bij de aanblik van een dik zigeunerwijf.” Mooi verwoord hoe verbeelding met je aan de haal kan gaan, zeker bij blindproeverijen. Peter van de Ende stelde een prachtige proeverij samen met een mix van klassieke wijnen en vondsten.

Castello di Medina 2008, Rueda
Goudkleurige tint, tikje exotisch, citrusvrucht en passiefruit. Goede zuren, hangt niet zo lang na. Heel prettig Spaans glas, dat gemaakt is van de verdejo maar gemakkelijk kan worden aangezien voor sauvignon blanc.

Chardonnay 2009, Nederburg Cuvee Winemasters Reserve, Zuid Afrika
Deze wijn staat naast een Muscadet en een Chablis. Komt als lekkerste uit de bus bij de meeste leden. Grassig in de neus, wat appelmoes, een zoetje in de smaak en een goede balans.

Château Lafon Martin 2005, Premieres Côtes de Blaye
Deze ‘kleine’ Bordeaux heeft een opmerkelijk fraaie neus: stallucht en drop, laurier en garriguekruiden. De neus is ‘definitely’ fraaier en biedt meer spanning dan de verder correcte smaak. Een milde aandronk en nogal aanwezige bitters. Zet dit glas bij gegrillde lamskoteletjes en aan alle voorwaarden om te genieten is voldaan.

Sancerre La Bourgeoise 2003, Henri Bourgeois
Dof doorzichtige wijn met bruine rand, die gevolgd wordt door een complexe en rijke neus waarin ik leer ruik en een hele tabakspot. Er ontwikkelt zich een stallucht, waardoor je in combinatie met de kleur weet: dit moet pinot noir zijn. Sappige smaak met rondeur, goed concentraat en een piepklein zoetje dat de wijn charme geeft. Toch ruik je ook veel vanille, een indicatie voor houtrijping. De hoge zuurgraad maakt dit tot een lekkere wijn. Gemaakt van meer dan 100 jaar oude stokken. Is dit de mooiste rode Sancerre die ik ooit dronk? In ieder geval de mooiste wijn van deze avond: verfijnd en elegant. Op de foto boven dit bericht een aanzicht op Sancerre in het Loiregebied.

Condado de Haza 2000 Reserva, Ribera del Duero
Als je zo’n mooi gerijpte topfles uit Spanje mag proeven, geeft dat een fijn gevoel. Peter kocht de fles op het domein en koesterde deze tot nu. Richard noemt drop en paprika in de neus, Berry herkent zoals altijd de tempranillo (ik dacht aan syrah…verdorie). Een geweldig rijke neus is zeker één van de aantrekkelijke kanten van deze wijn: de neus ruikt warm en zwoel, stalimpressies, dennenbomen en wat kokos. Duidelijke rondeur in de smaak, een mooi piepklein zoetje, heeft ook nog toekomst. Prachtvolle wijn.

Il Pogione 2003, Brunello di Montalcino
Nog zo’n wijn die met respect gedronken mag worden, dit maal van de sangiovese. Hans L ruikt en denkt meteen aan rozen, Richard benoemt lijm en trekdrop in de neus. De neus is inderdaad geparfumeerd, met een stinkertje. De wijn vind ik straf met nog veel tannines. Mag nog liggen.

Tres Picos 2007, Borsao, Garnacha
Ik vind dit een schitterend glas met een neus waar je aan blijft ruiken: mocca en rozemarijn en massa’s rood zomerfruit omlijst door cederhout. Ook sjepdrop. De smaak is vol, sappig en mollig. Peter vdE zegt dat het een wijn is die is gemaakt om ‘te scoren’ op vergelijkende proeverijen. Bij mij scoort de wijn deze avond inderdaad: vandaag vind ik dit lekkerder dan de Brunello en de Ribera del Duero. Laat geoogste garnacha die vier maanden rijpt op nieuwe houten vaten.

Pinot Gris 2004, Vendanges Tardives, Grand Cru Zinnkoepflé, Schlegel Boeglin
Bij het ruiken en drinken van dit glas, maar vooral na het onthullen van de herkomst, ben ik geneigd te denken: Elzas kun je nooit genoeg in de kelder hebben… De neus is gebotrytriseerd zonder daarin overdadig te zijn, honing, amandel en toffee. De smaak is vief, niet te mollig of vet, maar prachtig harmonieus met een geweldigde balans. Een cadeautje om mee af te sluiten, deze wijn die als aperitief óf dessertwijn geweldig tot zijn recht komt!

Pinot waar?

Pinot Noir staat voor subtiliteit, charme en soepel fruit, schrijft Toos Dusee in de documentatie van de Pinot Waar? proeverij. Rijker aan zuren en armer aan tannines, vergeleken met Cabernet Sauvignon. Omdat Pinot Noir bijna altijd ongemengd blijft, valt er niets te verdoezelen of te corrigeren. Mooi omschreven. We proeven na de indrinker twaalf Pinot Noir wijnen uit maar liefst tien landen (Frankrijk, Zwitserland, Italië, Zwitersland, Oostenrijk, Hongarije, Chili, Zuid Afrika, Nieuw Zeeland en Australië). Véél discussie, want proeven we nou de karakterstieken van de druif of van het terroir? Een heerlijke proeverij, die we eigenlijk ieder seizoen zouden moeten herhalen. Het blijft dan spannend, want Pinot Noir verveelt niet. Op de foto hierboven zien we een uitlopende wijnstok in Dernau in het Ahrgebied in Duitsland.

Kreinbacher Birtok 2006 Oreg Torek Bora
De witte indrinker – zoals altijd blind geproefd – maakt indruk. Mooi expressieve neus, ik ruik kruisbes. Amandel zegt Kees, en geroosterd brood. Goede balans tussen bitters en zuren. Wat mij betreft een breed inzetbare wijn, van aperitief tot maaltijd. Richard ruikt anijs en mineralen. Deze wijn krijgt veel complimenten en dat doet Toos deugd: het is een Hongaarse wijn uit Somlo, gemaakt van ozalsrisling, furmint en harslevelu.

La Tour des Dames 2008, vin de pays d’Oc
Flirt met een uitroepteken, staat in mijn aantekeningen. Paarse rand, caramel neus, zeer aangenaam, komt klassiek over. Milde aandronk. Wijn met korte houtrijping, ogenschijnlijk een zoetje, maar dat is rijpheid. Een heel goed gemaakte allemansvriend en werkelijke uitstekende prijs/kwaliteit verhouding.

Pinot Noir 2008, Domaine Engel, Rorschwir, Alsace
Caramel neus, verfijnd zelfs. Een bittertje en straffe rondeur in de smaak. Rob en Richard ruiken honing. Dit is geen allemansvriend, maar een wijn die veroverd moet worden, die je moet leren waarderen. Hartendiefje van Toos.

Pinot Noir 2006, Pannonhalmi Apátsági, Hongarije
8 van de tien proevers waardeerden deze wijn uit serie 2 als beste. Noël roemt de drop. Rob noemt de wijn vlezig en voller dan de elzasser. Ik buig diep mijn hoofd, want de wijn maakt op mij geen indruk, de neus staat me tegen (te lang gestoofde bloemkool). Maar zie: we proefden de wijn in januari en toen gaf ik twee *-sterren. Mijn aantekeningen van toen zeggen: verfijnde neus, soepel afgeronde smaak, heel harmonieus. Hartendiefje van Toos.

Apaltagua 2008 Pinot Noir Reserva, Chili
Ik herken de wijn onmiddellijk als chileens door de cassisneus. Vaak staat de wijn me dan al tegen, maar verdorie… deze wijn heeft een flirterige aandronk, rondeur, is charmant. Geen wijn die blijft boeien, maar heel goed gemaakt en simpelweg lekker. Peter vd E ruikt mint.

Yering Station 2004 Pinot Noir, Yarra Valley Australië
Waterige rand. Een neus die mij meteen in katzwijn doet vallen: wat een E X P R E S S I E !
Rood zomerfruit. Stal, vanille. Heel verfijnd. De smaak kent een mooie rondeur, maar is zeker iets vlakker dan de neus.

Pinot Noir 2008 Goldwater, Marlborough, Nieuw Zeeland
Paarsrode kleur. Verfijnde neus met kersen, de smaak is sappig en met rondeur, duidelijke kiekeboe zuren, ze zijn er en ze zijn weer weg. Goede balans, lichtvoetige en verfijnde wijn. Jan Schop benoemt laurier, morel, kaneel en peper. Richard noemt de wijn speels.

Spätburgunder 2008 Weingut Kreuzberg, Ahr
Hartendiefje van Toos. Lichtrode kleur, neus met caramel, brandnetel en terroir. Hap Sap! Je wilt nog een slok. De neus verraadt al dat dit een wijn is met power, sappige smaak met rondeur en kreupelhout. Berry benoemt mineraal en steen in de neus.

Weingut Deutzerhof Spätburgunder 2008 Caspar C, Ahr
Jan noemt bramen, leer en eucalyptus in een klassieke neus, Richard ruikt ook eucalyptus, kers en mint. Bruine rand al, tikje verbrande neus, lichte koolimpressie. Wijn met goede balans, zoethout, zoetje en concentraat.

Rondje door de Languedoc

Goed gemaakte Languedoc wijnen kunnen uitstekend ouderen. Met die gedachte in het achterhoofd stelde Adam van der Linden een proeverij samen van merendeels wijnen uit eigen kelder. De mond mocht wennen aan wijn met een heerlijk glas Diogene-Tissier Champagne, en daarna kregen we een serie van twee witte wijnen en een serie met drie lichte rode wijnen.

Domaine Tariquet 2007 Les 4 Reserve, Vin de pays de Côtes de Gascogne
Deze witte wijn is gemaakt van gros manseng, chardonnay, sauvignon en semillion. Zeer heldere wijn, prachtig exotisch fruit met kruisbes. Sappige en mooie zuren. Een eenvoudige maar heel smakelijke wijn, breed inzetbaar.

La Colombette 2003, Vin de pays de Coteaux du Libron, Cuvee Demi-Muid
Deze vin de pays is gemaakt van Lledoner Pelut. Van wat? Lledoner Pelut, dat klinkt exotisch maar Oz Clarkes Druiven en wijnen biedt uitkomst. “Andere naam voor de spaanse garnacha peluda, de smaak heeft veel weg van grenache/garnacha, het enige verschil is dat aan de onderkant van het blad meer haartjes groeien dan op de gewone garnacha.” Een (b)aardig glas zogezegd. Ik vind de neus erg mooi, want ik rook cederhout, kersenimpressies, chocolade en mocca. Els noemt engelse drop. Nello noemt gedroogd fruit. De wijn heeft een goede balans en lang nahangende bitters. Deze wijn stelt twee Belle Poule Provence wijnen uit 2003 en 2004 in de schaduw. Die wijnen waren jong ongetwijfeld lekkerder, want met meer fruit.

Château de Montpezat 1997, Cuvee Prestige (Mourverdre), vin de pays d’Oc
Nello typeert deze wijn in drie woorden: tabak, rijp en rijk. Ik ruik vuursteen in de neus, het mondcontact is soepel fluwelig, goede bitters (eetwijn) en fraai nahangend.

Domaine des Aires Hautes 1999, vin de pays d’Oc (100% malbec)
Hout en terroir getypeerd. Chocolade, dikke wijn met veel inhoud en ook rondeur. Kersen. In mijn aantekeningen staat: herfstwijn, een wildragout erbij en je bent helemaal gelukkig.

Château d’Estanilles 2001, Faugères, Grande Cuvee
We proeven in een serie drie verschillende d’Estanilles, de 2001 prestige, de 2001 grande cuvee en de 2004 Le Clos du Fou. Alle drie mooie wijnen. Maar op dit moment komt deze Grande Cuvee het best voor de dag. Kersen en rokerig fruit, zegt Rob. De wijn is gemaakt van 90% syrah en kreeg 13 maanden houtrijping, waarvan 1/3 nieuwe barriques. Laurier in de neus, Mon Cherie kersenbonbons in de mond, enorm concentraat. Fluwelige wijn met verfijnde bitters. Érg mooi.

Château d’Estanilles 2004, Faugères, Clos du Fou
Deze wijn kreeg 100% nieuw hout. Ik vind de neus gesloten, de kleur heeft zelfs nog een paarse rand. De wijn is nu ontoegeeflijk, een zekere strengheid, trekt nog aan de mond. En dan zegt Rob: de wijn komt lichtvoetig over. Gek genoeg klopt dat wel. De wijn heeft al een zekere mate van rondeur. Kindermoordje zegt ook Adam, deze wijn behoren we over 5 à 10 jaar te drinken, dan is de Beauty helemaal ontwaakt.

Château Bassanel 2002, Minervois, Reserve (95% syrah, 5% carignan)
In de Languedoc heb ik een voorliefde voor Minervois, zegt Adam, die overal in de Languedoc zijn adresjes kent, maar véél goede adressen heeft in Minervois. En zie! De proef op de tong is meteen het bewijs. De Minervois maakt grote indruk. Ongelofelijk dat deze wijn in 2002 is gemaakt. Richard noemt als steekwoorden: chocolade en mocca, de wijn is vol én sappig met een hele goede balans. Mijn aantekeningen: rijke en romige neus, een zekere strengheid, laurier. Maar ook drop, leer en warmte. Voor mij de meest verrassende wijn van de avond.

Tot slot drinken we op deze heerlijke avond nog twee toppers: Château Montus 1996 Madiran Cuvee Prestige is streng-klassiek. De tannat geeft een volle, ronde eetwijn met mooie bitters. Château Haut Gleon 2000, Vallee du Paradis van Grenache heeft een perfecte balans en is prachtig op dronk. Móói glas!

Richard kwam, proefde en overwon

Er is géén proeverij bij onze sociëteit met zoveel folklore als de voorjaars-klassier: de wedstrijd. Twaalf Franse wijnen op tafel, allen geblindeerd en de leden moeten aangeven: de streek, de appellation, het jaar, de druiven, de classificatie en de producent. Goede antwoorden leveren punten op. De winnaar mag zich een jaar lang onze Proefkampioen noemen; een status die extra kleur krijgt door de Kees Mutsaers wijnkoeler, een wisselprijs waarin de naam van de Proefkampioen wordt bijgegraveerd. Richard van Oorschot kwam, proefde en overwon.

Als je gewoontegetrouw dinsdags gaat proeven, komt het natuurlijk wel eens voor dat je niet helemaal fit bent. Of licht chagrijnig. De grap is dat na twee, drie slokken wijn dat gevoel altijd wegebt. Nu ik vandaag – dinsdagavond – naar huis toe ga, valt me op dat ik een latente hoofdpijn voel opkomen… En wat erger is: ik snotter en moet vaak mijn neus snuiten. Nee hè! Niet vanavond… als mijn neus dicht gaat, kan ik goed proeven vergeten. Op de avond van de wedstrijd is dat fnuikend. Mijn eerste woorden als ik Noël zie, zijn dan ook: ik voel me niet zo goed. Noël twijfelt geen seconde, en geeft direct als antwoord: ik ook niet. Zó, wij hebben ons ingedekt als het vanavond fout gaat. Bij de wedstrijd worden jullie kleine jongens, zei Nelly eens. Want vanavond is proeven een erezaak. Ik hoor Paul mompelen: ik ben al dagenlang zenuwachtig voor vanavond. En Claartje verzucht bij de rode wijnen vertwijfeld: wááááárom doen we dit eigenlijk?

De winnaar van 2009 Rob van Ginneken en collega-jurylid Geoff Marée nemen hun taak heel serieus. Hilarisch is het moment dat Rob uit het jurylokaal terugkomt en aan de radeloos proevende leden vraagt: “Heeft iemand per ongeluk het reglement bij zich?” (we hebben een echt reglement). Natuurlijk. Dat hebben we. Net als wedstrijdproeflijsten van jaren (Kees, die zich ontpopt als onze wedstrijdhistoricus) en spiekbriefjes. Er werden dit jaar ook heuse waarschuwingen uitgedeeld bij praten en afkijken.

Na telling van de punten reikt Rob de wijnkoeler met een mooie fles uit aan winnaar Richard van Oorschot. Dat hij goed proeft, merken we iedere week. Maar zó goed? Richard kwam, proefde en overwon. Hij scoorde een overtuigende eerste plaats. Een van de jongste leden steekt proevers met bij elkaar enkele honderden jaren proefervaring in de zak. Da’s geweldig: Richard proficiat! Twee leden van de gelegenheidsformatie Black Berrys die bij de Prix Saint Hubert hoog scoorden, mogen naast Richard op het ereschot: Berry Marinussen als derde, en – yes! – ikzelf met de tweede plaats.

We proefden mooie en karakteristieke wijnen deze avond.

Champagne de Sousa, Brut Tradition
Wat niemand lukte, vanaf 1993, lukte Rob wél. Het wedstrijdreglement is aangepast en we proeven voortaan ook mousserende wijn. Psychologisch gezien leek het mij geen goed plan om te beginnen met een andere wijn dan champagne, hoewel dat natuurlijk wel een mogelijkheid was. De mooie mousse die maar blééf aanhouden, maakt de optie champagne waarschijnlijk. In de neus brooddeeg, nou dan weet je het wel. Fijne zuren en elegant: champagne om te beginnen. Lekker!

Sieur d’Arques 2008, Limoux
Een neus die overduidelijk chardonnay móet zijn: vanille, cederhout, rokerig. In de smaak mooi opdrogend en een prachtige lange afdronk. Geweldig mooi glas witte wijn.

La Soufrandise 2006, Pouilly-Fuissé Vieilles Vignes
Strak geelkleurige wijn, en een héél florale, expressieve neus. Cederhout, strakke wijn in de smaak, veel inhoud, zelfs een tikje mollig. Schitterende wijn van chardonnay.

Merlot de l’Arjolle 2007 , Synthèse, vin de pays des Côtes de Thongue
Deze merlotwijn brengt Noël in vervoering. Paars nog. Mooie kruidige neus met vanille, in de smaak sappige, vluchtige zuren. Ik dacht door de warme smaak aan grenache, maar nee dus: merlot uit het zuiden.

Châteauneuf du Pape 2007 Haut Pierre, Delas
Diepdonkere kleur, zwart bijna. De neus is gesloten, vind ik. Later terugruikend: morelkers. Wijn gemaakt van 90% grenache en 10% syrah. Mijn aantekeningen zeggen: zuidelijke wijn, warme aandronk, fluwelig. 94 Parkerpunten.

Château d’Aiguilhe 2005, Côtes de Castillon
Sjonge, jonge, wat een zwartrode kleur. Gesloten neus weer. Potloodslijpsel. Merlot? Staat in mijn aantekeningen, en dat klopt voor 80%, de wijn werd met 20% cabernet franc aangevuld. Tikje ontoegeeflijke wijn, maar ook met een enorm potentieel: rijke en grote wijn. Mogen we deze in 2015 nog eens proeven?

Interessant om nog te vermelden is dat Peter van den Ende de beste proever was bij de rode wijnen.